Hoằng, dương, Phật, pháp (弘揚佛法) mỗi chữ có nhiều dạng định nghĩa tùy theo cách dùng của chúng trong các tự điễn Hán Việt đã có ghi, nhưng ý chung của Hoằng dương Phật pháp thường được hiểu như: Một cách mở rộng ra để phô bày ra hay truyền bá những lời dạy hay giáo lý của đức Phật.

Trong Phật học chữ Dharma của Phạn ngữ, Việt dịch là Pháp có thể tóm tắt lại qua câu của Đức Phật hay nói : "Này chư Tỳ kheo, bây giờ cũng như trước đây, Như Lai chỉ dạy về Khổ và Con đường Diệt khổ".

Đức Phật nói con người do cái khổ triền miên kết tập từ lâu đời nên phải chịu trong vòng luân hồi, sanh tử. Quan sát cái Khổ và hiểu được nguyên nhân phát sinh ra Khổ để tận diệt chúng. Một khi cái Khổ không còn nữa thì con đường đạo sẽ rộng mở thênh thang, để đạt tới chân lý giác ngộ giải thoát.

Đường tu Phật vốn nhiều thử thách, nằm trong khoảng cách giữa điểm xuất phát và điểm đến nơi. Người con Phật phải luôn tìm cách vượt qua. Thành công hay không là do chính bản thân của mình. Con đường Diệt khổ và Chấm dứt  khổ đã có rồi và với danh nghĩa là người con Phật, thì chúng ta còn phải chờ gì thêm nữa, mà không dùng nơi chúng ta có mặt làm gốc Bồ đề để tu tập theo con đường Trung đạo của Đức Phật chỉ dạy trong từng khoảnh khắc của cuộc sống.

Chùa Long Hưng - Đông Anh - Hà Nội 

Đem tám chữ: Chánh Kiến, Chánh Tư Duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp, Chánh Mạng, Chánh Tinh Tấn, Chánh Niệm và Chánh Định của Đức Phật dạy, áp dụng vào trong đời sống hiện thực của nhân gian để tâm hồn con người được thanh tịnh an lạc, là một hình thức Hoằng pháp. Nó giống như hình ảnh của Đức Phật sau ngày thành đạo. Ngài đã đi từ làng này sang làng kia cho đến phố nọ để giúp cho con người trong từng giai cấp khác nhau nhận thấy chỉ có một điều cần nên biết trong cuộc sống, đó là "Khổ và con đường Diệt khổ".

Đức Phật không giải thoát con người, nhưng Ngài dạy con người phải tự chính mình giải thoát lấy mình, mà không cần đến sự giúp đỡ của Thượng đế hay thánh thần nào, như chính Ngài đã tự giải thoát lấy Ngài.  Đức Phật luôn nhắc nhở : Sống phải tận dụng thời giờ để tu học, để thực hiện những gì thật ý nghĩa cho Đạo như ý của mình muốn. Điều này có thể thấy được trong hàng Thánh chúng qua dòng lịch sử Phật học còn ghi lại và đã được mọi người con Phật tỏ lòng tôn kính cuộc đời của họ bằng những tên như sau:  Tôn giả Xá Lợi Phất,  Hán Việt: 舍利弗,  Phạn: śāriputra. | Tôn giả Mục Kiền Liên, 目犍連, mahāmaudgalyāyana.  | Tôn giả Phú Lâu Na, 富樓那, pūrṇa. | Tôn giả Tu Bồ Ðề, 須菩提, subhūti.| Tôn giả Ca Chiên Diên, 迦旃延, katyāyana. | Tôn giả Ðại Ca Diếp, 摩訶迦葉, mahākāśyapa. | Tôn giả A Na Luật, 阿那律, aniruddha. | Tôn giả Ưu Ba Ly, 優波離, upāli. | Tôn giả A Nan Ðà, 阿難陀, ānanda. | Tôn giả La Hầu La, 羅睺羅, rāhula.

Hoằng pháp là một sự ươm mầm hay một cách gieo hạt giống từ bi hỷ xả vào lòng người để hướng mọi người đến một đời sống chân thiện mỹ.  Hoằng pháp không phải chỉ là một ý niệm để nắm bắt hay một ý thức hiểu biết mà không thực hành, mà là cái cần phải biết làm thế nào để cho sự nó được sâu sắc, hiệu quả, thực tiễn trong sự quan hệ giữa chúng sinh ý thức rõ ràng được về bổn phận thành thực với chính mình, để cùng nhau đạt được sự mưu cầu hạnh phúc chung cho mọi người một cách trọn vẹn trong cuộc sống hiện thực.

Nếu chữ Đạo được xem là cái ở bên ngoài của con người và chữ Phật là cái khai ngộ cho tất cả chúng sanh nằm ở bên trong của họ. Thì Hoằng pháp sẽ là yếu tố kết hợp mang lại sự phong phú giúp cho Tâm, thấy, biết, nhận định, được ý nghĩa tốt đẹp của sự sống, bằng nhiều cách biết sống về đạo đức qua những cái nhìn khác nhau trong việc thờ phụng Đức Phật mỗi ngày.

Kính bút

TS Huệ Dân