Ðức Phật nói sát, đạo, dâm, vọng như là bốn biển
đen ngòm làm cho bạn phải trầm luân trong biển khổ, còn từ, bi, hỷ, xả
giống như bốn bức thành thánh thiện, bên trong có rất nhiều bảo vật, bạn
có thể lấy hoài không hết, dùng hoài cũng không hề suy giảm.
Có một hôm, đức Phật Thích Ca Mâu Ni
đang giáo hóa chúng sinh ở tinh xá Trúc Lâm thành Xá Vệ, tôn giả A Nan
từ trong pháp hội đứng dậy chắp tay hỏi đức Phật :
- Thế Tôn, lúc ban đầu Phật tại vườn Lộc
Uyển sơ chuyển pháp luân, thuyết diệu pháp Tứ Thánh Ðế cho năm vị tỳ
kheo khiến họ đắc quả A La Hán. Trong đời trước năm vị tỳ kheo ấy đã có
nhân duyên thù thắng nào với Phật mà được nghe Phật pháp lúc trống pháp
mới được gióng lên lần đầu tiên, và đắc được pháp vị cam lồ ? Cúi xin
Thế Tôn rũ lòng lân mẫn giải thích cho chúng con được tường tận.
Ðức Phật trả lơi cho A Nan và đại chúng
rằng :
- Năm vị tỳ kheo ấy đã từng ăn thịt của
ta trong một kiếp trước để tự bảo vệ mạng sống của mình, do lẽ ấy nên
kiếp này họ là những người đầu tiên thọ nhận pháp vị và được giải thoát.
Nghe những lời ấy ai cũng lấy làm kỳ lạ,
nên A Nan lại đứng dậy hỏi rằng :
- Bạch Thế Tôn ! Tại sao họ lại ăn thịt
Phật trong một kiếp trước ?
Lúc ấy bốn phương đều im phăng phắc, tuy
có hơn cả vạn người ngồi trong giảng đường nhưng không có lấy một tiếng
động, đến cả tiếng thở mạnh cũng không có, đại chúng yên tịnh chờ đợi
đức Phật thuyết về nhân duyên của năm vị tỳ kheo.
Trên bảo tòa, đức Phật bắt đầu thuyết :
- Trước kia có một thế giới, vua tên là
Thí Ðặc Cần, đức độ, tài giỏi, và từ bi cao cả, nhân dân vài trăm ngàn
người sống một cuộc sống an lành thái bình dưới sự lãnh đạo hiền từ và
thương mến bảo bọc của ông.
Nhưng "hoa đẹp không nở hoài, cảnh đẹp
không tồn tại mãi", đất nước an lạc và sung sướng ấy rồi cũng có lúc gặp
khốn khó. Thật là trời không thương người chút nào, năm ấy không chỗ
nào có mưa, nạn hạn hán bắt đầu hoành hành. Dân chúng khát nước đến khô
cháy cả người, lúa mạ gì cũng chết cháy hết. Theo lời những vị thiên văn
học gia dự đoán thì nạn hạn hán này có thể kéo dài tới 12 năm nữa.
Vua nghe thế vô cùng ưu sầu, thiên tai
kéo dài 12 năm thì mạng sống con dân trong nước có cầm cự được không ?
Một nước không có dân thì làm sao thành lập ? Vì thế ông bèn triệu tập
các đại thần để cùng bàn luận tìm cách giải cứu. Cuối cùng họ lấy quyết
định gom lại tất cả những tài vật mà nhân dân trong toàn quốc đã tích
trữ được, nhập vào toàn bộ kho tàng của quốc gia và sau đó làm thống kê
nhân khẩu, rồi mỗi ngày trích ra số lượng tối thiểu nhất đem ra phân
phát cho mỗi người dân trong nước đủ cho họ sống qua ngày hôm đó. Vua
lại ra lệnh từ ngày hôm đó trở đi quyết nghị kia sẽ được thi hành, vì
thế nhân dân tuy sống trong cảnh khốn khổ nhưng chưa có ai phải chết
đói.
Tháng này qua tháng khác, một năm rồi
một năm nữa trôi qua, lương thực kiệt quệ dần, ruộng vườn khô cằn không
trồng trọt được. Vua lại lo lắng buồn rầu, nặn óc suy nghĩ mãi, rồi lấy
quyết định hy sinh mạng sống của mình để giữ gìn mạng sống của tất cả
những người khác. Ông bèn tuyên bố rằng :
- Ta muốn đi sang nước ngoài nghỉ ngơi
và du lịch trong một thời gian không giới hạn. Ai muốn đi theo ta thì
đi, còn ai muốn ở lại thì cứ ở.
Nghe vua sắp đi du lịch ở nước ngoài,
khoảng 20 ngàn người cũng muốn đi theo. Ngày khởi hành họ đi đến một
ngọn núi nhỏ, ai nấy đều mệt mỏi không đi tiếp được nữa. Vua Thí Ðặc Cần
dẫn họ đến một khu rừng rậm rạp và ra hiệu cho mọi người tùy ý nghỉ
ngơi. Quá mệt mỏi và thiếu thốn nên 20 ngàn người ấy chẳng mấy chốc đã
chìm sâu trong giấc ngủ. Còn lại vua một mình ngồi tại một địa điểm rất
cao nhìn xuống mọi người đang say ngủ, ông hướng về bốn phía lễ lậy xong
âm thầm phát nguyện rằng :
- Hiện nay quốc dân đang gặp cảnh đói
khổ, nếu tình trạng này kéo dài thì e họ sẽ chết hết. Vì muốn cứu mạng
sống cho mọi người, tôi nguyện hy sinh chính mạng sống của tôi, và lại
nguyện kiếp sau sinh ra làm con cá lớn, lấy thịt trên thân tôi mà cứu
tất cả mọi người khỏi cơn đói kém. Nguyện rằng họ có thể lấy thịt của
tôi mà ăn, ăn mãi không bao giờ hết.
Cầu nguyện như thế xong, vua Thí Ðặc Cần
bèn trèo lên một ngọn cây rất cao gieo mình xuống, tắt thở chết ngay
tại chỗ.
Vua chết rồi thì đúng theo lời nguyện
của ông, liền hóa sinh thành một con cá trong biển lớn. Con cá này thân
dài tới 500 do tuần (mỗi do tuần là 40 dặm, 500 do tuần tức là 20 000
dặm).
Lúc ấy trong thành có 5 người thợ gỗ và
thợ đồ gốm, một hôm đến bờ biển làm việc, bị con cá trong biển trông
thấy, cá bèn dùng tiếng người mà nói :
- Nếu các ông có đói thì hãy cắt thịt
tôi mà ăn cho đỡ đói, nhưng xin các ông ăn no rồi thì hãy cố hết sức cắt
thêm thịt đem về thành mà phân phát cho người khác ăn. Hôm nay các ông
là những người đầu tiên ăn thịt của tôi, tương lai tôi tu hành chứng quả
rồi, chắc chắn sẽ độ cho các ông thoát khỏi đau khổ.
Con cá lớn nói tới đây, ngừng lại một
chút rồi nói tiếp :
- Lúc các ông trở về, hãy nói với tất cả
mọi người trong nước, bảo rằng ai cần đều có thể tới đây lấy thịt của
tôi về ăn.
Năm người thợ nghe cá nói thế, vui mừng
đem dao bén ra cắt lấy thịt trên thân cá mà ăn, ăn no rồi lại đem rất
nhiều thịt về. Vào đến thành, gặp ai họ cũng kể lại chuyện trên khiến
cho tin đồn kia truyền lan đi cả nước. Rất nhiều, rất nhiều người ra bờ
biển lấy thịt cá về ăn, nhưng thật là bất khả tư nghì, tuy số người cắt
thịt cá mà ăn rất đông mà thịt trên thân cá cứ vĩnh viễn còn hoài, không
làm sao cắt hết được.
12 năm đói kém trôi qua như thế, không
có một người nào phải chết đói.
A Nan, ông đã hiểu vì sao ta nói câu
chuyện kiếp trước này phải không ? Vua Thí Ðặc Cần lúc ấy chính là tiền
kiếp của ta. Nhớ lại lúc ban đầu phát nguyện thành Phật, ta thường hy
sinh thân mạng để làm lợi ích cho chúng sinh. Và 5 người thợ làm gỗ và
đồ gốm kia chính là 5 vị tỳ kheo trong kiếp này, hôm nay ngồi xung quanh
ta có 8 vạn người, tất cả đều đã từng ăn thịt của ta.
Ðức Phật nói đến đây, các vị đệ tử của
Ngài ai cũng cảm động rơi nước mắt và đồng nguyện rằng sẽ luôn luôn tu
học giáo pháp của Phật, nỗ lực tu hành để sớm chứng quả.
Diệu Hạnh dịch (Theo Phật Giáo Cố Sự
Đại Toàn)