THỨ HAI : QUAN NIỆM

THỨ HAI : QUAN NIỆM

Như trước đã nói, lập được cơ sở niệm này rồi thì phải quán sát. Một niệm từ tâm phát khởi ra hay từ miệng phát ra. Nếu từ miệng phát khởi ra thì các tượng bằng gỗ, bằng đất..v.v. có miệng đều niệm được. Trái lại, các tượng đó không niệm được, thế mới biết các niệm này không thể từ miệng mà niệm, còn nói từ tâm phát khởi niệm này, vậy nếu miệng và lưỡi không cử động chắc không thể thành tiếng . Bởi vậy, nên biết là niệm Phật ban sơ từ tâm khởi niệm rồi truyền nhanh ra miệng, lưỡi phát động thành âm thanh, mới hoàn thành một niệm. Lại quán sát, niệm này từ tâm phát khởi thì ban sơ phải từ tâm khởi niệm và truyền nhanh đến miệng , như sóng biển , dù lượng sóng có ngàn vạn mà thể nước chỉ là một. Cũng như vậy, niệm của tâm dù một hay mười niệm, cho đến ngàn vạn niệm mà niệm này cũng chỉ là một thôi. Huống chi là lúc khởi niệm như vậy là hòa hợp sắc tâm liên kết phận vị giả lập mà thôi.

Một niệm phát xuất lúc đó thì niệm ấy tích trữ cho đến ngàn vạn năm, chúng đều không khác gì nhau, cho nên nói rằng nhất niệm vạn niên. Lại niệm ấy cứ tiếp tục ngàn vạn năm, dù có nhiều cho đến bất khả tư nghì cũng giống số lượng nước biển bất khả tư nghì vậy. Nghĩa là lượng sóng biển tuy nhiều mà thể nước không sai khác. Cũng vậy, niệm số tuy nhiều mà niệm sau không khác gì niệm trước, gọi đó là vạn niên nhất niệm. Liễu ngộ được nhất niệm vạn niên thì biết rõ ràng một tiếng niệm Phật chắc chắn diệt trừ được tám vạn ức kiếp sanh tử trọng tội.

Liễu ngộ vạn niên nhất niệm thì biết được hằng hà sa số kiếp, hằng hà sa vọng niệm ta khởi ra chìm nổi ba cõi sáu đường, đem so sánh số lượng niệm Phật ngày nay của ta phát khởi từ sơ niệm cho đến hậu niệm thành Phật đều chẳng lìa một niệm ban sơ.

Hành giả chỉ triệt ngộ từ niệm này, trân trọng một niệm này, biết gìn giữ một niện này như gà ấp trứng, hơi nóng xông ướp với nhau không lúc nào gián đoạn. Đem so sánh công phu niệm phật tối sơ nhất niệm cho đến vị lai không ngằn mé, niệm niệm không dứt, nối nhau không bao giờ gián đoạn vậy.