Hiện nay phần lớn những ngôi chùa mới xây dựng, bên trong Chùa, thường  có vẽ bộ tranh, hoặc đắp phù điêu về lịch sử Đức Phật thiết trí ở hai bên tường.

Thiết nghĩ đây là một phần khá quan trọng. Bởi lẽ những bức tranh ở đây là một "bài pháp không lời", khách thập phương chỉ cần ngắm những bức tranh,(hay phù điêu) và đọc những câu chú thích ở bên dưới là có thể hiểu được khái quát phần nào về cuộc đời Đức Phật.
Vì thế  việc thể hiện những tác phẩm này đòi hỏi  người thể hiện phải hiểu ít nhiều về Phật giáo, và căn bản là phải có tay nghề vững, nắm rõ về bố cục, hình thể và sắc màu, có như thế thì tác phẩm mới khả dĩ lột tả phần nào về các tướng hảo của Đức Thế Tôn.
Người viết đã thấy một số chùa xây rất đẹp, hoa văn họa tiết trong chùa hết sức tinh tế hài hòa, nhưng tranh, phù điêu vẽ lịch sử Đức Phật thì... không đẹp, cho dù là họ chép lại tranh nhưng vẫn không chuẩn, hình thể mất cân đối, màu sắc "cải lương", lại đặt tranh ở vị trí quá cao làm cho người xem ngước cổ lên muốn...chóng mặt, như vậy vô tình phá đi nét đẹp kiến trúc tổng thể, và làm khó cho người xem. Tìm hiểu rõ mới biết, hầu hết  những bức họa hay phù điêu không đạt chuẩn là một phần do vị trụ trì còn hạn chế về mặt thẩm mỹ, hoặc có khi vì muốn " tiện việc" và " ít tốn kém" nên đã đồng ý để những người thợ vẽ kiêm luôn việc của họa sĩ hay điêu khắc gia. Thật là đáng tiếc.
Tuy nhiên chúng tôi thấy tín hiệu vui là ngày càng có nhiều quý vị trụ trì đã biết quan tâm  về mặt mỹ thuật, biết tìm những họa sĩ, hay điêu khắc gia đến thực hiện, nên nhiều chùa có những tác phẩm về lịch sử Đức Phật cũng như các tác phẩm khác rất đặc sắc, làm vừa lòng khách thập phương cũng như các nghệ sĩ khó tính.
Dưới đây là một trong những bộ phù điêu lịch sử Đức Phật tuyệt đẹp, được nhiếp ảnh gia Võ Văn Tường chụp tại chùa Xá Lợi, mặc dù bố cục giản đơn nhưng chặt chẽ, gam màu độc sắc nhưng đậm chất thền vị, hài hòa với không gian tổng thể trong ngôi chùa. Mời quý độc giả thưởng lãm.

Hoàng hậu Ma-Gia nằm mộng thấy voi trắng 6 ngà

Thái tử Tất- Đạt- Đa đản sanh tại khu vườn Lâ-Tỳ-Ni

Đạo sĩ A-Tư-Đà đến thăm Thái Tử

Thái tử đi dạo cửa Đông và Tây thành Ca- Tỳ- La -Vệ

Thái tử đi đến cửa Nam và Bắc thành Ca-Tỳ-La-Vệ

Thái tử từ giả vợ con, hoàng cung ra đi tìm đạo

Thái Tử cắt tóc bên dòng sông A-Nô-Ma

Ma Vương sai 3 cô công chúa đến khuyến dụ Đức Phật

Ma vương dùng bạo lực đe dọa Đức Phật

Đức Phật thành đạo

Đức Phật chuyển pháp luân tại vườn Lộc Uyển

Nàng Chia-A-Cha vu khống Phật, và Đức Phật giảng pháp cho nàng Ba-ka-bra nghe (bên phải)

Các loài thú được Đức Phật cảm hóa

Đức Phật cảm hóa và thu nhận chàng Vô-Não làm đệ tử

Đức Phật nhập Niết-Bàn tại rừng Ta-La song thọ

* Chiếu Tâm

nghethuatphatgiao.com