Đại diện UNESCO đã trao bằng chứng nhận mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm là di
sản ký ức thế giới cho ông Phạm Cao Phong, Tổng Thư ký Ủy ban UNESCO
Việt Nam.
Ông Phạm Cao Phong, cũng là trưởng đoàn Việt Nam tham dự kỳ họp trên,
cho biết nước ta đã có sự chuẩn bị rất tốt từ khâu lập hồ sơ, trình bày
và bảo vệ thành công trong lần đề cử này. Bộ mộc bản này đã giành được
100% số phiếu ủng hộ.
Tại kỳ họp này, UNESCO đã công nhận bốn di sản liệu của khu vực châu
Á - Thái Bình Dương, trong đó bộ mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm được công nhận
dựa trên ba tiêu chí là tính xác thực, tính độc đáo không thể thay thế
và vị trí vai trò trong khu vực.
Giá trị đặc biệt của các mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm ở chỗ tư tưởng, giáo
lý của thiền viện Trúc Lâm được lưu khắc hết sức rõ nét và mang đậm bản
sắc dân tộc cùng những giá trị nhân văn sâu sắc được thể hiện công phu
trên mỗi mộc bản.
Nhiều mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm được khắc bằng chữ Nôm,
loại văn tự của riêng người Việt Nam với nhiều sáng tạo độc đáo
Những mộc bản này cũng sẽ là bảo vật vô giá của quốc gia, giúp người đời
sau hiểu một cách chính xác và đầy đủ về lịch sử Phật giáo Việt Nam,
Tthiền phái Trúc Lâm, thân thế, sự nghiệp của Phật hoàng Trần Nhân Tông
và các danh nhân lịch sử văn hóa của đất nước, lịch sử nghề khắc in mộc
bản, tư tưởng, văn hóa.
Được biết, chùa Vĩnh Nghiêm hiện còn lưu giữ hơn 3.000 mộc bản kinh
Phật, được khắc từ thế kỷ 16-19 để phục vụ đào tạo Tăng Ni, Phật tử thiền
phái Trúc Lâm và cả nước. Mỗi bản có hai mặt, khắc chữ Hán Nôm âm bản
(khắc ngược) gồm nhiều nội dung: y học, văn học, bùa chú, luật giới nhà
Phật... Bản khắc lớn nhất có chiều dài hơn 1m, rộng 40-50cm với những
chạm khắc hoa văn độc đáo.
Như vậy, cho tới nay Việt Nam đã có được ba di sản tư liệu được UNESCO
công nhận là bia đá các khoa thi tiến sĩ triều Lê và Mạc (1442-1779) tại
Văn Miếu - Quốc Tử Giám, mộc bản Triều Nguyễn và bộ mộc bản chùa Vĩnh
Nghiêm.