Thực tế, kể từ khi đạo Phật du nhập vào nước ta cho đến nay, mỗi thời kỳ, mỗi giai đoạn lịch sử, người Phật tử Việt Nam bao giờ cũng nỗ lực xây dựng mẫu người đạo đức hoàn thiện và khai phóng tri thức vốn có. Ngay từ khi thế kỷ II, Phật giáo đã hướng đến việc xây dựng mẫu người lý tưởng (bao gồm yếu tố con người cá nhân và con người xã hội), Thiền sư Mâu Tử diễn giải trong Lý hoặc luận là “Ở trong nhà hiếu thảo với mẹ cha, ra ngoài xã hội phải giúp nước hộ dân”.

Kết quả, chúng ta không chỉ chống lại sự đồng hóa Trung Hoa trên mọi phương diện mà đi đến chiến thắng Bạch Đằng lịch sử vào năm 938, mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ cho nước nhà. Đến thời Lý – Trần, Quốc sư Viên Chứng đã trao vua Trần Thái Tông thông điệp xây dựng mẫu người thành Phật ở đời là “Lòng lặng mà biết đó là Phật thật” được diễn giải trong Khóa hư lục. Có nghĩa mỗi người từ bỏ các ham muốn dục vọng tầm thường, thực thi nếp sống giới đức, sự an định của tâm và khai mở tuệ giác. Kết quả, quốc gia Đại Việt ba lần đánh tan quân Nguyên Mông, hướng đến xây dựng quốc gia độc lập tự chủ trên mọi phương diện từ kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục và kể cả tín ngưỡng tâm linh.

Trong thời đại ngày nay, đất nước ta cũng đang hướng đến sự hội nhập toàn cầu và hợp tác toàn diện với các nước để xây dựng đời sống hạnh phúc thật sự theo tiêu chí: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh. Đạo đức Phật giáo và sự khai mở nguồn tri thức bao giờ cũng được nhận thức song hành để làm nền tảng thực thi cho việc lấy trí tuệ làm sự nghiệp.

Trong cuộc hành trình này, con người không chỉ đối diện với thế giới hiện thực mà con đối diện với thế giới ảo đa chiều, đa sắc diện nữa. Một người học Phật thì cần có thái độ bình thản, đối với mình cũng như mọi người, ý thức sâu sắc về thời gian, về cuộc đời vô thường, niềm tin ở sự tiến bộ là không có giới hạn, trên hết là ý thức sẵn sàng trao truyền kinh nghiệm và kiến thức cho mọi người thông qua sự sẻ chia tài nguyên tri thức và vốn sống. Đây cũng là thế mạnh của giới trẻ hôm nay.

Trong đời sống kinh tế thị trường, ai cũng biết muốn phát triển, phải tăng cường đầu tư, dù đầu tư bất cứ phương diện, lĩnh vực nào có thể. Mọi sự đầu tư suy cho cùng cái gốc vẫn là đầu tư trí tuệ. Trí tuệ ấy được biểu hiện qua sự ý thức khả năng tiến bộ không giới hạn của con người, sống và làm việc theo tinh thần duyên khởi tính, khiến mỗi cá nhân làm việc khẩn trương tối đa và luôn luôn học hỏi ở người khác giỏi hơn mình. Có thể nói sự sẻ chia tài nguyên tri thức chân chính trong thời đại 4.0 là đòn bẩy thúc đẩy cá nhân phát triển mọi mặt và đóng góp cho cộng đồng và quốc gia hưng thịnh.