I.

Mùa xuân đồng nghĩa với mùa hoa có từ khi thiên địa mới mở. Nó có thật mà như mơ, trong trẻo thanh cao, vô tư bên cạnh cõi Ta-bà phiền não đầy những giá trị giả. Có lẽ vì thế một vị thiền sư đã viết “mướt mướt hoa vàng phơi bày bát-nhã, xanh xanh cành trúc hiển lộ chân như”. Trong lặng lẽ, hoa nở rồi tàn, không nói với ai điều gì. Vậy mà trong cõi lặng yên kia lại như thì thầm cùng ta, nên người tìm thấy ở hoa rất nhiều ngôn ngữ. Có người từ phố nhớ quê quay quắt trở về chỉ để ngắm sen trong hồ, cúc trong vườn nhà mùa thu, nghe lòng thanh thản bình yên trở lại rồi tiếp tục ra đi. Ngay đến hoa dâm bụt nở dọc theo bờ giậu, hoa mướp vàng bò trên giàn nhà hàng xóm, cũng có tác dụng thanh lọc tâm hồn!

Từ đâu mà ra, hóa ra xung quanh cỏ hoa là món quà dành tặng người. Dù là người biết vật cũng chỉ nằm trong vòng hóa sinh, nhưng lắm trường hợp bất ngờ. Cả vùng đất cháy bỏng chỉ nhờ vào sương mù đêm xuống, sa mạc phát tiết nở hoa, nơi ấy xa xôi chỉ thấy qua màn hình, chưa tận mắt nhìn thấy. Chỉ thấy các trường hợp gần bên mình. Tỉ như mùa hè nắng chói chang, vùng Bảy Núi các con suối, giếng nước khô cạn, xung quanh cây cối rụng lá như mưa, còn trơ cành khô khẳng khiu, riêng giống phượng vĩ lại trổ hoa đỏ rực, nhất là giống mãng cầu ta lại đợi lúc khó khăn này mới ra lộc non, đơm bông, kết trái. Bốn tháng nước nổi lênh đênh, quê đất An Giang vườn tược ủ rũ, xác xơ, cây cối thi nhau chết. Vậy mà xoài, mận đơm bông, điên điển trổ bông tròn vun giống mâm xôi màu vàng!

Trước hết hãy nhìn vào lòng mình. Mãi theo đuổi tìm kiếm nơi khác, lắm khi thấy hoa nở như trêu. Nhìn vào lòng mình, thì sự trêu cợt kia hóa ra lại là sự sống, hằng kết trái đơm hoa dù trong nghịch cảnh. Nguyễn Du gặp hoạn nạn lui về vườn cũ đìu hiu, nhiều lúc không tìm ra gì bỏ vô nồi nấu nướng. Nhưng trong một bài thơ chữ Hán ông làm trong giai đoạn này, đặc biệt tôi nhớ và chú ý đến hai câu “Lạnh tanh bếp lửa chiều qua, hoa vàng trước ngõ ngắm mà thấy ngon!” Câu thơ cho thấy ông là người chuyển cái buồn nghịch cảnh sang cái vui đồng trần thật tài tình! Ông không phải là người xuất gia, nhưng qua đó thấy như ông đã chứng ngộ. Sự chứng ngộ bất chấp thời gian và không gian! Vì vậy, khi tìm trong sách vở người xưa, thỉnh thoảng ta lại bắt gặp những câu mới mẻ đến ngạc nhiên người đời nay!


II.
Đạo Phật theo tôi như sợi chỉ mềm, là sợi dây đàn không một âm thanh, nhưng khi có tay người gẩy, có làn gió đến vờn, cung đàn sẽ ngân lên khúc nhạc vi diệu. Mênh mông vô hạn, vậy mà tất cả đều như có hạn kỳ. Hoa đúng hẹn lại lên. Hoa nở cho người mà ngỡ như hoa thêm lần nữa trêu ghẹo. Tỉ như hai cây mai trước sân nhà tôi, bất ngờ có một cây trổ sớm, trước Tết mà nụ ra chi chít. Cuối năm mưa bão đi qua, nửa đêm còn vương vấn những giọt mưa cuối mùa tí tách. Trời se se lạnh. Cây mai theo ngọn gió đầu mùa ra nụ âm thầm trong đêm.

Nhưng còn hai tháng nữa mới đến Tết. Buổi sáng, tôi đứng trước cây mai ngắm nhìn. Hoa đi trước về sau, muốn nói với đời điều gì đây mà trổ sớm chẳng chờ gió xuân.

Hoa nở vì ai? Một ý nghĩ vui vui. Hay là thử ăn Tết sớm xem có cảm giác gì không? Thế là mặc cho người nhà ngăn cản, tôi bứt hết lá mai để cho những bông hoa bừng nở.

Tôi không thể tả được cái niềm vui hồi hộp, xao xuyến đợi hoa nở. Tôi muốn chia sẻ niềm vui ấy... nhưng hầu như ít có ai chú ý đến cội hoa vàng mơ giữa ngày mùa đông gió bấc hanh heo... Cũng có một hai người đi qua dừng lại ngắm nhìn giây lát. Tôi đợi môt tiếng trầm trồ, nhưng chẳng có tiếng khen nào. Người dừng lại rồi quay đi, dường như nó không phải là hoa xuân dành cho ngày Tết sắp đến.

Tôi chặt một cành mai đem cắm vào bình, không khí vẫn không thấy thay đổi. Tết vẫn còn xa. Trở ra chợ mua trà, mua bánh, mua nhang... Chuẩn bị đúng nghi lễ đón xuân. Nhưng khi châm bình trà thơm, đốt nhang và mở băng nhạc xuân ra nghe... cũng vẫn là cảm giác đợi chờ không ra Tết. Tức mình, lại rủ thêm người bạn thân đến nhà. Anh đến nhà mang theo chai rượu, cùng ngồi lai rai bên hoa. Nhưng hai chúng tôi vẫn thấy đó chỉ là một cuộc vui bình thường. Vẫn nghe thiếu vắng một cái gì đó. Chẳng đủ độ, chẳng đủ tình để vươn tới phút nhiệm mầu mỗi năm chỉ đến một lần!

Hai người ngồi ngơ ngẩn bên hoa rồi nhìn bức tranh treo trên tường. Phật Di Lặc nở nụ cười hoan hỉ. Tôi không nhớ đã mua bức tranh ở đâu, treo nó lâu lắm, hằng ngày mỗi khi buồn vui lại nhìn Phật Di Lặc đưa cái bụng phệ toe toét cười, không chỉ riêng tôi mà cả nhà cũng không ai thắc mắc gì. Giờ đây cùng người bạn ngồi bên hoa nở sớm, nhìn Phật Di Lặc hoan hỉ, tôi vụt hiểu ra. Nụ cười của Phật Di Lặc là nụ cười dành cho mọi người. Cái thiếu của hai đứa, chỉ vì thuộc về số ít, không làm nên sự cộng hưởng của ngày Tết. Sự cộng hưởng chính là ý nghĩa thiêng liêng của ngày xuân. Cũng như sự thiêng liêng của đức Phật A-di-đà là ở lời nguyện. Ngài luôn trở xuống tận ngục A-tỳ để độ cho đến người cuối cùng.

Ngày Tết đến, những người may mắn, những ai lận đận, trước mùa xuân về đều nghe lòng rạo rực, xao xuyến. Cành mai trổ sớm chẳng làm nổi điều này, chỉ vì “hoa khai” không “kiến Phật”! Kiến Phật để tìm thấy cho mình một niềm vui không dứt, một sự an lạc bền vững, phúc đức giữa cõi đời hữu hạn như ảo ảnh, như gió thoảng mây trôi!