Yêu thương và sức khỏe

Chúng ta đã đề cập đến mối quan hệ gắn bó giữa các giá trị tinh thần và vật chất. Điều này cho thấy việc nâng cao các giá trị tinh thần trong đời sống có một ảnh hưởng tích cực và tất nhiên đối với việc tạo ra các giá trị vật chất. Tuy nhiên, còn có những ảnh hưởng tốt đẹp khác nữa mà chúng ta chưa đề cập đến. Và những giá trị tích cực này trong thời gian gần đây đã được sự xác nhận của nhiều công trình nghiên cứu khoa học. Hơn thế nữa, chúng đã và đang được ứng dụng trong việc phục vụ tốt hơn cho cuộc sống con người. Trong một chừng mực nào đó, mỗi chúng ta cũng đều có thể tự trải nghiệm để thấy được sự hiện hữu của những giá trị này.

Trước hết là mối tương quan giữa sự nuôi dưỡng lòng yêu thương và sức khỏe của chúng ta. Khi có được lòng yêu thương, mọi sự căng thẳng trong tâm trí ta sẽ được hóa giải dần đến mức triệt tiêu. Chúng ta giữ được một sự bình thản tự nhiên và giảm nhẹ mọi sự lo lắng. Chúng ta nghĩ nhiều đến người khác – những người mà ta thương yêu – hơn là lo lắng cho chính bản thân mình, và điều đó giúp tâm trí ta hoạt động trong một trạng thái không căng thẳng. Sự khác biệt ở đây là, ngay cả khi chúng ta phải suy nghĩ, làm việc rất nhiều thì ta vẫn không rơi vào trạng thái căng thẳng đầu óc. Đó là vì ta luôn cảm thấy thanh thản và thoải mái trong tâm hồn, sự thanh thản và thoải mái có được do ý hướng vị tha, hướng đến sự giúp đỡ người khác.

Khi những việc làm của ta xuất phát từ lòng yêu thương, chúng ta hoàn toàn không chịu áp lực của sự lo lắng về kết quả công việc. Ngược lại, nếu động cơ việc làm của ta là sự tham muốn, khao khát hay sự tức giận, chúng ta sẽ luôn cảm thấy lo sợ công việc thất bại, bởi vì điều đó sẽ không làm thỏa mãn được những đòi hỏi căng thẳng trong lòng ta.

Lòng thương yêu hóa giải những tâm trạng oán thù, hờn giận hay ghét bỏ. Đó là những tâm trạng tiêu cực, gây tác hại rõ ràng đến sức khỏe chúng ta. Khi bạn tức giận, bạn cảm thấy như mình trở nên rất mạnh mẽ. Do ảnh hưởng của cơn giận, bạn sẽ có khả năng làm được cả những việc quá mức bình thường, nhằm bộc lộ cơn giận của mình. Nhưng trong hầu hết trường hợp thì những việc “ghê gớm” ấy không gì khác hơn là đập phá, hủy hoại, gây thương tổn... Ngay cả khi bạn có thể kiềm chế để không làm gì cả thì bạn cũng cảm thấy cơ thể như nóng bừng lên, với một nguồn năng lực dữ dội chỉ chực tuôn trào ra. Thật không may cho bất cứ ai đối đầu với một người đang trong tâm trạng “phừng phừng lửa giận” như thế.

Nhưng sau khi cơn giận qua đi, bạn sẽ cảm thấy sự mệt mỏi rã rời với một tâm trạng chán chường, bực dọc. Đó là vì cơn giận thật ra không hề sản sinh năng lượng mà chỉ tiêu thụ năng lượng vượt quá mức bình thường. Vì thế, sau khi cơn giận qua đi bạn mới có cảm giác mệt mỏi, mất sức. Đó chính là cơ chế hoạt động về mặt sinh lý của một cơn giận: nó đốt cháy rất nhiều năng lượng trong ta. Và như vậy, nếu bạn thường xuyên có những cơn giận, điều chắc chắn có thể biết được là sức khỏe của bạn sẽ nhanh chóng suy sụp. Thật may mắn là chúng ta thường không tức giận mỗi ngày, mà chỉ thỉnh thoảng khi bị “chọc giận” bởi một sự việc ghê gớm nào đó mà thôi. Mặc dù vậy, tác hại của những cơn giận vẫn vô cùng đáng sợ, vì nếu không kiềm chế được thì trong cơn giận chúng ta rất có thể sẽ làm ngay cả những điều hết sức dại dột.

Cơ chế hoạt động về mặt sinh lý của lòng yêu thương là hoàn toàn ngược lại. Nó thực sự tạo ra một nhịp sinh học tối ưu cho cơ thể chúng ta. Khi ở trong tâm trạng yêu thương, bạn luôn có sự thôi thúc muốn làm một điều gì đó để giúp đỡ, phục vụ những người mình thương yêu. Nhưng sự thôi thúc đó tạo ra một sự nhiệt tình, phấn chấn chứ không phải là sự nôn nóng, khao khát. Vì thế nó vẫn luôn giữ cho tâm trạng của bạn được bình ổn chứ không căng thẳng. Đây là lý do giải thích vì sao người ta có thể thương yêu không mỏi mệt. Bởi vì lòng thương yêu tiếp thêm sức mạnh thực sự cho chúng ta chứ không tiêu thụ năng lượng cơ thể như những cơn giận.

Những người mẹ vì lòng yêu con có thể kiên trì chịu đựng cuộc sống nhọc nhằn trong nhiều năm dài không mỏi mệt để nuôi con khôn lớn. Những người vợ yêu chồng cũng có thể vượt qua được những khó khăn tưởng chừng như không thể chịu đựng. Những người cha thương con cũng có thể hy sinh tất cả trong nhiều năm dài không mỏi mệt. Những trường hợp như thế có thể nhìn thấy khắp quanh ta. Tình thương đã tạo ra sức mạnh kỳ diệu ngay nơi những con người rất mực bình thường.

Vì thế, nếu chúng ta có thể nuôi dưỡng lòng yêu thương trong cuộc sống, điều đó sẽ có ảnh hưởng rất tốt đến sức khỏe của chúng ta. Những tâm trạng tiêu cực sẽ không có điều kiện nảy sinh, và do đó ta sẽ có được sự thoải mái, vui vẻ trong cuộc sống. Chính sự vui vẻ, thoải mái này bao giờ cũng là nền tảng cho một sức khỏe tốt, một sức chịu đựng bền bỉ hơn trong công việc.

Hiện nay, tại bang Massachusetts của Hoa Kỳ có một dưỡng đường mang tên Stress Reduction Clinic do giáo sư Jon Kabat-Zinn sáng lập và làm giám đốc. Dưỡng đường này là nơi đầu tiên thử nghiệm việc điều trị và chăm sóc sức khỏe bệnh nhân bệnh tim mạch dựa trên sự kết hợp với yếu tố tinh thần, tình cảm, bằng cách tạo ra một nếp sống chan hòa tình yêu thương giữa bệnh nhân và những người chăm sóc họ. Các bệnh nhân tim mạch cũng được hướng dẫn thực tập ngồi thiền để tạo ra sự an tĩnh, vững chãi trong tâm hồn. Những kết quả bước đầu cho thấy đây là một hướng đi rất hiệu quả, đặc biệt khả quan hơn nhiều so với phương thức truyền thống chủ yếu chỉ dựa vào thuốc men.

Thật ra, quanh ta vẫn thường gặp rất nhiều trường hợp suy sụp sức khỏe do những biến cố tinh thần, những cảm xúc tiêu cực quá mạnh. Điều đó cho thấy là yếu tố tinh thần luôn ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta.

Nhờ có lòng thương yêu, ta sẽ có được một sức mạnh nội tâm vững chãi và một sự an tĩnh cần thiết để vượt qua những biến động, những hoàn cảnh bất lợi. Sống trong tình thương yêu, chúng ta thường không bị chi phối bởi những tâm trạng bực tức, hờn giận hay oán ghét. Bởi vì như đã nói, lòng thương yêu luôn giúp ta rộng mở tâm hồn và có khuynh hướng khoan dung, tha thứ cho mọi lỗi lầm của người khác cũng như của chính mình.

Một cuộc sống dựa trên nền tảng yêu thương bao giờ cũng an tĩnh và vững chãi, bởi vì lòng yêu thương luôn hướng đến sự chăm sóc, giúp đỡ người khác thay vì là tranh đua, giành giật. Vì thế, nó không những giúp chúng ta có một sức khỏe tốt hơn mà còn là một nếp sống tốt hơn, một môi trường sống tốt hơn. Chỉ riêng việc gạt bỏ khuynh hướng chen đua giành giật, chúng ta đã giảm được rất nhiều sự tiêu hao năng lượng. Và trong thực tế, điều đó cũng chẳng bao giờ khiến ta phải trở nên nghèo khổ khốn khó như nhiều người vẫn thường lo sợ. Bởi vì, một cuộc sống thanh thản hoàn toàn không đồng nghĩa với sự lười nhác, và do đó mà chúng ta có thể làm được nhiều việc có ý nghĩa hơn chứ không phải là ít hơn.Sự thật là có nhiều người không biết rằng lòng thương yêu có thể mang đến cho chúng ta nhiều lợi ích đến thế. Mặt khác, trong suy nghĩ của nhiều người, yêu thương là một phẩm chất tốt đẹp rất đáng ca ngợi, nhưng lại không phải là điều mà ai cũng có thể đạt được trong cuộc sống. Đây đều là những cách hiểu sai lệch, và sự sai lệch đó làm hạn chế khả năng nuôi dưỡng và phát triển lòng yêu thương vốn luôn sẵn có trong tất cả chúng ta!