Trong tâm trạng chán chường của một người Phật tử đất Sài thành trước một mùa Phật đản nữa không lấy gì làm
vui, đồng thời mõi mòn mong muốn các tư
gia Phật tử treo cờ Phật nhân ngày lễ
quan trọng này sau nhiều năm tháng dài lãnh đạo PGVN không quan tâm về vấn đề
này; thì sáng nay đọc được tin tức BÀ
TRẦN LỆ XUÂN QUA ĐỜI.
Theo đài BBC, bà Trần Lệ Xuân , vợ
ông Ngô Đình Nhu, đã qua đởi hôm
24.4.2011, ở tuổi 87, tại một bệnh viện ở Rô-ma nước Ý. Ông Nhu làm cố vấn cho
người anh ruột của mình Ngô Đình Diệm,giai đoạn từ 1955 – 1963. Ông Diệm thì
không lập gia đình nên mặc nhiên bà Trần
Lệ Xuân được mệnh danh “Đệ Nhất Phu Nhân
“.Sau biến động 1.11.1963,lúc đó bà
đang ở Mỹ. Kể từ thời điểm đó cho đến ngày nhắm mắt, bà không trở về Việt Nam
một lần nào .Năm 1968, người con gái cả của bà là NGô Đình Lệ Thủy đã qua đời
vì tai nạn giao thông, bà vẫn còn hai người con trai và một người con gái.
Trước thông tin này, tôi có hơi
lặng người đôi chút, không phải chỉ để dành một chút sát na hiếm hoi ấy tưởng niệm một người ra đi mà quan trọng hơn là thẩn thờ
trước một cuộc đời, một gia đình phải gánh chịu cái quả do chính mình, gia đình
mình tạo nên, trong những tháng năm ngắn
ngủi cầm quyền của gia đình mình .
Theo nhận định cá nhân tôi, trong những năm tháng dài sống ẩn mình khép kín,bà Trần Lệ Xuân đã làm được hai việc tốt đẹp và ý nghĩa nhất
trong chính cuộc đời của bà. Việc thứ nhất,
đầu năm 1980, bà đã sai trưởng nam là Ngô Đình Trác qua Mỹ tìm cách tiếp xúc
với thầy (Hòa Thượng Thích Mãn Giác-chùa Việt Nam ở Loangeles-NV), xin thầy hỷ xả cho cái tội gia đình bà đã
là, khổ mấy thầy và xin thầy nhân lễ Vu Lan gia tâm cầu siêu cho thân sinh (ông
bà Trần Văn Chương – NV)và cầu an cho gia đình bà. Trác vâng lời mẹ đến Mỹ…Đêm
đó, chính thầy khai chuông và niệm hương
cho Ngô Đình Trác”(nguồn: Hoàng Nguyên Nhuận-Nhớ Thầy-chuyenluan.net). Việc
thứ hai, mười hai năm sau, ngày 30.10.1996, qua các phượng tiện truyền thông
nước ngoài, bà chính thức lên tiếng tạ
lỗi hương linh Bồ Tát Thích Quảng Đức với những lời lẽ rất chân thành như “…Nay đời người chỉ là bóng câu qua cửa sổ,
sự vật đổi thay,vá con người cũng không còn tồn tại,tôi đích thân tạ lỗi linh
hồn thầy Thích Quảng Đức và xin Giáo Hội Phật Giáo Việt nam ân xá những lời
tuyên bố vô trách nhiệm của tôi 34 năm trước ..”(nguồn: đài phát thanh
Litte Saigon Radio, báo Tin Điện tại Đức, tuần báo Victoria Tivi tại Molbourne
và Sydney…).
Vì vậy, sẽ không phải khi nhắc lại
những gì bà đã làm trong những tháng năm
ấy, đặc biệt đối với Phật Giáo VN mà chuyện lá cờ Phật giáo ngày hôm nay
chính là điều muốn nói. Điều này, không biết vô tình hay nhân duyên đưa đẩy
mà tin bà Trần Lệ Xuân mất rơi vào đúng
những tháng ngày chúng ta đang kêu gọi
Phật tử treo cờ mừng Phật đản, mà cũng lại là chuyện lá cờ Phật gíáo ngày Phật
đản !
Tuy nhiên, nhắc đến bà Ngô Đình Nhu cũng đồng nghĩa nhắc đến chế độ Diệm
– Như là điều khó tránh khỏi. Dù vậy trong chừng mực nào đó, cũng nên cố gắng
hạn chế đến mức có thể được mà thôi.
Nguyên nhân, góp phần dẫn
đến một triều đại gia đình trị họ NGÔ
suy sụp chính là lá cờ Phật giáo quốc tế ! Đó là ngày 7.5.1963 (tức đúng ngày
tháng tư âm lịch), lúc 17 giờ 30, cảnh sát Thừa Thiên, theo lệnh thiếu tà Đặng
Sỹ (thiếu tá Đạng Sỹ -phó tỉnh trưởng Nội An và tiểu khu trưởng Thừa Thiên lúc
đó - thì thừa lệnh của “Cụ Cố Trầu”
tức tổng giám mục địa phận Huế Ngô Đình Thục-người anh của anh em nhà NGô Đính ), đi từng nhà bảo người
dân phải triệt hạ cờ Phật xuống hết. Người ngơ ngác, kẻ bàng hoàng nhưng tất cả
đều cùng chung tiếng nói “chúng tôi làm
theo tục lệ xưa nay để kính mừng Phật
đản , mấy ông có muốn dẹp thì leo lên mà gở xuống “. Và chuyện gì đến sẽ
phải đến . Lịch sử Pháp nạn năm 63 bắt đầu từ đó .
Lá cờ Phật giáo được treo lên trong mùa Phật đản dường như vẫn có chút vương vấn tinh thần
đấu tranh bất bạo động của PG VN năm 1963 . Bởi vì như vừa nói, tất cả đều
khởi nguyên từ lá cờ Phật giáo treo tại tư gia người Phật tử .Hoằng
pháp ngày nay trong bối cảnh đất nước thanh bình bài học lịch sử ấy vẫn còn in đậm trong tâm khảm nhiều thế hệ Phật tử chúng ta. Vì vậy, treo
cờ Phật giáo không chỉ là một việc làm
cụ thể, thể hiện tấm lòng tri ơn chư Phật, tưởng nhớ ngày đản sanh của một bậc
đạo sư ba cõi, mà còn mang ý nghĩa tự hào to lớn của biết bao công ơn chư liệt đại Tổ Sư và chư
thánh tử đạo,
Ai đó bảo rằng là hình thức không
quan trọng, nhưng một chiếc áo ta mặc vào người không chỉ để che ấm thân tứ đại
này mà còn là để phân biệt nhiều thư khác nữa , kể cả thể hiện tinh thần và cung cách văn hóa của chính mình và của
cộng đồng chung quanh. Có lẽ điều này chúng ta vẫn luôn mong mõi tài năng – đức độ của những vị hoằng pháp ngày nay, qua các vị, một môi trường tu học, một hình thái (ừ thì bề
ngoài) sẽ biệu lộ hiệu quả hơn .Một cá nhân người viết bài này dẫu hàng chục
năm qua vẫn miệt mài, cô đơn treo cờ Phật giáo giữa rừng ngơ ngác thì cũng chặng
kêu gọi được ai , vì hình như nó thuộc về sự tự giác- ý thức nhiều hơn là bổn phận .
Khi tôi giương lá cờ Phật giáo, treo lên, cảm giác đầu tiên là lòng tự
hào. Đan xen trong đó là những hình ảnh của những thân phận đang dần trã tuần tự định nghiệp đẽ gieo của mình.
Tôi treo cờ Phật giáo vì mục
đích tôn xưng, vì bổn phận và trách
nhiệm (nếu có) chứ hoàn toàn không vì ý nghĩa tâm linh mong được phù trợ nào cả.
Bà Ngô Đình Nhu đã vĩnh biệt cõi
này, cái cõi mà nữa thế kỷ trước thay vì
là nơi gieo mầm từ bi để mong trổ hao trì tuệ ,thì bà lại đi gieo những nghiệp dữ, đễ trong một quảng thời gian , khá dài, dù sống trong
âm thầm khép kín, bà cũng không sao thanh thản cõi lòng.
Dù sao, theo tôi, chắc bà cũng phần nào nhẽ nhàng bước đi vì đã dũng cãm nhận
lỗi - xin lỗi với Phật giáo VN;
hai cái điều mà thời còn tại thế đức Thế
Tôn luôn hết lời ca ngợi rằng rất quý.
Bà ra đi nhằm lúc chuyện lá cờ Phật giáo
đang được bàn luận trong mùa Phật đản này, đã thôi thúc tôi viết lên đôi
dòng mà tưởng rằng chuyện này phải là
của những vị có trách nhiệm.
Lá cờ Phật giáo năm 63 luôn tung bay trong gió .
DƯƠNG KINH THÀNH