17. Kinh Ðại Thiện
Kiến vương
(Mahàsudassana sutta)
Tụng phẩm I
1. Như vầy tôi nghe.
Một thời, Thế Tôn trú ngụ tại Upavattana (Hồ-bạt-đan) ở Kusinàrà
(Câu-thi-la) trong rừng Sà la của giòng họ Mallà, giữa hai cây Sàla song
thọ, khi ngài sắp nhập Niết bàn.
2. Lúc ấy, tôn giả Ananda đến tại chỗ Thế Tôn, đảnh lễ Ngài,
ngồi xuống một bên. Tôn giả Ananda bạch Thế Tôn:
- Bạch thế Tôn, Thế Tôn chớ có diệt độ tại đô thị nhỏ bé
này, tại đô thị hoang vu này, tại đô thị phụ thuộc này. Bạch Thế Tôn,
có những đô thị khác to lớn hơn như Campà (Chiêm-bà), Ràjagahà (Vương Xá)
Sàvatthi (Xá-vệ), Sàketa (Sa-kỳ), Kosambi (Kiêu-thưởng-di), Bàrànasi
(Ba-la-nại). Thế Tôn hãy diệt độ tại những chỗ ấy. Tại những
chỗ ấy có đại chúng Sát đế lỵ, có đại chúng Bà la môn, có
đại chúng Gia chủ tin tưởng Như Lai, các vị này sẽ cúng dường thân xá-lợi
Như Lai.
3. Này Ananda, chớ có nói như vậy. Này Ananda, chớ có nói đô thị này nhỏ
bé, đô thị này hoang vu, đô thị này phụ thuộc. Này Ananda, thuở xưa có vị
vua tên là Mahà-Sudassana (Ðại Thiện Kiến). Vị này là Chuyển Luân
vương trị vì như pháp, là vị Pháp vương, thống lãnh bốn thiên hạ, chinh
phục hộ trì quốc dân, đầy đủ bảy báu. Này Ananda, đô thị Kusinàrà này
là kinh đô của vua Ðại Thiện Kiến, tên là Kusàvati
(Câu-xá-bà-đề), phía Ðông và phía Tây rộng đến mười hai do tuần,
phía Bắc và phía Nam rộng đến mười bảy do tuần. Này Ananda, kinh đô
Susàvati này rất phồn thịnh, phú cường, dân cư đông đúc, Thiên chúng sung
mãn, thực thẩm phong phú. Này Ananda, cũng như kinh đô Alakamanda của chư
Thiên rất phồn thịnh, phú cường, dân cư đông đúc, Thiên chúng sung mãn,
thực phẩm phong phú. Cũng vậy này Ananda, kinh đô Kusàvati này cũng rất phồn
thịnh, phú cường, dân cư đông đúc, Thiên chúng sung mãn. Này Ananda, kinh
đô Kusàvati này ngày đêm vang dậy mười loại tiếng, tức là tiếng
voi, tiếng ngựa, tiếng xe, tiếng trống lớn, tiếng trống nhỏ,
tiềng tỳ bà, tiếng hát, tiếng xập xỏa, tiếng chuông và
tiếng thứ mười là lời kêu gọi: "Hãy uống đi, hãy ăn đi!".
4. Này Ananda, kinh đô Kusàvati có bảy bức thành bao bọc, một loại bằng
vàng, một loại bằng bạc, một loại bằng lưu ly, một loại bằng thủy tinh, một
loại bằng san hô, một loại bằng xa cừ, một loại bằng mọi thứ báu.
5. Này Ananda, kinh đô Kusàvati có bốn loại cửa: một loại bằng vàng, một
loại bằng bạc, một loại bằng lưu ly, một loại bằng thủy tinh. Tại mỗi
cửa, có dựng bảy cột trụ, bề cao khoảng ba hay bốn lần thân người. Một
cột trụ bằng vàng, một cột trụ bằng bạc, một cột trụ bằng lưu ly, một cột
trụ bằng thủy tinh, một cột trụ bằng san hô, một cột trụ bằng xa cừ, một
cột trụ bằng mọi thứ báu.
6. Này Ananda, kinh đô Kasàvati có bảy hàng cây tàla bao học, một hàng
bằng vàng, một hàng bằng bạc, một hàng bằng lưu ly, một hàng bằng thủy tinh,
một hàng bằng san hô, một hàng bằng xa cừ, một hàng bằng mọi thứ báu.
Cây tàla bằng vàng, có thân cây bằng vàng, có lá và trái cây bằng bạc.
Cây tàla bằng bạc có thân cây bằng bạc, có lá và trái cây bằng vàng. Cây
tàla bằng lưu ly, có thân cây bằng lưu ly, có lá và trái cây bằng thủy
tinh. Cây tàla bằng thủy tinh, có thân cây bằng thủy tinh, có lá và trái cây
bằng lưu ly. Cây tàla bằng san hô, có thân cây bằng san hô, có lá và trái
cây bằng xa cừ. Cây tàla bằng xa cừ, có thân cây bằng xa cừ, có lá và trái
cây bằng san hô. Cây tàla bằng mọi loại báu, có thân cây bằng mọi
loại báu, có lá và trái cây bằng mọi loại báu. Này Ananda, khi những cây
tàla này được gió rung chuyển, một âm thanh vi diệu, khả ái, đẹp
ý, mê lý khởi lên, cũng như năm loại nhạc khí, khi được một nhạc
sĩ thiện xảo tấu nhạc, phát ra một âm thanh vi diệu, khả ái, đẹp
ý, mê ly. Cũng vậy, Ananda, khi những hàng cây tàla này được gió rung
chuyển, một âm thanh vi diệu, khả ái, đẹp ý, mê ly khởi lên. Này
Ananda, lúc bấy giờ, nếu ở tại kinh đô Kusàvati có những kẻ cờ bạc,
rượu chè, họ sẽ nhảy múa theo những âm điệu của những hàng cây
tàla này khi được gió thổi.
7. Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến, có đủ bảy món báu và bốn Như
ý đức. Thế nào là bảy?
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến, vào ngày Bố-tát trăng rằm sau khi
tắm rửa, lên cao điện để trai giới, thời Thiên luân báu hiện ra,
đủ một ngàn cọng xe, với vành xe, trục xe, đủ mọi bộ phận. Thấy
vậy, vua Ðại Thiện Kiến suy nghĩ: "Ta nghe như vầy: Khi một vị vua
Sát-đế-lỵ, đã làm lễ quán đảnh vào ngày Bố-tát trăng rằm, sau khi
tắm rửa, lên cao điện trai giới, nếu có Thiên luân báu hiện ra,
đủ một ngàn cọng xe, với vành xe và trục xe, đầy đủ mọi bộ phận,
thời vị vua ấy là Chuyển Luân vương. Như vậy ta có thể là Chuyển
Luân vương".
8. Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến từ chỗ ngồi đứng dậy,
đắp thượng y trên một vai, tay trái cầm bình nước và với tay phải rưới
nước trên xe báu và nói: Này xe báu hãy lăn khắp, này xe báu hãy chinh
phục!". Và này Ananda, xe báu lăn về hướng Ðông và vua Ðại
Thiện Kiến cùng với bốn loại binh chủng đi theo sau. Và này Ananda,
chỗ nào xe báu dừng lại, chỗ ấy vua Ðại Thiện Kiến an trú
cùng với bốn loại binh chủng.
9. Này Ananda, các địch vương ở phương Ðông đến yết kiến vua
Ðại Thiện Kiến và nói: "Hãy đến đây, Ðại vương! Hoan
nghênh, đón mừng Ðại vương! Tâu Ðại vương, tất cả đều thuộc của
Ngài. Ðại vương hãy giáo huấn cho chúng tôi!".
Vua Ðại Thiện Kiến nói rằng: "Không được sát sanh. Không
được lấy của không cho. Không được tà dâm. Không được nói láo. Không
được uống rượu. Hãy ăn uống cho thích nghi".
Này Ananda, tất cả địch vương ở phương Ðông đều trở thành chư hầu
vua Ðại Thiện Kiến.
10. Này Ananda, rồi xe báu lăn xuống biển lớn ở phương Ðông rồi nổi
lên rồi lăn về phương Nam..., lặn xuống biển lớn ở phương Nam, rồi
nổi lên và lặn về phương Tây..., lặn xuống biển lớn ở phương Tây,
rồi nổi lên và lặn về phương Bắc và vua Ðại Thiện Kiến cùng
với bốn loại binh chủng đi theo sau. Này Ananda, chỗ nào xe báu dừng lại
chỗ ấy vua Ðại Thiện Kiến an trú cùng với bốn loại binh chủng.
Này Ananda, các địch vương ở phương Bắc đến yết kiến vua
Ðại Thiện Kiến và nói: "Hãy đến đây, Ðại vương! Hoan
nghênh đón mừng Ðại vương! Tâu Ðại vương tất cả thuộc của Ngài. Ðại
vương hãy giáo huấn cho chúng tôi!".
Này Ananda, tất cả địch vương ở phương Bắc đều trở thành chư hầu
của vua Ðại Thiện Kiến.
Này Ananda, xe báu ấy sau khi chinh phục trái đất cho đến hải biên,
liền trở về kinh đô Kusàvati, và đứng trước pháp đình, trên cửa
nội cung như một trang bảo cho nội cung của vua Ðại Thiện Kiến".
Này Ananda, như vậy là sự xuất hiện xe báu của vua Ðại Thiện
Kiến.
12. Lại nữa này Ananda, voi báu xuất hiện cho vua Ðại Thiện Kiến,
thuần trắng, bảy xứ kiên cường, có thần lực, phi hành trên hư không và tên
là Uposatha (Bố-tát). Thấy voi báu, vua Ðại Thiện Kiến sanh tâm hoan
hỷ và nghĩ: "Lành thay được cỡi con voi này nếu nó chịu sự
điều ngự". Và này Ananda, như một con hiền tượng quí phái chịu
sự điều ngự lâu ngày, con voi báu ấy tự đến để chịu sự
điều ngự. Này Ananda, thuở xưa, vua Ðại Thiện Kiến để thử voi
báu này, sáng sớm cỡi voi đi khắp quả đất cho đến hải biên rồi về
lại kinh đô Kusàvati kịp giờ ăn sáng. Này Ananda, như vậy là sự xuất
hiện voi báu của vua Ðại Thiện Kiến.
13. Lại nữa này Ananda, ngựa báu xuất hiện cho vua Ðại Thiện
Kiến, thuần trắng, đầu đen như quạ, bờm ngựa màu đen, có thần lực, phi
hành trên hư không và tên là Valahaka. Thấy ngựa báu, vua Ðại Thiện
Kiến sanh tâm hoan hỷ và nghĩ: "Tốt đẹp thay được cỡi con ngựa
này nếu nó chịu sự điều ngự". Và này Ananda, như một con
hiền mã quý phái, chịu sự điều ngự lâu ngày, con ngựa báu ấy tự
đến để chịu sự điều ngự. Này Ananda, thuở xưa, vua Ðại
Thiện Kiến để thử ngựa báu này, sáng sớm cỡi ngựa, đi khắp quả
đất cho đến hải biên rồi về lại kinh đô Kusàvati kịp giờ ăn sáng.
Này Ananda, như vậy là sự xuất hiện ngựa báu của vua Ðại Thiện
Kiến.
14. Lại nữa, này Ananda, châu báu lại xuất hiện cho vua Ðại Thiện
Kiến. Châu báu ấy là lưu ly châu, sáng suốt, thuần chất, có tám mặt,
khó dũa, khó mài, thanh tịnh, trong suốt, hoàn hảo mọi phương diện.
Này Ananda, hào quang châu báu này chiếu sáng cùng khắp một do tuần. Này
Ananda, thuở xưa, vua Ðại Thiện Kiến để thử châu báu này đã cho
dàn bày bốn binh chủng, đặt bảo châu cao trên quân kỳ và có thể
tiến quân trong đêm tối âm u. Này Ananda, mọi người trong làng ở xung
quanh đều bắt đầu làm việc, tưởng rằng trời đã sáng rồi. Này
Ananda như vậy là sự xuất hiện châu báu của vua Ðại Thiện Kiến.
15. Này Ananda, nữ báu lại xuất hiện cho vua Ðại Thiện Kiến, mỹ
miều, khả ái, cử chỉ đoan trang, màu da tuyệt mỹ, không quá cao, không
quá thấp, không béo, không gầy, không quá đen, không quá trắng, vượt trên
dung sắc loài Người, sánh đến dung sắc chư Thiên. Này Ananda, thân xúc
nữ báu này êm mịn như bông, như nhung. Này Ananda, khi trời lạnh, chân tay nữ
báu này trở thành ấm áp, khi trời nóng, trở thành lạnh mát. Này Ananda, thân
nữ báu tỏa mùi thơm chiên đàn, miệng tỏa mùi thơm hoa sen. Này Ananda,
nữ báu này dậy trước và đi ngủ sau vua Ðại Thiện Kiến, mọi hành
động làm vua thỏa thích, yên lành khả ái. Này Ananda, nữ báu này không có
một tư tưởng nào bất tín đối với vua Ðại Thiện Kiến huống nữa là
về thân thể. Này Ananda, như vậy là sự xuất hiện nữ báu của vua
Ðại Thiện Kiến.
16. Lại nữa, này Ananda, gia chủ báu xuất hiện cho vua Ðại Thiện
Kiến, chứng được thiên nhãn, do nghiệp dị thục sanh và nhờ thiên
nhãn này có thể thấy châu báu chôn cất có chủ hay không có chủ. Gia chủ
báu này đến vua Ðại Thiện Kiến và nói: "Tâu Ðại vương,
Ðại vương chớ có lo âu, thần sẽ xử lý thích nghi tài sản Ðại
vương".
Này Ananda, thuở xưa vua Ðại Thiện Kiến muốn thử gia chủ báu này,
liền cỡi thuyền, chèo ra giữa sông Hằng và bảo gia chủ báu:
- Này Gia chủ, ta cần vàng.
- Tâu Ðại vương, Ðại vương hãy cho chèo thuyền gần bờ nào cũng
được.
- Này Gia chủ, Ta cần vàng ngay tại đây.
Này Ananda, khi ấy gia chủ báu thọc hai tay xuống nước nhắc lên một ghè
đầy cả vàng ròng rồi tâu với vua Ðại Thiện Kiến:
- Tâu Ðại vương, như vậy đã đủ chưa. Tâu Ðại vương, làm như vậy
đã được chưa?
Vua Ðại Thiện Kiến trả lời:
- Này Gia chủ, như vậy là đủ. Này Gia chủ, làm như vậy là được rồi.
Này Gia chủ, cúng dường như vậy là được rồi.
Này Ananda, như vậy là sự xuất hiện gia chủ báu của vua Ðại Thiện
Kiến.
17. Lại nữa, này Ananda, tướng quân báu xuất hiện cho vua Ðại Thiện
Kiến, có học thức, thông minh, sáng suốt, có khả năng khuyến cáo.
Vua Ðại Thiện Kiến khi đáng tiến thì tiến, khi đáng lui thì
lui, khi đáng dừng thì dừng lại.
Vị này đến tâu vua Ðại Thiện Kiến:
- Tâu Ðại vương, Ðại vương chớ có âu lo, Thần sẽ cố vấn Ðại vương.
Này Ananda, như vậy là sự xuất hiện tướng quân báu của vua Ðại
Thiện Kiến.
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến có đầy đủ bảy báu như vậy.
18. Lại nữa, này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến, có đầy đủ bốn Như
ý đức. Thế nào là bốn? Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến đẹp
trai, khả ái, cử chỉ thanh lịch, sắc diện tuyệt luân, thấy xa hơn
mọi người. Này Ananda, đó là Như ý đức thứ nhất của vua Ðại
Thiện Kiến.
19. Này Ananda, lại nữa, vua Ðại Thiện Kiến sống lâu, tuổi thọ
thắng xa các người khác. Này Ananda, đó là Như ý đức thứ hai của vua
Ðại Thiện Kiến.
20. Lại nữa này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến ít bệnh tật, ít tai
ương, thể nhiệt không quá lạnh, không quá nóng, được quân phân
để điều hòa sự tiêu hóa, thắng xa các người khác. Này Ananda, đó
là Như ý đức thứ ba của vua Ðại Thiện Kiến.
21. Lại nữa, này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến được các vị Bà-la-môn
và Gia chủ ái kính và yêu mến. Này Ananda, như người cha được các
người con ái kính và yêu mến, cũng vậy này Ananda, vua Ðại Thiện
Kiến được các vị Bà-la-môn và Gia chủ ái kính và yêu mến. Này
Ananda, như những người con được người cha ái kính và yêu mến, cũng
vậy này Ananda, các vị Bà-la-môn và Gia chủ được vua Ðại Thiện Kiến
ái kính và yêu mến. Thuở xưa, này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến đi
đến hoa viên cùng với bốn loại binh chủng. Này Ananda, các vị Bà-la-môn
và Gia chủ đến vua Ðại Thiện Kiến và tâu rằng: "Tâu Ðại
vương, hãy cho đi chậm chậm để chúng tôi có thể chiêm ngưỡng lâu
dài hơn..." Này Ananda, nhưng vua Ðại Thiện Kiến lại ra lệnh
cho người đánh xe: "Này anh đánh xe, hãy đánh xe chậm chậm để ta
có thể thấy các vị Bà-la-môn và Gia chủ lâu dài hơn". Này Ananda,
như vậy là Như ý đức thứ tư của vua Ðại Thiện Kiến.
22. Và này Anada, vua Ðại Thiện Kiến suy nghĩ: "Nay ta hãy cho
xây những hồ sen giữa các hàng cây tàla, cứ cách khoảng một trăm cung
tầm!".
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến cho xây các hồ sen giữa các hàng cây
tàla, cứ cách khoảng một trăm cung tầm. Này Ananda, những hồ sen ấy được
lát bằng bốn loại gạch, một loại bằng vàng, một loại bằng bạc, một loại
bằng lưu ly, một loại bằng thủy tinh. Này Ananda, trong bốn loại hồ sen ấy có
bốn loại tầm cấp, một loại bằng vàng, một loại bằng bạc, một loại bằng lưu
ly, một loại bằng thủy tinh. Tầm cấp bằng vàng có cột trụ bằng vàng, có
chắn ngang và đầu trụ bằng bạc. Tầm cấp bằng bạc có cột trụ bằng bạc, có
chắn ngang và đầu trụ bằng vàng. Tầm cấp bằng lưu ly có cột trụ bằng lưu
ly, có chắn ngang và đầu trụ bằng thủy tinh. Tầm cấp bằng thủy tinh có cột
trụ bằng thủy tinh, có chắn ngang và đầu trụ bằng lưu ly. Này Ananda, những
hồ sen ấy được hai hàng lan can bao bọc, một hàng bằng vàng, một hàng bằng bạc. Hàng lan can bằng vàng có cột trụ bằng
vàng, có chắn ngang và đầu trụ bằng bạc. Hàng lan can bằng bạc có cột trụ
bằng bạc, có chắn ngang và đầu trụ bằng vàng.
23. Và này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến lại suy nghĩ: "Trong những
hồ sen này ta sẽ cho đem trồng các loại sen xanh, sen hồng, sen vàng, sen trắng
khắp bốn mùa để những ai muốn làm tràng hoa có thể lấy dùng".
Và này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến cho đem trồng các loại sen xanh, sen
hồng, sen vàng, sen trắng khắp bốn mùa để làm những tràng hoa bằng các
thứ bông ấy.
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến lại suy nghĩ: "Trên bờ những hồ
sen này, ta sẽ cho đặt những người hầu tắm cho những người qua kẻ lại".
Và này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến cho đặt những người hầu tắm trên
bờ những hồ sen này để tắm cho những người qua kẻ lại.
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến lại suy nghĩ: "Trên bờ những hồ
sen này, ta sẽ cho đặt những vật bố thí, đồ ăn cho những ai đói, đồ uống
cho những ai khát, áo quần cho những ai cần áo quần, xe cộ cho những ai cần xe,
đồ nằm cho những ai cần nằm, đàn bà cho những ai cần đàn bà, bạc cho những
ai cần bạc và vàng cho những ai cần vàng". Này Ananda, vua Ðại Thiện
Kiến, trên bờ những hồ sen ấy, cho đặt những vật bố thí, đồ ăn cho
những ai đói, đồ uống cho những ai khát, áo quần cho những ai cần áo quần,
xe cộ cho những ai cần xe, đồ nằm cho những ai cần nằm, đàn bà cho những ai
cần đàn bà, bạc cho những ai cần bạc, và vàng cho những ai cần vàng.
24. Này Ananda, các Gia chủ, Bà-la-môn đem theo nhiều tiền bạc
đến vua Ðại Thiện Kiến và tâu vua:
- Tâu Ðại vương, chúng tôi có đem nhiều tiền của này để
Ðại vương dùng. Mong đại vương hãy thâu nhận lấy.
- Này các Khanh, ta có đầy đủ nhiều tiền bạc do đánh thuế
đúng pháp đem lại. Hãy giữ tiền bạc của Khanh lại, và đem theo nhiều
nữa cho các Khanh!
Các vị này khi bị vua từ chối, liền đứng qua một bên và suy nghĩ:
"Nếu nay chúng ta đem tiền của này về nhà chúng ta thời thật
không phải. Chúng ta hãy xây dựng nhà cửa cho vua Ðại Thiện
Kiến".
Các vị ấy liền đến vua Ðại Thiện Kiến và tâu:
- Ðại vương, chúng tôi định xây dựng nhà cửa cho Ðại vương.
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến im lặng nhận lời.
25. Này Ananda, Thiên chủ Sakka biết được tư tưởng của vua Ðại
Thiện Kiến với tư tưởng của mình, liền gọi Thiên tử Vissakamma
(Tỳ-thủ-yết-ma) và nói:
- Này Vissakamma, hãy đến đây và xây dựng một lâu đài cho vua Ðại
Thiện Kiến, đặt tên là Dhamma (Pháp).
- Xin vâng, Tôn giả.
Này Ananda, Thiên tử Vissakamma vâng lời Thiên chủ Sakka, như người lực sĩ
duỗi ra cánh tay đang co, hay co lại cánh tay duỗi ra, Thiên tử Vissakamma
biến mất từ chư Thiên ở Tavatimsa và hiện ra trước mặt vua Ðại
Thiện Kiến. Rồi này Ananda, Thiên tử Vissakamma tâu với vua Ðại
Thiện Kiến:
- Ðại vương, tôi sẽ xây dựng một lâu đài tên là Dhamma cho Ðại vương!
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến im lặng nhận lời. Và này Ananda,
Thiên tử Vissakamma xây dựng lâu đài tên là Dhamma cho vua Ðại Thiện
Kiến.
26. Này Ananda, lâu đài Dhamma này, về hướng Ðông và hướng Tây
bề dài đến một do tuần, và về hướng Bắc và hướng Nam, bề
rộng đến nửa do-tuần.
Này Ananda, nền nhà của lâu đài Dhamma cao cho đến ba thân người
và làm bằng ba loại gạch, một loại bằng vàng, một loại bằng lưu ly, một
loại bằng thủy tinh.
Này Ananda, lâu đài Dhamma có đến tám vạn bốn ngàn cột trụ bằng bốn
loại, một loại bằng vàng, một loại bằng bạc, một loại bằng lưu ly, một loại
bằng thủy tinh.
Này Ananda, lâu đài Dhamma có hai mươi bốn tầm cấp bằng bốn loại, một
loại bằng vàng, một loại bằng bạc, một loại bằng lưu ly, một loại bằng thủy
tinh. Tầm cấp bằng vàng có cột trụ bằng vàng, có chắn ngang và đầu trụ
bằng bạc. Tầm cấp bằng bạc có cột trụ bằng bạc, có chắn ngang và đầu trụ
bằng vàng. Tầm cấp bằng lưu ly có cột trụ bằng lưu ly, có chắn ngang và
đầu trụ bằng thủy tinh. Tầm cấp bằng thủy tinh có cột trụ bằng thủy tinh,
có chắn ngang và đầu trụ bằng lưu ly.
Này Ananda, lâu đài Dhamma có tám vạn bốn ngàn phòng ốc bằng bốn loại,
một loại bằng vàng, một loại bằng bạc, một loại bằng lưu ly, một loại bằng
thủy tinh. Trong phòng ốc bằng vàng có chỗ nằm bằng bạc được trải ra.
Trong phòng ốc bằng bạc, có chỗ nằm bằng vàng được trải ra. Trong phòng
ốc bằng lưu ly có chỗ nằm bằng ngà được trải ra. Trong phòng ốc bằng
thủy tinh, có chỗ nằm bằng san hô được trải ra. Tại cửa phòng ốc bằng
vàng, có dựng lên một cây tàla bằng bạc, với thân cây bằng bạc, với lá và
trái cây bằng vàng. Tại cửa phòng ốc bằng bạc, có dựng lên một cây tàla
bằng vàng, với thân cây bằng vàng, với lá và trái bằng bạc. Tại cửa phòng
ốc bằng lưu ly, có dựng lên một cây tàla bằng thủy tinh, với thân cây bằng
thủy tinh, với lá và trái
cây bằng lưu ly. Tại cửa phòng ốc bằng thủy tinh, có dựng lên một cây tàla bằng lưu ly, với thân cây bằng
lưu ly, với lá và trái cây bằng thủy tinh.
27. Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến lại suy nghĩ: "Trước cửa
phòng lầu Ðại Trang Nghiêm, ta hãy cho dựng lên một rừng cây tàla toàn bằng
vàng, và tại đây ta sẽ an tọa ban ngày.
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến trước cửa phòng lầu Ðại Trang
Nghiêm, cho dựng lên một rừng cây tàla toàn bằng vàng và tại đây, vua ngồi
an tọa ban ngày.
28. Này Ananda, lâu đài Dhamma được hai dãy lan can bao bọc, một dãy
bằng vàng, một dãy bằng bạc. Lan can bằng vàng có cột trụ bằng vàng, có
chắn ngang và đầu trụ bằng bạc. Lan can bằng bạc có cột trụ bằng bạc, có
chắn ngang và đầu trụ bằng vàng.
29. Này Ananda, lâu đài Dhamma có hai màn lưới chuông linh, một màn bằng
vàng, một màn bằng bạc. Màn lưới bằng vàng có chuông linh bằng bạc, màn
lưới bằng bạc có chuông linh bằng vàng. Này Ananda, khi những màn lưới
chuông linh này được gió rung chuyển, thời một âm thanh vi diệu, khả
ái, đẹp ý, mê ly khởi lên. Cũng như năm loại nhạc khí, khi được một
nhạc sĩ thiện xảo tấu nhạc, phát ra âm thanh vi diệu, khả ái, đẹp
ý, mê ly. Cũng vậy này Ananda, khi những màn lưới chuông linh này được
gió rung chuyển, thời một âm thanh vi diệu, khả ái, đẹp ý, mê ly
khởi lên. Này Ananda, lúc bấy giờ nếu tại kinh đô Kusàvati có những kẻ
cờ bạc, rượu chè, chúng sẽ nhảy múa theo âm điệu của những màn lưới
chuông linh này khi được gió thổi.
30. Này Ananda, lâu đài Dhamma khi xây xong, thật khó mà nhìn xem, hai mắt
bị chói lòa (vì quá nguy nga tráng lệ). Này Ananda, như trong tháng cuối
mùa mưa, khi bầu trời quang đảng, không bị mây che lấp, mặt trời mọc lên
giữa hư không, khó mà nhìn xem vì hai mắt bị chói lòa. Cũng vậy, này Ananda,
thật khó mà nhìn xem, hai mắt bị chói lòa khi lâu đài Dhamma xây xong.
31. Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến lại suy nghĩ: "Trước mặt
lâu đài Dhamma, ta hãy cho xây hồ sen tên gọi là Dhamma!".
Và này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến cho xây một hồ sen tên là Dhamma
trước mặt lâu đài Dhamma.
Này Ananda, hồ sen Dhamma, về hướng Ðông và hướng Tây bề dài
đến một do tuần, và về hướng Bắc và hướng Nam bề rộng đến
nửa do tuần.
Này Ananda, hồ sen Dhamma có bốn loại gạch, một loại bằng vàng, một loại
bằng bạc, một loại bằng lưu ly, một loại bằng thủy tinh.
Này Ananda, hồ sen Dhamma có hai mươi bốn tầm cấp bằng bốn loại, một loại
bằng vàng, một loại bằng bạc, một loại bằng lưu ly, một loại bằng thủy tinh.
Tầm cấp bằng vàng có cột trụ bằng vàng, có chắn ngang và đầu trụ bằng
bạc. Tầm cấp bằng bạc có cột trụ và đầu trụ bằng bạc, có chắn ngang và
đầu trụ bằng vàng. Tầm cấp bằng lưu ly có cột trụ bằng lưu ly, có chắn
ngang và đầu trụ bằng thủy tinh. Tầm cấp bằng thủy tinh có cột trụ bằng
thủy tinh, có chắn ngang và đầu trụ bằng lưu ly!
Này Ananda, hồ sen Dhamma có hai loại lan can bao bọc, một loại bằng vàng,
một loại bằng bạc. Lan can bằng vàng có cột trụ bằng vàng, có chắn ngang và
đầu trụ bằng bạc. Lan can bằng bạc có cột trụ bằng bạc, có chắn ngang và
đầu trụ bằng vàng.
32. Này Ananda, hồ sen Dhamma có bảy hàng cây tàla bao bọc, một hàng cây
bằng vàng, một hàng cây bằng bạc, một hàng cây bằng lưu ly, một hàng cây
bằng thủy tinh, một hàng cây bằng san hô, một hàng cây bằng xa cừ, một hàng
cây bằng mọi thứ báu. Cây tàla bằng vàng có thân cây bằng vàng, có lá
và trái cây bằng bạc. Cây tàla bằng bạc có thân cây bằng bạc, có lá và
trái cây bằng vàng. Cây tàla bằng lưu ly có thân cây bằng lưu ly, có lá và
trái cây bằng thủy tinh. Cây tàla bằng thủy tinh, có thân cây bằng thủy tinh,
có lá và trái cây bằng lưu ly. Cây tàla bằng san hô có thân cây bằng san hô,
có lá và trái cây bằng xa cừ. Cây tàla bằng xa cừ có thân cây bằng xa cừ,
có lá và trái cây bằng san hô. Cây tà la bằng mọi thứ báu có thân cây
bằng mọi thứ báu, có lá và trái cây bằng mọi thứ báu. Này Ananda,
khi những hàng cây tàla này được gió rung chuyển, thời một âm thanh vi
diệu, khả ái, đẹp ý, mê ly khởi lên. Cũng như năm loại nhạc khí,
khi được một nhạc sĩ thiện xảo tấu nhạc, phát ra một âm thanh vi
diệu, khả ái, đẹp ý, mê ly. Cũng vậy này Ananda, khi những hàng cây
tàla này được gió rung chuyển thời một âm thanh vi diệu, khả ái,
đẹp ý, mê ly khởi lên. Này Ananda, lúc bấy giờ nếu ở kinh đô
Kusàvati có những kẻ cờ bạc rượu chè, chúng sẽ nhảy múa theo âm điệu
của những hàng cây này khi được gió thổi.
33. Này Ananda, khi lâu đài Dhamma và hồ sen Dhamma được xây xong, lúc bấy
giờ vua Ðại Thiện Kiến cúng dường cho các vị Sa-môn được tôn kính
và các vị Bà-la-môn được tôn kính mọi sự dục lạc cần thiết rồi
vua lên lâu đài Dhamma.
Tụng phẩm II
1. Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến suy nghĩ:
"Quả này của ta do nghiệp gì, báo này của ta là do nghiệp gì mà
hiện tại ta có thần lực như vậy, có oai lực như vậy?".
Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến suy nghĩ: "Quả này là do ba
loại nghiệp, báo này là do ba loại nghiệp mà hiện tại ta có thần
lực như vậy. Ðó là Bố thí, Tự điều, Tự chế".
2. Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến đi đến cao đường Ðại
Trang Nghiêm, đứng trước cửa và nói lớn tiếng cao hứng ngữ sau đây:
Hãy dừng lại, tư tưởng dục vọng!
Hãy dừng lại, tư tưởng sân hận!
Hãy dừng lại, tư tưởng não hại!
Ðến đây thôi, tư tưởng dục vọng!
Ðến đây thôi, tư tưởng sân hận!
Ðến đây thôi, tư tưởng não hại!
3. Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến bước vào cao đường Ðại Trang
Nghiêm, ngồi trên sàng tọa bằng vàng, ly dục, ly ác pháp, chứng và an trú
trong thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, với tầm
với tứ. Rồi diệt tầm và tứ, chứng và an trú trong thiền thứ hai, một
trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm không tứ, nội tĩnh nhất tâm.
Rồi ly hỷ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, thân cảm sự lạc thọ mà
các bậc Thánh gọi là xả niệm lạc trú, chứng và an trú vào thiền
thứ ba. Rồi xả lạc xả khổ, diệt hỷ ưu đã cảm thọ trước, chứng
và an trú vào thiền thứ tư không khổ, không lạc, xả niệm thanh tịnh.
4. Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến ra khỏi cao đường Ðại Trang
Nghiêm, bước vào cao đường bằng vàng, ngồi trên sàng tọa bằng bạc, an
trú biến mãn một phương với tâm câu hữu với từ, cũng vậy phương thứ
hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư. Như vậy cùng khắp
thế giới, trên, dưới, bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô
biên giới, vị ấy an trú biến mãn với tâm câu hữu với từ, quảng đại vô
biên, không hận không sân... với tâm câu hữu với bi... với tâm câu hữu với
hỷ... với tâm câu hữu với xả; cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương
thứ ba, cũng vậy phương thứ tư. Như vậy cùng khắp thế giới, trên,
dưới, bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị ấy
an trú biến mãn với tâm câu hữu với xả, quảng đại vô biên không hận
không sân.
5. Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến có tám vạn bốn ngàn kinh thành,
và kinh thành Kusàvati (Câu-xá-bà-đề) là đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn lâu đài, và lâu đài Dhamma là đệ nhất. Tám vạn
bốn ngàn cao đường, và cao đường Ðại Trang Nghiêm là đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn sàng tọa, bằng vàng, bằng bạc, bằng ngà, bằng gỗ
kiên cố, được trải với những tấm nệm lông dài, với vải có thêu bông
hoa, và với những tấm da thú trắng của con sơn dương được che bởi những
tán che cao và hai đầu có gối màu đỏ.
Tám vạn bốn ngàn con voi, với những trang sức bằng vàng, được che chở
bằng lưới vàng, và tượng vương Uposatha (Bố-tát-đà) là đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn con ngựa, với những trang sức bằng vàng, cờ vàng, được
che chở với lưới vàng, và mã vương Valàhaka (Vân Mã vương) là đệ
nhất.
Tám vạn bốn ngàn cỗ xe, với những tấm thảm bằng da sư tử, bằng da cọp,
bằng da báo, bằng vai vàng, với những trang sức bằng vàng, cờ vàng, được che
chở với lưới bằng vàng và cỗ xe tên Vejayanta (Nhạc thanh xa hay Chiến
thắng kỳ) là đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn châu ngọc và bảo châu là đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn phụ nữ và hoàng hậu Subhaddà (Thiện Hiền phi) là
đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn gia chủ và gia chủ báu là đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn người giòng Sát-đế-lỵ và tướng quân báu là
đệ nhất.
Tám vạn bốn ngàn nhũ ngưu với trang sức bằng vải cây đay (Dukùla), với sừng
đầu nhọn bịt đồng.
Tám vạn bốn ngàn vải Koti (Cu-chi) với sắc chất tinh diệu, như vải gai,
vải bông, vải lụa và vải nhung.
Tám vạn bốn ngàn loại cháo sữa (Thàlipàka), buổi sáng buổi chiều có
cúng dường cơm.
6. Lúc bấy giờ, này Ananda, có tám vạn bốn ngàn voi sáng chiều đến
phục vụ cho vua Ðại Thiện Kiến. Rồi vua Ðại Thiện Kiến suy
nghĩ: "Nay tám vạn bốn ngàn con voi này sáng chiều đến phục vụ
cho ta. Nay ta hãy để cho chúng đến, cứ cách một trăm năm thời bốn
vạn hai ngàn con đến".
Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến bảo Tướng quân báu:
- Này Hiền giả, nay tám vạn bốn ngàn con voi này, sáng chiều
đến phục vụ ta. Nay hãy để cho chúng đến, cứ cách một trăm năm,
mỗi lần cho bốn vạn hai ngàn con đến.
- Tâu Ðại vương, vâng!
Này Ananda, vị tướng quân báu vâng lời vua Ðại Thiện Kiến. Này
Ananda, từ đó về sau, cứ mỗi một trăm năm, bốn vạn hai ngàn con voi
lần lượt đến với vua Ðại Thiện Kiến.
7. Này Ananda, sau nhiều năm, nhiều trăm năm, nhiều trăm ngàn
năm, hoàng hậu Subhaddà suy nghĩ: "Cách đây đã lâu, ta được thấy vua
Ðại Thiện Kiến. Vậy nay ta hãy đi để thăm vua Ðại Thiện
Kiến".
Này Ananda, rồi hoàng hậu Subhaddà nói với các cung nữ:
- Các Ngươi hãy gội đầu, mặc áo vàng. Cách đây đã lâu, chúng ta
được thấy vua Ðại Thiện Kiến. Vậy nay chúng ta sẽ đi yết
kiến vua Ðại Thiện Kiến.
- Tâu Hoàng hậu, vâng!
- Này Ananda, các cung nữ vâng lời hoàng hậu Subhaddà (Thiện Hiền
phi), gội đầu, mặc áo vàng và đi đến hoàng hậu Subhaddà.
Này Ananda, rồi hoàng hậu Subhaddà cho gọi Tướng quân báu:
- Này Khanh, hãy cho sắp đặt bốn loại binh chủng. Cách đây đã lâu chúng
ta được thấy vua Ðại Thiện Kiến. Vậy nay chúng ta sẽ đi yết
kiến vua Ðại Thiện Kiến.
- Tâu Hoàng hậu, vâng!
Này Ananda, tướng quân báu vâng lời hoàng hậu Subhaddà, cho sắp đặt bốn
loại binh chủng và tâu Hoàng hậu:
- Tâu Hoàng hậu, bốn loại binh chủng đã sắp đặt xong. Hãy làm gì Hoàng
hậu nghĩ là phải thời.
8. Này Ananda, hoàng hậu Subhaddà cùng với bốn loại binh chủng và các cung
nữ đi đến lâu đài Dhamma, leo lên lâu đài ấy, đến tại cao đường
Ðại Trang Nghiêm và đứng dựa vào cánh cửa của cao đường này.
Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến suy nghĩ: "Nay tiếng gì ồn ào
như vậy, như cả một quần chúng đông đảo?" Vua bèn bước ra khỏi cao
đường Ðại Trang Nghiêm và thấy hoàng hậu Subhaddà đang đứng dựa vào cửa.
Thấy vậy, vua liền nói với hoàng hậu Subhaddà:
- Hoàng hậu hãy đứng ở đây, chớ có vào!
9. Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến liền bảo một người hầu cận:
- Ngươi hãy nhắc giường bằng vàng ra khỏi cao đường Ðại Trang Nghiêm và
đặt trong khu rừng cây sàla bằng vàng.
- Tâu Ðại vương, vâng!
Này Ananda, người ấy vâng lời dạy của vua Ðại Thiện Kiến, nhắc
sàng tọa bằng vàng ra khỏi cao đường Ðại Trang Nghiêm và đặt trong khu
rừng cây sàla bằng vàng.
Này Ananda, rồi vua Ðại Thiện Kiến nằm xuống, trong dáng điệu
con sư tử, về phía bên hữu, một chân đặt dài trên chân kia, chánh
niệm tỉnh giác.
10. Này Ananda, hoàng hậu Subhaddà suy nghĩ: "Các căn của vua Ðại
Thiện Kiến thật là sáng suốt, màu da thật là thanh tịnh, trong sáng.
Mong rằng vua Ðại Thiện Kiến chớ có mệnh chung!".
Rồi hoàng hậu tâu với vua Ðại Thiện Kiến:
- Tâu Ðại vương, tám ván bốn ngàn kinh thành này với kinh thành Kusàvati
là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy khởi tâm ái
dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn lâu đài này với lâu đài Dhamma là
đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy khởi tâm ái
dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn cao đường này với cao đường Ðại
Trang Nghiêm là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy
khởi tâm ái dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn sàng tọa này, bằng vàng, bằng bạc,
bằng ngà, bằng gỗ kiên cố, được trải với những tấm nệm lông dài,
với vải có thêu bông hoa và với những tấm da thù thắng của con sơn dương,
được che với những tán che cao và hai đầu có gối màu đỏ, những sàng
tọa này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy khởi tâm ái dục
đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn con voi này, với những trang sức bằng
vàng, cờ vàng, được che chở với lưới bằng vàng, và tượng vương Uposatha
là đệ nhất, những con voi này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương
hãy khởi tâm ái dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn con ngựa này, với những trang sức bằng
vàng, cờ vàng, được che chở với lưới bằng vàng, và mã vương Valàhaka là
đệ nhất, những con ngựa này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương
hãy khởi tâm ái dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn cỗ xe này, với những tấm thảm bằng
da sư tử, bằng da cọp, bằng da báo, bằng vải vàng với những trang sức
bằng vàng, cờ vàng, được che chở với lưới bằng vàng, và cỗ xe tên
Vejayanta là đệ nhất. Những cỗ xe này đều thuộc của Ðại vương.
Ðại vương hãy khởi tâm ái dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái
luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn châu ngọc này với bảo châu là
đệ nhất, đều thuộc Ðại vương. Ðại vương hãy khởi tâm ái dục
đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn gia chủ này và gia chủ báu là đệ
nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy khởi tâm ái dục đối
với họ. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn người giòng họ Sát-đế-lỵ
này và tướng quân báu là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại
vương hãy khởi tâm ái dục đối với họ. Ðại vương hãy ái luyến
đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn nhũ ngưu với trang sức bằng vải cây đay,
với sừng đầu nhọn bịt đồng này đều thuộc của Ðại vương. Ðại
vương hãy khởi tâm ái dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến
đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn vải Koti với sắc chất tinh diệu như
vải gai, vải bông, vải lụa và vải nhung đều thuộc của Ðại vương. Ðại
vương hãy khởi tâm ái dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến
đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn loại cháo sữa, và buổi sáng có
cúng dường cơm này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy khởi tâm
ái dục đối với chúng. Ðại vương hãy ái luyến đời sống!
11. Này Ananda, vua Ðại Thiện Kiến nghe hoàng hậu Subhaddà nói vậy
liền trả lời:
- Ðã từ lâu Hoàng hậu nói với ta với những lời dễ chịu, hòa ái và dịu
dàng. Thế mà nay, trong lần cuối cùng này, Hoàng hậu lại nói với ta bằng
những lời không dễ chịu, không hòa ái, không dịu dàng!
- Tâu Ðại vương, thiếp phải nói với Ðại vương thế nào?
- Này Hoàng hậu, Hoàng hậu phải nói với ta như thế này:
"Tất cả mọi sự vật khả ái, khả lạc đều thay đổi, không có
thực thể, chịu sự biến hóa. Ðại vương chớ có mệnh chung với tâm
quyến luyến chúng. Ðau khổ thay, sự mệnh chung với tâm còn ái
luyến. Ðáng trách thay, sự mệnh chung còn ái luyến.
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn kinh thành này với kinh thành
Kusàvati là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ
bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn lâu đài này với lâu đài Dhamma
là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng
ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn cao đường này với cao đường
Ðại Trang Nghiêm là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương
hãy từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời
sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn sàng tọa này, bằng vàng, bằng
bạc, bằng ngà, bằng gỗ kiên cố, được trải với những tấm nệm lông
dài, với vải có thêu bông hoa, và với những tấm da thù thắng của con sơn
dương, được che chở bởi những tán che cao và hai đầu có gối màu đỏ,
những sàng toạ này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ
tâm ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn con voi này, với những trang sức
bằng vàng, cờ vàng, được che chở với lưới bằng vàng và tượng vương
Uposatha là đệ nhất, những con voi này đều thuộc của Ðại vương.
Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái
luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn con ngựa này với những trang sức
bằng vàng, được che chở với lưới bằng vàng và mã vương Valàhaka là
đệ nhất, những con ngựa này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương
hãy từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời
sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn cỗ xe, với những tấm thảm bằng
da sư tử, bằng da cọp, bằng da báo, với những đồ trang sức bằng vàng, cờ
vàng, được che chở với lưới bằng vàng và cỗ xe tên Vejayanta là đệ
nhất. Những cỗ xe này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ
bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn châu ngọc này với bảo châu là
đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái
dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn phụ nữ này là phụ nữ báu đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái
dục đối với họ. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn người thuộc giòng họ
Sát-đế-lỵ này là tướng quân báu là đệ nhất, đều thuộc
của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái dục đối với họ. Ðại
vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn nhũ ngưu với trang sức bằng vải
cây đay, với sừng đầu nhọn bịt đồng này đều thuộc của Ðại
vương. Ðại vương hãy từ bỏ ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có
ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn vải Koti với sắc chất tinh diệu
như vải gai, vải bông, vải lụa và vải nhung này đều thuộc của Ðại
vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ
có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn loại cháo sữa, và buối sáng buổi
chiều có cúng dường cơm này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương
hãy từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời
sống!
12. Này Ananda, khi nghe nói vậy, hoàng hậu Subhaddà buồn khóc, rơi nước
mắt và tâu với vua Ðại Thiện Kiến:
- Tâu Ðại vương, tất cả mọi sự vật khả ái, khả lạc đều thay
đổi, không có thực thể, thực sự biến hóa. Ðại vương chớ có
mệnh chung với tâm quyến luyến chúng. Ðau khổ thay, sự mệnh
chung với tâm còn ái luyến! Ðáng trách thay, sự mệnh chung với tâm
còn ái luyến! Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn lâu đài này với lâu
đài Dhamma là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy
từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời
sống! Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn cao đường này với cao đường Ðại
Trang Nghiêm là đệ nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy
từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời
sống! Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn sàng tọa này, bằng vàng, bằng
bạc, bằng ngà, bằng gỗ kiên cố, được trải với những tấm nệm lông
dài, với vải có thêu bông hoa và với những tấm da thù thắng của con sơn
dương, được che với những tán che cao và hai đầu có gối màu đỏ, những
sàng tọa này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng
ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống! Tâu Ðại
vương, tám vạn bốn ngàn con voi này, với những trang sức bằng vàng, cờ vàng,
được che chở với lưới bằng vàng và tượng vương Uposatha là đệ nhất.
Những con voi này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng
ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống! Tâu Ðại
vương, tám vạn bốn ngàn con ngựa này, với những trang sức bằng vàng, cờ
vàng, được che chở với lưới bằng vang và mã vương Valàhaka là đệ
nhất. Những con ngựa này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy tử
bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn cỗ xe này, với những tấm thảm bằng da
sư tử, bằng da cọp, bằng da báo, với những đồ trang sức bằng vàng, cờ
vàng, được che chở với lưới bằng vàng và cỗ xe tên Vejayanta là đệ
nhất. Những cỗ xe này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ
bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn châu ngọc này với bảo châu là đệ
nhất, đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái dục
đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn phụ nữ này và phụ nữ báu là
đệ nhất đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái
dục đối với họ. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống! Tâu Ðại
vương, tám vạn bốn ngàn gia chủ này và gia chủ báu là đệ nhất đều
thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái dục đối với họ.
Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
"Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn người giòng họ
Sát-đế-lỵ này với tướng quân báu là đệ nhất, đều thuộc
của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái dục đối với chúng. Ðại
vương chớ có ái luyến đời sống! Tâu Ðại vương, tám vạn bốn ngàn nhũ
ngưu với trang sức bằng vải cây đay, với sừng đầu nhọn bịt đồng này
đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái dục đối với
chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống! Tâu Ðại vương, tám vạn
bốn ngàn vải Koti với sắc chất tinh diệu, như vải gai, vải bông, vải lụa,
vải nhung này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng ái
dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống! Tâu Ðại
vương, tám vạn bốn ngàn loại cháo sữa, và buổi sáng buổi chiều có cúng
dường cơm này đều thuộc của Ðại vương. Ðại vương hãy từ bỏ lòng
ái dục đối với chúng. Ðại vương chớ có ái luyến đời sống!
13. Này Ananda, không bao lâu, vua Ðại Thiện Kiến mệnh chung. Này
Ananda, giống như một người gia chủ hay con một người gia chủ, sau một bữa
cơm thịnh soạn trở nên buồn ngủ, cũng tương tự như vậy cảm giác của vua
Ðại Thiện Kiến khi mệnh chung. Này Ananda, sau khi mệnh chung, vua
Ðại Thiện Kiến sanh lên thiên phú cõi Phạm thiên. Này Ananda, trải
tám vạn bốn ngàn năm, vua Ðại Thiện Kiến sống sung sướng đời sống
của một hoàng tử, trải tám vạn bốn ngàn năm làm một phó vương, trải tám
vạn bốn ngàn năm làm một vị quốc vương, trải tám vạn bốn ngàn năm làm gia
chủ, sống phạm hạnh trong lâu đài Dhamma. Ngài tu tập bốn Thần túc như vậy,
sau khi thân hoại mạng chung. Ngài được sanh lên cõi Phạm thiên.
14. Này Ananda, các ngươi có thể nghĩ: "Thời ấy, vua Ðại Thiện
Kiến là một vị khác". Này Ananda, chớ có quan niệm như vậy. Thời
ấy chính Ta là vua Ðại Thiện Kiến.
Tám vạn bốn ngàn kinh thành với kinh thành Kusàvati là đệ nhất ấy
thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn lâu đài với lâu đài Dhamma là đệ nhất ấy thuộc
của Ta.
Tám vạn bốn ngàn cao đường với cao đường Ðại Trang Nghiêm là đệ
nhất ấy thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn sàng tọa ấy bằng vàng, bằng bạc, bằng ngà, bằng gỗ kiên
cố, được trải với những tấm nệm lông dài, với vải có thêu
bông hoa, và với những tấm da thù thắng của con sơn dương, được che chở
với những tán che cao và hai đầu có gối màu đỏ, những sàng tọa ấy
đều thuộc của ta.
Tám vạn bốn ngàn con voi này, với những trang sức bằng vàng, cờ vàng,
được che chở với lưới bằng vàng, và tượng vương Uposatha là đệ nhất.
Những con voi ấy đều thuộc của ta.
Tám vạn bốn ngàn con ngựa với những trang sức bằng vàng, cờ vàng, được
che chở với lưới bằng vàng và mã vương Valahaka là đệ nhất. Những con
ngựa này đều thuộc của ta.
Tám vạn bốn ngàn cỗ xe này, với những tấm thảm bằng da sư tử, bằng da
cọp, bằng da báo, với những trang sức bằng vàng, cờ vàng, được che chở
với lưới bằng vàng, và cỗ xe tên Vijayanta là đệ nhất. Những cỗ
xe này đều thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn châu ngọc này với bảo châu là đệ nhất đều
thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn phụ nữ này với phụ nữ báu là đệ nhất đều
thuộc của ta.
Tám vạn bốn ngàn gia chủ này với gia chủ báu là đệ nhất đều
thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn người giòng họ Sát-đế-lỵ này với tướng
quân báu là đệ nhất đều thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn nhũ ngưu với trang sức bằng vải cây đay, với sừng đầu
nhọn bịt đồng đều thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn vải Koti với sắc chất tinh diệu như vải gai, vải
bông, vải lụa và vải nhung này đều thuộc của Ta.
Tám vạn bốn ngàn loại cháo sữa, và buổi sáng buổi chiều có cúng
dường cơm này đều thuộc của Ta.
15. Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn kinh thành ấy, chỉ có một kinh thành
mà Ta ở vào thời ấy, đó là kinh thành Kusàvati.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn lâu đài ấy, chỉ có một lâu đài mà Ta
ở thời ấy, đó là lâu đài Dhamma.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn cao đường ấy, chỉ có một cao đường
mà Ta ở thời ấy, đó là cao đường Ðại Trang Nghiêm.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn sàng tọa ấy, chỉ có một sàng
tọa mà Ta dùng thời ấy, đó là sàng tọa bằng vàng, hay bằng bạc, hay
bằng ngà, hay bằng gỗ kiên cố.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn con voi ấy, chỉ có một con voi mà Ta cỡi
thời ấy, đó là tượng vương Uposatha.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn con ngựa ấy, chỉ có một con ngựa mà Ta
cỡi thời ấy, đó là con mã vương Valàhaka.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn cỗ xe ấy, chỉ có một cỗ xe mà Ta
cỡi thời ấy, đó là cỗ xe Vejayanta.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn phụ nữ ấy, chỉ có một phụ nữ hầu hạ
Ta thời ấy, đó là phụ nữ của giòng Sát-đế-lỵ hay giòng Velàmikàni.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn loại vải Koti ấy, chỉ có một loại vải
sắc chất tế nhị mà Ta mặc thời ấy, đó là vải gai, vải bông, vải lụa
hay vai nhung.
Này Ananda, trong tám vạn bốn ngàn loại cháo sữa ấy, chỉ có một loại cháo
sữa mà Ta dùng thời ấy, đó là cơm và đồ ăn.
16. Này Ananda, tất cả các pháp hữu vi ấy nay đã vào quá khứ, hoại
diệt và biến hóa. Này Ananda, các pháp hữu vi, vô thường là như vậy,
không kiên cố là như vậy, không đáng tin tưởng là như vậy; vì rằng, này
Ananda, tất cả các pháp hữu vi cần phải nhàm chán, cần phải thoát ly, cần
phải giải thoát.
17. Này Ananda, nay Ta nhớ lại, như thế nào tại chỗ này thân Ta đã
được chôn tất cả là sáu lần; và khi Ta sống làm một vị Chuyển Luân
vương, dùng chánh pháp trị nước, một vị pháp vương, trị vì bốn thiên hạ,
vị chinh phục, che chở cho quần chúng, đầy đủ bảy món báu, đó là lần thứ
bảy. Này Ananda, Ta không thấy một địa phương nào, trong thế giới loài
Người và chư Thiên, trong thế giới Ma vương hay thế giới Phạm thiên,
trong giòng họ Sa-môn hay Bà-la-môn mà trong địa phương ấy, Như Lai sẽ
bỏ thân này lần thứ tám.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Sau khi thuyết xong, Thiện
Thệ, bậc Ðạo Sư nói lại bài kệ như sau:
Tất cả pháp hữu vi,
Thật sự là vô thường,
Khởi lên rồi diệt mất,
Thường tánh là như vậy.
Chúng được sanh khởi lên,
Rồi chúng lại hoại diệt.
Hạnh phúc thay khi chúng
Ðược tịnh chỉ an lạc.
Hòa thượng Thích
Minh Châu dịch Việt