Trong Phật giáo, ăn chay là một phương tiện cần thiết cho
việc thanh lọc thân và tâm; chẳng những giúp cho sức khỏe con người được tốt
hơn, vì ngăn ngừa và chữa trị được bệnh tật, mà còn hỗ trợ cho đời sống tâm
linh hướng thiện, thăng hoa, nuôi dưỡng được lòng từ bi đối với muôn loài chúng
sinh.
Theo quan niệm thông thường của
người đời, họ nghĩ rằng ăn chay sẽ thiếu dinh dưỡng, sức khỏe không được bảo
đảm, trí tuệ sẽ yếu kém; cho nên họ không dám ăn chay. Nhận thức nay hoàn toàn
sai lầm. Trong Phật giáo, ăn chay là một phương tiện cần thiết cho việc thanh
lọc thân và tâm; chẳng những giúp cho sức khỏe con người được tốt hơn, vì ngăn
ngừa và chữa trị được bệnh tật, mà còn hỗ trợ cho đời sống tâm linh hướng
thiện, thăng hoa, nuôi dưỡng được lòng từ bi đối với muôn loài chúng sinh.
Thật vậy, ngày nay, các nhà khoa học đã chứng minh rằng người ăn chay tránh
được nhiều độc tố cho cơ thể hơn người ăn mặn, vì hầu như các loại động vật đều
được nuôi bằng hóa chất cho mau lớn, mau mập, lại cộng thêm vô số dịch bệnh của
chúng mà cả thế giới đã phải tìm cách đối phó, thí dụ như bệnh bò điên, bệnh
heo tai xanh, bệnh heo lở mồm long móng, bệnh cúm gà vịt H5N1... Ngoài ra, ngay
cả một số vi trùng ẩn náu trong máu thịt động vật dù có nấu sôi chín ở 100 độ,
cũng không bị tiêu diệt vì phải từ 1.000 độ trở lên chúng mới chết. Và tất
nhiên sức khỏe của người ăn mặn khó được bảo đảm vì đem vào những mầm bệnh trầm
trọng như vậy. Báo chí cũng đã báo động rằng hiện nay có những loài cá, loài sò
ở sông biển đã hấp thu những chất hóa học độc hại từ tàu bè thải ra, lâu ngày
những độc tố ấy tích tụ trong máu thịt của chúng đã trở nên cực độc có thể dễ
dàng giết chết người ăn thịt chúng.
Chính vì những tác hại cho sức khỏe của con người do ăn thịt động vật, hiện
nay, nhiều người ở các nước Âu Mỹ đa ăn chay để tránh bệnh tật và để chữa khỏi
một số bệnh phát xuất từ việc ăn thịt cá. Dù phát xuất từ động cơ nào, ăn chay
cũng góp phần giảm bớt việc giết hại sự sống của những loài khác mà các nhà khoa
học đã chỉ rõ rằng loài người chúng ta và các loài sinh vật đều có sự cộng tồn
hỗ tương cần thiết và nhất là ăn chay cũng góp phần đáng kể cho việc bảo vệ môi
trường.
Hãy thử quan sát kỹ đời sống của
những nhà tiên tri, những nhà hiền triết, chúng ta nhận thấy rõ họ sống rất
thanh đạm, hàng ngày dùng rau quả giản dị, thậm chí họ còn ít ăn; nhưng sức
khỏe tốt và sức thông minh đặc biệt luôn tỏa sáng nơi họ. Thực tế này cho chúng
ta nhận thức đúng sự thật về lợi ích của ăn chay.
Ăn chay đúng pháp theo truyền thống Phật giáo là ăn vừa đủ chất dinh dưỡng cần
thiết cho cơ thể, không ăn quá nhiều, không ăn quá ít và không ăn những thức ăn
có độc tố. Ngày nay, chúng ta nên lưu ý những thức ăn chay được chế biến, tẩm
ướp bằng hóa chất, được tồn trữ lâu bằng chất bảo quản hóa học, đó chính là
thức ăn độc hại cho sức khỏe của người ăn chay.
Thân vật chất sẽ ảnh hưởng đến tinh thần con người. Vì vậy, khi thân nhẹ nhàng,
an ổn với nếp sống thanh đạm, chay tịnh, thì đời sống tinh thần chúng ta cũng
được bình ổn theo, không bị những tâm lý tiêu cực như tham vọng, bực tức, bon
chen… thúc bách, tác hại. Từ đó, nếu có căn lành sâu dày trong Phật pháp, chúng
ta dễ dàng phát triển đời sống nội tâm, có thể tiếp cận thế giới thần tiên hay
thâm nhập cảnh giới Phật và tiến xa hơn nữa, có được sự hiểu biết vượt bậc mà
người bình thường ở thế gian này không thể nào có được, chưa nói đến đạo đức
khả kính.
Bước theo dấu chân Phật, hàng đệ tử
tu đúng Chánh pháp, sống cuộc đời thanh đạm và tinh thần trong sáng, thể hiện
mẫu người đức hạnh, sáng suốt, chắc chắn được mọi người tôn kính. Trái lại, tu
sai, thân bệnh hoạn và tâm thần bất ổn, sẽ khiến cho người đời nhận định sai
lầm về đời sống thanh đạm, chay tịnh của người tu, là phạm tội phá pháp, một
tội nặng khó cứu được.
Chúng ta hãy cùng nhớ lại hình ảnh trầm mặc của Đức Phật trên con đường giáo
hóa độ sinh, với một ca sa, một bình bát, một nếp sống thanh đạm vô cùng, nhưng
nhân cách cao quý tột cùng ấy của Đức Phật đã và đang là biểu tượng cho loài
người cung kính, tôn trọng, ngưỡng mộ, noi theo trải qua hơn 2.500 năm. Và kỳ
diệu thay, mỗi ngày lời dạy của Đức Từ Tôn càng trở nên cần thiết và hữu ích
hơn cho cả nhân loại trên con đường xây dựng một ngôi nhà chung an lạc, hòa
hợp, hòa bình, phát triển trên hành tinh này.
Rõ ràng những lời dạy, những tư tưởng, những hiểu biết của Đức Phật đã ban tặng
cho loài người trên thế gian này, đã thể hiện giá trị siêu đẳng, vượt thời
gian, vượt không gian. Để nói lên ý này, Đức Thế Tôn đã ví dụ đơn giản
rằng những hiểu biết mà Ngài nói ra được thì hữu hạn như nắm lá trong tay, còn
hiểu biết của Ngài thì bao la vô cùng tận như lá của bạt ngàn núi rừng.
HT.THÍCH TRÍ QUẢNG