Người Trung Quốc thường có câu: “Người so với người tức chết người”.

Mình không nên so bì với người khác, nhân vô thập toàn, mười ngón tay có ngón dài ngón ngắn khác nhau, người mù sao lại cười người câm, kẻ câm ngọng què quặt cũng chớ lên chê bai, hiềm khích người mù lòa. Gỉa dụ nếu khi nhà cháy, mà cả ba người đó cùng biết kết hợp với nhau, thế chẳng phải là an toàn sao?

 

Có người đạp xe đạp, thấy người khác đi xe máy thì nảy sinh lòng đố kỵ ghen ghét, rồi đi mua một cái có phân phối cao hơn, nhưng người ta lại mua xe ô tô, xe bốn bánh tất nhiên sẽ sang trọng hơn xe hai bánh.Anh ta không chịu phục, lại đi mua 1 cái ô tô nhập khẩu nguyên chiếc về để so bì. Được không lâu, người kia lại đổi xe Rolls Royce, đến lúc ấy anh ta mới tự ca than rằng: so lên so xuống, chỉ làm tăng thêm cái dục vọng vô đáy, đối với bản thân chẳng có ích lợi gì cả.

 

Còn có người ở nhà tranh lợp cỏ, thấy người khác xây nhà ngói mình cũng xây nhà ngói; người ta xây cao tầng, mình cũng đua theo xây nhà lầu, nhà to rộng ở không hết, suốt ngày bận rộn việc lau chùi, quét dọn, thế là tự nhiên biến thành nô lệ của căn nhà đó. Nhà văn tự mình so sánh với triết học gia, thấy rằng triết học nghĩa lý thâm sâu, so sánh với cái đẹp ngôn ngữ của văn học, thì cao quý và hàm chứa triết lý hơn nhiều. Triết học gia lại thấy ngày nay khoa học phát triển, tự cho rằng mình chỉ biết những lý luận suông, không thể sánh được với những nhà khoa học có các ứng dụng thực tiễn phục vụ cho cuộc sống. Còn nhà khoa học cả ngày vùi đầu trong phòng nghiên cứu ứng dụng, thì ngược lại thấy ngưỡng mộ những người nông dân, và hy vọng bản thân có được cuộc sống an nhàn và tự tại như họ.

 

Gạch không nên so bì to nhỏ với đá, cỏ hoa không nên đố kỵ thấp cao với tùng bách; sông suối chớ so đo dài rộng với biển cả, thường dân đừng nên so sánh với chính trị gia. Tuy nét tinh xảo của gạch hoa, thơm ngát của hoa cỏ, dòng chảy êm đềm của sông suối, tự tại chất phác của người bình dân đều không thể so sánh được với  độ to dày của đá xanh, cao vút của tùng bách, rộng lớn của biển cả và quyền uy của chính trị gia, bởi mọi sự mọi vật đều có chỗ hay và hạn chế riêng của nó.

 

Con người với nhau càng không nên so sánh, cô ta tuy đẹp hơn mình nhưng hồng nhan bạc phận, anh ta tuy nhiều tiền hơn mình, nhưng không ít người vì tiền mà khổ đau, người kia danh phận quyền quý và cao sang hơn mình, nhưng thuyền to thì sóng lớn, trèo cao có ngày sẽ ngã đau, người kia con cháu tuy nhiều, sự nghiệp tuy lớn, nhưng phiền não và vất vả cũng chẳng ít.

 

Người ta cưỡi ngựa thì mình cưỡi lừa, nhìn lên không bằng người, nhưng nhìn xuống cũng chẳng kém ai, chúng ta không nên so sánh với cái bề ngoài vốn có của thế gian, mà hãy dung tinh thần Từ bi, đạo đức, tấm lòng…những cái đó mới xứng đáng để ta đem ra so sánh.