ĐÁP:
Bạn Nguyễn Chí Hào thân mến!
Giáo lý Phật giáo có đề cập đến bốn loại ma: Phiền não ma, Ngũ ấm
ma,
Tử ma và Thiên ma. Theo Luận Đại Trí Độ (q.5): Phiền não ma là
những dục vọng, tham muốn, sân hận… tạo ra nghiệp xấu ác, làm não hại
thân tâm, khiến chúng sanh trôi lăn trong luân hồi sanh tử. Ngũ ấm ma là
thân năm uẩn chính là nguồn gốc phát sinh mọi khổ đau cho chúng sanh.
Tử ma là sự chết, thây chết, sự hủy hoại, chấm dứt sự sống con người.
Thiên ma là ma vương trời Tha Hóa Tự Tại, còn gọi ma Ba Tuần, thường phá
hoại sự nghiệp tu hành hướng thiện của con người. Trong đó, Thiên ma ở
bên ngoài (ngoại ma) còn các loại ma khác từ nơi thân tâm chúng ta lưu
xuất (nội ma).
Giáo điển Kim cương thừa cũng đề cập đến bốn thứ ma: Ma
xiềng
xích gồm những phiền não, sự bám víu hay ghét bỏ đối với sự vật, hiện
tượng bên ngoài. Ma buông thả tức những dục vọng, tà tư duy gây đau khổ
trong tâm. Ma hoan hỷ tức sự vui thích, tự mãn, hãnh diện, nhất là sự
bám víu hỷ lạc thiền định. Ma kiêu căng là sự tự kiêu, ngã mạn và chấp
thủ tự ngã.
Như vậy, ma theo quan điểm Phật giáo, là tất cả những phiền não như
tham dục, sân hận, mê mờ, tà kiến, chấp thủ tự ngã do vô minh che lấp mà
biến hiện, sanh khởi, trú ẩn nơi thân tâm mỗi người. Những ảo giác, ảo
ảnh mà không ít người nghĩ là “ma” xuất hiện trong giấc mơ chỉ là những
biểu hiện, kiềm tỏa của nội ma. Do vậy cần phải nhiếp tâm, an trú tâm
vào thiền định bằng cách thực hành các pháp Chỉ - Quán, niệm Phật, tụng
kinh, trì chú v.v… nhằm thiết lập và duy trì chánh niệm. Chánh niệm càng
lớn thì sự loạn động, quấy nhiễu của “ma” càng bớt đi. Đối với sự phá
hoại của Thiên ma, thiết nghĩ chúng ta không cần lưu tâm, vì hầu hết
chúng ta chưa phải là đối tượng của Thiên ma, trừ các bậc sắp chứng đạt
Thánh quả.
Về một phương diện khác, những ảo giác ma mị bạn thường gặp trong
giấc ngủ ban trưa mà không hề gặp trong giấc ngủ ban đêm, nên bạn cần
lưu ý đến các điều kiện khác như chỗ ngủ trưa quá nóng bức, bị chiếu
sáng, áo quần quá chật v.v… cũng là những nguyên nhân gây nên ảo giác,
mơ gặp “ma”.