Gian nan đường lên núi
Chẳng phải cuộc hành hương về vùng
đất Phật, càng không phải chuyến đi tìm trầm hương như một số người
khác vẫn làm, mà là cuộc hành trình đi tìm cây giống sâm Ngọc Linh trên
đỉnh núi Ngọc Linh, thuộc địa phận 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam để giúp
đời, cứu người của một bậc chân tu uyên thâm. Ông là Thượng tọa Thích
Huệ Đăng (72 tuổi) - Ủy viên Ban Hoằng pháp Trung ương Giáo hội Phật
giáo Việt Nam, Ủy viên Viện nghiên cứu Phật học Việt Nam, đồng thời là
chủ nhân của Công ty TNHH Xuất khẩu hoa lan Thanh Quang - 26/6 Tô Hiến
Thành, phường 3 TP Đà Lạt.
Thượng tọa Thích Huệ Đăng nhớ lại,
năm 2003, ông bị căn bệnh gan hành hạ… Dù rằng, ông đã không ít lần
chữa trị với nhiều loại thuốc khác nhau nhưng bệnh tình vẫn không thuyên
giảm. Tình cờ có người quen cho ông vài củ sâm mang về ngâm với một ít
mật ong và ngậm trong thời gian ngắn thì sức khỏe của ông dần hồi phục
trở lại. Biết đây là một loại cây thuốc quý hiếm, vào năm 2009, ông
quyết tâm khăn gói lên vùng núi Ngọc Linh tìm bằng được cây sâm Ngọc
Linh tự nhiên để thực hiện ước mơ nhân giống loại cây dược liệu này mong
giúp ích cho đời, dù rằng ông đang vào tuổi “xưa nay hiếm”.
Cuộc hành trình đi tìm cây giống
sâm Ngọc Linh ở độ cao 2.578m so với mực nước biển của Thượng tọa Thích
Huệ Đăng thật gian nan. Để có được 10 cây giống sâm Ngọc Linh đầu tiên
mang về Đà Lạt, ngoài việc vượt hàng trăm cây số bằng xe ô tô từ Đà Lạt
đến Kon Tum, ông và các đệ tử đã phải mất 3 giờ đi xe ôm và 3 giờ liền
đi bộ bằng đường rừng mới tiếp cận được vùng có cây sâm Ngọc Linh quý
hiếm. Tiếp đó, vào ngày 14-6-2009, ông cùng các đệ tử khăn gói trở lại
vùng núi Ngọc Linh thuộc huyện Nam Trà My (Quảng Nam) tìm thêm 100 cây
giống sâm Ngọc Linh mang về đối chứng, kiểm nghiệm. Trong chuyến đi này,
một lần trên đỉnh Ngọc Linh, Thượng tọa Thích Huệ Đăng đã ngất xỉu tại
chỗ. Các đệ tử đã dùng chính củ sâm Ngọc Linh nơi này cho ông ngậm, sau
đó ông khỏe lại rồi tiếp tục cuộc hành trình.
Năm 2009, sau chuyến đi Hàn Quốc
nghiên cứu, tìm hiểu về kỹ thuật nhân giống và đầu tư hơn 1 tỷ đồng xây
dựng phòng nuôi cấy mô, Thượng tọa Thích Huệ Đăng cùng những cộng sự bắt
tay vào việc nhân giống vô tính cây sâm Ngọc Linh tại một cơ sở nằm
trong khu vực hồ Tuyền Lâm-TP Đà Lạt.
Chị Hiền, kỹ thuật viên nuôi cấy
mô tại đây, cho biết: “Việc nuôi cấy mô nhân giống cây sâm Ngọc Linh
không đơn giản chút nào, đòi hỏi phải tuân thủ một quy trình hết sức
nghiêm ngặt. Vì cảm phục sư ông đã đổi cả mạng sống của mình đi tìm bằng
được cây giống sâm Ngọc Linh nên các đệ tử chúng tôi rất quyết tâm
trong việc giúp sư ông nhân giống thành công loại cây thuốc quý hiếm
này”.
Đất không phụ công người, đặc biệt
là trái tim và tấm lòng nhân hậu của Thượng tọa Thích Huệ Đăng. Hiện
nay, tại phòng nuôi cấy mô này đã có khoảng 50.000 cá thể cây sâm Ngọc
Linh được nhân giống vô tính. Một số cây sau khi được đưa ra trồng thử
nghiệm trong nhà kính cũng tỏ ra khá thích nghi với điều kiện khí hậu,
thổ nhưỡng của Đà Lạt nên rất xanh tươi và tỷ lệ cây sống rất cao. Cây
sâm Ngọc Linh đã thực sự bén rễ ở phố núi Đà Lạt.
Tin lành đồn xa, vào ngày
15-10-2010, Công ty TNHH Xuất khẩu hoa lan Thanh Quang lần đầu tiên phải
“chở củi về rừng” khi Công ty TNHH một thành viên trồng sâm Ngọc Linh
huyện Đăk Tô (Kon Tum) tìm đến công ty của ông mua 4.000 cây giống sâm
Ngọc Linh về trồng tại địa phương.
Đặc biệt, mới đây ông Lê Ngọc
Kích, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà My, tỉnh Quảng Nam khi đến tham quan
phòng nuôi cấy mô và vườn cây giống sâm Ngọc Linh của Thượng tọa Thích
Huệ Đăng đã phải thốt lên: “Thật bất ngờ! Tôi đã đi nhiều nơi nhưng chưa
thấy có nơi nào nuôi cấy mô và nhân giống cây sâm Ngọc Linh thành công
như mô hình của thầy Thích Huệ Đăng. Đây là một công trình nghiên cứu,
nhân giống cây sâm Ngọc Linh khá bài bản và hiệu quả mang lại rất cao”.
Cũng theo ông Lê Ngọc Kích, hiện
nay tại huyện Trà My, Công ty Dược Quảng Nam đang trực tiếp quản lý một
vườn cây giống sâm Ngọc Linh khá quy mô. Thế nhưng, vườn cây giống tại
đây mỗi năm cũng chỉ cung ứng được khoảng 100.000 cây giống, do đó không
thể đáp ứng được nhu cầu khá lớn của người dân địa phương. Mặt khác, vì
ươm giống bằng hạt, tỷ lệ cây sống thấp nên nguồn cây giống hết sức
khan hiếm.
Không chỉ lần đầu tiên nhân bản vô
tính thành công cây sâm Ngọc Linh ở phố núi Đà Lạt, điều đáng quý hơn
cả khi Thượng tọa Thích Huệ Đăng còn mong muốn được “trao tay” và phổ
biến rộng rãi loại dược liệu quý này trong nhân dân để nhiều người, đặc
biệt những người nghèo cũng có thể được dùng vị thuốc quý này để bồi bổ
sức khỏe. Việc làm của bậc chân tu đáng kính này thật ý nghĩa.
Sâm Ngọc Linh có
tên khoa học Panax Vietnamensis Ha et Grushv, thuộc họ Ngũ gia
(Araliaceae), ngoài ra còn có các tên gọi khác như: nhân sâm Việt Nam,
sâm khu 5, cây thuốc dấu. Sâm Ngọc Linh được xác định là loại nhân sâm
thứ 20 được tìm thấy trên thế giới. Theo công bố của Viện Dược liệu Việt
Nam, sâm Ngọc Linh có tác dụng chống stress vật lý, stress tâm lý và
trầm cảm, kích thích hệ miễn dịch, chống lão hóa, phòng chống ung thư,
bảo vệ tế bào gan, kháng các độc tố gây hại tế bào, giúp kéo dài sự sống
của tế bào và tăng các tế bào mới…
Đặc biệt, sâm Ngọc
Linh còn có những tính năng mà sâm Triều Tiên và sâm Trung Quốc không có
là tính kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu, chống ôxy hóa và hiệp
lực tốt với thuốc kháng sinh, thuốc trị bệnh tiểu đường. |
LÊ TRỌNG.PV Báo SGGP