Phương thức chăm sóc thi hài người chết tùy thuộc theo tập
tục và truyền thống văn hóa khác nhau. Những đề nghị sau đây là xuất phát từ
kinh nghiệm của chị Joan Hallifax, một Phật tử, chị săn sóc những người hấp
hối tại một Tiếp Dẫn Ðường ở Hoa Kỳ.
* Ngay sau khi chết:
Giữ cho bầu không khí đơn sơ và yên bình quanh người chết.
Nếu có thể, tránh đụng chạm di dời cơ thể ngay sau khi chết. Nếu cần thì phải
thật nhẹ tay.
Khi người ấy đang hấp hối thì cầu nguyện hoặc niệm Phật
tiếp dẫn. Sau khi chết, nếu thích hợp thì hãy tụng kinh siêu độ hay tiến hành
các nghi lễ truyền thống.
Trước khi xác bắt đầu lạnh cứng :
Khoảng hai giờ sau tử thi mới lạnh cứng, bạn có đủ thời
gian để tắm và thay đồ cho người chết. Những thành viên trong gia đình hay bạn
bè có thể làm việc này như biểu lộ hành động thân yêu và kính trọng người chết
lần sau cùng. Ta biết rằng trước khi mất, người hấp hối có thể ói mửa, đổ mồ
hôi hay tiểu tiện. Bạn có thể tắm cơ thể bằng khăn thấm trà thơm và một ít rượu
để bịt lỗ chân lông. Nhét bông gòn vào hậu môn, âm vật hay bao cao su bịt dương
vật để tránh các chất bài tiết thoát ra. Răng và miệng có thể lau sạch nhưng
đừng lấy răng giả ra, vì bạn sẽ gặp khó khăn khi lắp vào lại sau này. Những
phản xạ co giật ở cơ mặt và tứ chi cũng thường xảy ra.
Nên chú ý đến việc ăn mặc và xếp tư thế của tử thi trước
khi tử thi lạnh cứng. Hãy mặc đồ vải mỏng, tránh che phủ tử thi bằng khăn trải
giường. Tử thi cần an trí ở một nơi càng thoáng mát càng tốt. Quạt máy, máy
điều hòa hay cửa sổ mở có thể giúp cho tử thi tươi tốt.
Một số người chết còn mở mắt, một người thân trong gia
đình đến nhẹ nhàng khép mí lại hoặc dùng băng keo dán lại. Miệng cũng có thể
mở, bạn có thể dùng một khăn quàng cột quanh đầu để khép lại. Nơi cuối cùng còn
ấm là vùng tim hoặc một chỗ nào khác. Theo truyền thống Phật giáo cho biết hơi
ấm tụ ở đầu hoặc ở ngực, là dấu hiệu cho biết người ấy sẽ tái sinh vào cõi
lành.
* Làm gì với tử thi?
Bạn thường lo lắng là giữ tử thi
trong nhà không tốt, nhưng không có gì nguy hiểm cả. Chăm sóc tử thi giống như
bạn săn sóc một người đang sống, bạn cũng chú ý về y tế, đặc biệt là những
người chết vì bệnh dễ lây nhiễm. Cần phải có bác sĩ ký tờ khai tử. Trước khi
đến bác sĩ xin giấy khai tử, tốt nhất nên tiếp xúc với cơ quan mai táng, nếu
bạn muốn tử thi không bị quấy rầy. Nhớ cởi đồ trang sức của người chết trước
khi đưa tử thi đến nhà tang lễ, nếu muốn thì thân nhân có thể mang lại cho
người mất trước giờ phút tẩm liệm.
Một thi thể không ướp phải chôn cất
hay hỏa táng trong vài ngày để tránh vi trùng lây lan từ người chết vì bệnh. Cơ
quan phục vụ mai táng chỉ đòi hỏi phải ướp xác khi phải đưa tử thi ra nước
ngoài, hay đông lạnh trong vòng hai mươi bốn đến bốn mươi tám tiếng sau khi
chết. Chú ý việc ướp xác không phải khử trùng xác. Hóa chất dùng trong việc ướp
xác là chất độc đối với người sống.
Ðiều quan trọng nhất là hãy làm theo ý nguyện
của người chết.