Chương
14. Cõi Tiên, Trời và A-tu-la
CÕI TIÊN
Thường các kinh nguyên thủy
(thời kỳ đầu) thì nói có sáu đạo, nhưng các kinh đại thừa thì thêm một đạo nữa
là cõi tiên. Như vậy, chúng ta có bảy cõi là cõi trời, tiên, a-tu-la, người,
địa ngục, ngạ quỷ và súc sanh.
Phần trước đã nói về địa ngục,
ngạ quỷ và súc sanh, chương này sẽ nói đến ba cõi là cõi tiên, cõi trời và
a-tu-la.
Tiên là những chúng sinh trên
loài người, nhưng không nương theo giới định tuệ, không biết tam-ma-đề, lại
riêng tu theo vọng niệm, để tâm củng cố hình hài, vào trong rừng núi, những chỗ
người ta không đến được, thành mười thứ tiên. Mười thứ tiên như sau:
“A Nan,
các chúng sinh kia, kiên cố dùng đồ bổ mà không dừng nghỉ, khi đạo ăn được
thành tựu, thì gọi là Địa hành tiên.
Kiên cố dùng cỏ cây mà không
dừng nghỉ, khi đạo thuốc được thành tựu, thì gọi là Phi hành tiên.
Kiên cố dùng kim thạch mà không
dừng nghỉ, khi đạo hóa chất được thành tựu, thì gọi là Du hành tiên.
Kiên cố làm những động tác mà
không dừng nghỉ, khi khí tinh được thành tựu, thì gọi là Không hành tiên.
Kiên cố luyện nước bọt mà không
dừng nghỉ, khi nhuận đức được thành tựu, thì gọi là Thiên hành tiên.
Kiên cố hấp thụ tinh hoa mà
không dừng nghỉ, khi hấp thụ được thành tựu, thì gọi là Thông hành tiên.
Kiên cố làm thuật phù chú mà
không dừng nghỉ, khi thuật pháp được thành tựu, thì gọi là Đạo hành tiên.
Kiên cố chuyên chú tâm niệm mà
không dừng nghỉ, khi chuyên niệm được thành tựu, thì gọi là Chiếu hành tiên.
Kiên cố về thủy hỏa giao cấu mà
không dừng nghỉ, khi cảm ứng được thành tựu, thì gọi là Tinh hành tiên.
Kiên cố tập luyện biến hóa mà
không dừng nghỉ, khi giác ngộ được thành tựu, thì gọi là Tuyệt hành tiên”.
“A Nan, các vị ấy đều ở trong
loài người mà luyện tâm, tuy không tu chính giác, nhưng riêng được lẽ sống, thọ
ngàn vạn tuổi, nghỉ ở trong núi sâu hoặc trên đảo giữa bể cả, cách tuyệt chỗ
người ở; đó cũng là vọng tưởng luân hồi lưu chuyển. Nếu không tu phép Tam muội,
thì khi quả báo hết rồi, trở lại tản vào trong lục đạo”[1].
Tiên là những người bỏ chốn thế
gian ồn náo, vinh hoa phú quý, danh lợi thị phi, ẩn mình trong hang, trong núi,
hải đảo, nơi mà loài người không đến được để tu theo những pháp củng cố hình
hài, trường thọ sống lâu, chớ không tu tập theo giới định tuệ.
Do tu nhân riêng biệt thành quả
hư vọng, do tu luyện pháp trường sanh nên tiên cũng có thần thông, khinh an,
sống thọ, nhưng dù có thọ đến đâu thì tiên vẫn còn bị chi phối bởi luật sanh tử
và cũng có ngày thân này phải tan mà đọa lạc.
1. Địa hành tiên: đồ bổ của những
người tu tiên, chỉ có họ mới biết với nhau, mình mà dùng nhiều đồ bổ thì nó
thành độc, phải có những món thuốc đặc biệt. Một số vị kiên cố dùng đồ bổ,
chuyên dùng những loại chất bổ không dừng nghỉ. Khi chất bổ này thành tựu thì
vị tiên đó đi trên mặt đất rất nhẹ nhàng vậy.
2. Phi hành tiên: vị này nếm theo vị
của từng loại cỏ cây, biết loại nào trị bịnh nào, loại dược thảo nào dùng vào
khiến cơ thể khoẻ mạnh, khoan khoái, bình an. Như các ông lang thầy thuốc, cắt,
phơi khô hay sao cây cỏ lên, rồi nghiền nát thành bột, bào chế dùng để trị
bịnh. Cũng thế do chuyên dùng cỏ cây, các loại thuốc dược thảo nên cơ thể các
vị tiên rất khoan khoái an ổn. Và tiên luyện như vậy liên tục, không dừng nghỉ.
Khi thuốc này thành tựu thì tiên phi hành như bay, đi như bay.
3. Du hành tiên: trong đá có nhiều
loại ngọc, vàng, kim khí, đá ngọc rồi tiên mài, nấu, ngâm, bào chế các chất này
thế nào đó để họ dùng được. Kiên cố bền tâm lâu dài dùng các loài bào chế này
không dừng nghỉ. Khi công phu thành tựu thì vị này sẽ đi nhanh như chạy, để
thấy cái khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, cứng cáp của cơ thể.
Ở đỉnh núi Thị vải, Bà-rịa, Vũng
Tàu, có một người sống ở đấy. Chỗ ở của ông chỉ là một cái lều, nằm ngủ ở trên
một cái chõng và trồng mấy cây bắp rau để ăn. Ông làm nghề đi gánh thuê buôn
bán dưới chân núi. Thế cho nên buổi sáng ông phải từ đỉnh núi đi xuống chợ gánh
thuê để lấy tiền sinh sống. Đến chiều xong việc rồi lại lên núi tiếp.
Từ chân núi đến đỉnh núi là
chúng ta phải trèo hì hục mất cả ngày, nhưng chân ông bước nhanh như chạy thoăn
thoắt như thỏ mà không bám vào đâu cả, thoáng một cái ông đã đến đỉnh núi rồi.
Chắc là kiếp trước ông có tu tiên, được quả du hành tiên này nên kiếp này thật
lạ lùng là lên đỉnh núi mà ở một mình yên tĩnh và đi nhanh như chạy.
4. Không hành tiên: kiên cố bền chí
hoạt động, tập thể dục có phương pháp, những động tác có bài bản. Tập như thế
không ngừng, như đây đã nói hai chữ kiên cố, thì mới hy vọng thành công, chứ
không phải là dễ được. Khi phương pháp tập khiến cho cơ thể nhẹ mạnh này được
thành tựu, vị tiên này đi được ở trong hư không, đi như thoảng qua gió mà mình
không hay.
5.Thiên hành tiên: kiên cố luyện nước
bọt không dừng nghỉ. Nước bọt rất bổ và chuyên dùng luyện. Khi nhuận đức này
thành tựu thì vị này gọi là Thiên hành tiên.
6. Thông hành tiên: kiên cố hấp thụ
tinh hoa không dừng nghỉ. Buổi sáng, trưa, chiều, tiên hướng về mặt trời nhìn
đăm đăm vào mặt trời để thâu cái tinh khí của mặt trời. Khi luyện thành tựu thì
vị này gọi là Thông hành tiên.
7. Đạo hành tiên: kiên cố luyện những
loại phép thuật phù chú bay loạn không dừng nghỉ. Khi thuật pháp được thành tựu
thì gọi là Đạo hành tiên.
8. Chiếu hành tiên: kiên cố chuyên chú
tâm niệm không dừng nghỉ. Các vị này cũng có phép thuật của họ, chuyên một câu
nào đó khi thành tựu thì thành Chiếu hành tiên có ánh sáng chiếu quanh tiên.
9.Tinh hành tiên: thủy hỏa giao cấu
giao nhau không dừng nghỉ. Khi cảm ứng được thành tựu thì gọi là Tinh hành
tiên.
10. Tuyệt hành tiên: kiên cố tập luyện
biến hoá không dừng nghỉ. Khi thành công mà đây tiên gọi là giác ngộ thì thành
Tuyệt hành tiên.
Như vậy, tiên cũng có từng danh
hiệu riêng nhau. Tu tiên nhưng mỗi người tu mỗi cách, ở đây Phật nói cho chúng
ta biết là có mười loại tiên.
Mỗi vị tiên, Đức Phật đều nhắc
lại hai chữ kiên cố tức phải có công phu tinh tấn không dừng nghỉ. Những việc
tu luyện này phải bền tâm lâu dài và mắc công, chứ không qua loa cho xong mà
được đâu. Kiên cố và có tâm luyện tập, tiên phải hơn mình vì có tinh thần, sức
khoẻ và sống thọ, nhưng cũng không phải là tiên không chết. Hết phước, hết thọ
rồi thì tiên cũng đọa, nên Đức Phật cũng khuyên chúng ta không nên nguyện tu
theo những hạnh này, vì còn lẩn quẩn trong tam giới.
CÕI TRỜI DỤC GIỚI (còn dục)
A Nan, các người thế gian, không
cầu đạo thường trụ, chưa có thể rời bỏ được sự ân ái với vợ mình, nhưng tâm
không buông lung trong việc tà dâm, do tâm đứng lặng sinh ra sáng suốt, sau khi
mệnh chung ở gần với mặt trời, mặt trăng; một loài như thế, gọi là Tứ Thiên
Vương Thiên.
Đối với vợ mình, dâm ái ít ỏi,
trong lúc tịnh cư, không được toàn vị, thì sau khi mệnh chung, vượt ánh sáng
mặt trời, mặt trăng, ở trên chóp nhân gian; một loài như thế, gọi là Đao Lợi
Thiên.
Gặp cảnh dục tạm theo, bỏ đi
không nhớ nghĩ, ở trong nhân gian, động ít, tĩnh nhiểu, thì sau khi mệnh chung,
sáng rỡ ở yên trong cõi hư không, ánh sáng mặt trời, mặt trăng không soi đến
được; và những người ấy tự mình có ánh sáng; một loài như thế, gọi là Tu Diệm
Ma Thiên.
Lúc nào cũng tĩnh, nhưng khi có
cảm xúc đến bên mình, chưa chống đối được, thì sau khi mệnh chung, lên trên chỗ
tinh vi, không tiếp với những cảnh nhân thiên cõi dưới, cho đến gặp hoại kiếp,
tam tai cũng không đến nơi; một loài như thế, gọi là Đâu Suất Đà Thiên.
Chính mình không có tâm dâm dục,
chỉ đáp ứng với người khác mà làm, trong lúc phô bày, vô vị như ăn sáp, thì sau
khi mệnh chung, vượt lên sinh vào cảnh biến hóa; một loài như thế, gọi là Lạc
Biến Hóa Thiên.
Không có tâm thế gian, chỉ đồng
với thế gian mà làm việc ngũ dục; trong lúc làm việc ấy, rõ ràng là siêu thoát,
thì sau khi mệnh chung, vượt trên tất cả những cảnh biến hóa và không biến hóa;
một loài như thế, gọi là Tha Hóa Tự Tại Thiên.
A Nan,
sáu cõi trời như thế, hình thức tuy khỏi động, nhưng tâm tính còn dính dấp; từ
các cõi ấy trở xuống, gọi là Dục Giới[2].
Dục giới là những vị này chưa
rời bỏ được ân ái, dục nhiễm. Họ tu thập thiện, thiền định, bố thí nhưng vẫn
còn dục nhiễm. Tùy theo lòng dục giảm nhẹ đến đâu thì ở trên cõi trời cao đến
nấy. Các vị trời dục giới thân hình tuy không động nhưng tâm còn dấu vết.
Từ cõi trời dục giới thứ sáu trở
xuống là từ cõi Tha hoá tự tại thiên trở xuống vẫn còn bị tam tai tức cõi dục
giới còn tam tai. Tam tai: có lửa (vì có dục nên còn lửa), gió (thổi tan xác
đi), bão lụt (nước nhận chìm).
Cõi dục giới thứ sáu là cõi trời
Tha hoá tự tại thiên: chỉ đồng thế gian mà làm việc ngũ dục. Như chúng ta không
thiết ăn nhưng đến bữa cơm vẫn vào ngồi ăn mà không có cảm giác gì. Tuy là đáp
ứng vợ chồng nhưng dục cảm vô vị tức tâm vị trời này không thiết tha nữa, nên
siêu thoát.
Từ trạng thái chán dục này mới
bước lên cõi trời sắc giới là không còn dục nữa.
Đức Phật khi sắp thành Phật rồi
mà ngài ở cõi trời Dục giới là một cõi rất thấp trong các cõi trời. Voi trắng
sáu ngà từ cung trời Đâu Suất thiên (cõi thứ tư của dục giới) giáng trần. Thật
ra đây là Đức Phật hiện thân ở cõi trời Đâu Suất chứ không phải bị nghiệp lực
và đọa ở cảnh ấy. Vì nguyện lực, bồ tát mới hiện thân ở cõi ấy. Tương lai Đức
Phật Di Lặc cũng từ Đâu Suất xuống ta bà.
Các đức Phật vì nguyện lực giáng
sanh xuống trần, khi tái sanh đều giáng sanh vào dòng thắng lưu có phước đức
tức là dòng thù thắng, tức là cõi trời hoặc ngài sanh vào dòng quý phái Thích
Ca vua chúa sát-đế-lợi là giới quan quyền thượng lưu trong xã hội, còn nghèo
hèn tầm thường gọi là hạ lưu.
Tu nhân gì để về cõi Đâu suất?
Phải có thiền định, phải có thập thiện, tâm dục nhẹ.
Đâu Suất nội viện khác với Đâu
suất là thế nào?
Đối với những tầng trời sắc và
vô sắc, những cõi trên, thì Đâu Suất hãy còn nặng nghiệp lắm.
Nội viện Đâu suất là những vị có
duyên với Đức Phật Di Lặc. Viện là chỗ an trú viện của Đức Phật Di Lặc. Người
nào có duyên, có nguyện chịu sự giáo hoá của Đức Phật Di Lặc thì chọn cõi Đâu
suất nguyện về vì có Đức Phật Di Lặc giảng pháp. Đức Phật Thích Ca cũng ở đấy
để giảng pháp. Giảng Thắng Pháp tập yếu luận cho mẫu hậu Ma-ya trong bảy ngày.
CÕI TRỜI SẮC GIỚI (ly dục)
A Nan,
tất cả những người tu tâm trong thế gian, không nhờ Thiền na, thì không có trí
tuệ.
Người nào giữ được cái thân
không làm việc dâm dục, trong lúc đi, lúc ngồi, đều không nghĩ nhớ, lòng ái
nhiễm không sinh, không còn ở trong Dục Giới, thì bản thân liền được làm phạm
lữ; một loài như thế, gọi là Phạm Chúng Thiên.
Tập quán ngũ dục đã trừ rồi, tâm
ly dục hiện ra, vui vẻ thuận theo các luật nghi, thì người đó liền có thể thực
hành những phạm đức; một loài như thế gọi là Phạm Phụ Thiên.
Thân tâm hoàn toàn thanh tịnh,
uy nghi không thiếu, cấm giới trong sạch, lại có thêm trí sáng, thì người đó
liền được thống lĩnh phạm chúng, làm Đại Phạm Vương; một loài như thế gọi là
Đại Phạm Vương.
A Nan, ba loài tốt đó, tất cả
khổ não không bức bách được; tuy không phải chân chính tu phép Tam ma đề của
đạo Phật, nhưng trong tâm thanh tịnh, những lầm lạc của Dục Giới không lay động
được, nên gọi là Sơ Thiền.
A Nan, thứ nữa, các hàng Phạm
Thiên khi thống lĩnh phạm chúng, lại tu tập phạm hạnh được viên mãn, làm cho
tâm đứng lặng không lay động, và do sự đứng lặng ấy, sinh ra sáng suốt; một
loài như thế gọi là Thiểu Quang Thiên.
Hào quang sáng suốt thêm nhiều,
chói sáng không cùng, ánh vào thập phương thế giới đều thành trong sáng như
ngọc lưu ly; một loài như thế, gọi là Vô Lượng Quang Thiên.
Nắm giữ hào quang viên mãn, tạo
thành giáo thể, phát ra sự giáo hóa thanh tịnh, ứng dụng không cùng; một loài
như thế, gọi là Quang Âm Thiên.
A Nan, ba loài tốt ấy, tất cả lo
buồn không bức bách được; tuy không phải chân chính tu hành phép Tam ma đề của
đạo Phật, nhưng trong tâm thanh tịnh, những lầm lạc thô động đã dẹp xuống, nên
gọi là Nhị thiền.
A Nan, những loài trời như thế,
khi dùng hào quang viên mãn làm việc giáo hóa, do sự giáo hóa càng rõ lẽ nhiệm
mầu, phát ra hạnh tinh tiến, thông với cái vui yên lặng; một loài như thế gọi
là Thiểu Tịnh Thiên.
Cảnh thanh tịnh hiện tiền, dẫn
phát không có bờ bến, thân tâm được khinh an, thành cái vui yên lặng; một loài
như thế gọi là Vô Lượng Tịnh Thiên.
Thế giới và thân tâm, tất cả
hoàn toàn thanh tịnh, đức thanh tịnh được thành tựu, cảnh giới thù thắng hiện
tiền, dồn về vui yên lặng; một loài như thế gọi là Biến Tịnh Thiên.
A Nan, ba loài tốt đó, đầy đủ
công hạnh đại tùy thuận, thân tâm yên lặng, được cái vui vô lượng; tuy không
phải chân chính được phép Tam ma đề của đạo Phật, nhưng trong tâm yên ổn, hoan
hỷ được đầy đủ, nên gọi là Tam Thiền.
A Nan, lại nữa, những loài trời
đó, thân tâm không bị bức bách, nguyên nhân của khổ đã hết, lại xét cái vui
không phải thường trụ, lâu rồi cũng phải tiêu tan, nên cả hai tâm khổ và vui,
đồng thời đều phóng xả; những tướng thô nặng đã diệt, thì phúc thanh tịnh sinh
ra; một loài như thế, gọi là Phúc Sinh Thiên.
Tâm phóng xả được viên mãn, sự
nhận hiểu cao xa càng thanh tịnh; trong cái phúc không gì trở ngại đó, được sự
tùy thuận nhiệm mầu cùng tột vị lai; một loài như vậy, gọi là Phúc Ái Thiên.
A Nan, từ cõi trời đó, có hai
đường trẽ : Nếu dùng cái tâm sáng suốt thanh tịnh vô lượng trước kia, mà tu
chứng an trụ nơi phúc đức viên mãn sáng suốt, thì một loài như thế, gọi là
Quảng Quả Thiên.
Nếu nơi cái tâm trước kia nhàm
chán cả cái khổ và cái vui, lại nghiền ngẫm cái tâm phóng xả, tiếp tục không
ngừng, đi đến cùng tột sự phóng xả, thân tâm đều diệt hết, ý nghĩ bặt mất, trải
qua năm trăm kiếp, người ấy đã lấy cái sinh diệt làm nhân, thì không thế phát
minh tính không sinh diệt, nên nửa kiếp đầu thì diệt, nửa kiếp sau lại sinh;
một loài như thế gọi là Vô Tưởng Thiên.
A Nan, bốn loài tướng tốt ấy,
tất cả những cảnh khổ, vui trong thế gian không lay động được; tuy không phải
là chỗ bất động chân thật của đạo vô vi; song, nơi cái tâm hữu sở đắc, công
dụng đã thuần thục, nên gọi là Tứ Thiền.
A Nan, trong đó, lại có năm bậc
Bất Hoàn Thiên, các vị này đã diệt hết tập khí chín phẩm tư hoặc trong cõi dưới
rồi, khổ, vui không còn, bên dưới không có chỗ ở, nên an lập chỗ ở nơi chúng
đồng phận của tâm phóng xả.
A Nan, khổ, vui cả hai đều diệt,
không còn tâm niệm ưa ghét; một loài như thế, gọi là Vô Phiền Thiên.
Tự tại phóng xả, không còn năng
xả, sở xả; một loài như thế, gọi là Vô Nhiệt Thiên.
Khéo thấy thế giới mười phương
thảy đều đứng lặng, không còn tất cả những cấu nhiễm trầm trọng của trần cảnh;
một loài như thế, gọi là Thiện Kiến Thiên.
Tri kiến thanh tịnh hiện tiền,
sử dụng được không ngăn ngại; một loài như thế, gọi là Thiện Hiện Thiên.
Quán sát rốt ráo các cực vi,
cùng tột tính của sắc pháp, vào tính không bờ bến; một loài như thế, gọi là Sắc
Cứu Kính Thiên.
A Nan, những bậc Bất Hoàn Thiên
đó, chỉ riêng bốn vị Thiên Vương Tứ Thiền được có kính nghe, nhưng không thể
thấy biết; cũng như hiện nay, có các thánh đạo trường nơi rừng sâu đồng rộng
thế gian, đều là những nơi trụ trì của các vị A La Hán, nhưng những người thô
thiển thế gian không thể thấy được.
A Nan, mười tám loài trời đó,
tâm thường ở trong định, không dính dáng với trần cảnh, song chưa hết cái lụy
của hình hài; từ đó trở về, gọi là Sắc Giới[3].
Chúng ta có thể hiểu các cõi
trời sắc giới như sau:
- Sơ thiền: Phạm chúng thiên, Phạm Phụ Thiên.
Đại Phạm Thiên.
- Nhị thiền: Thiểu Quang Thiên, Vô Lượng Quang
thiên, Quang Âm Thiên.
- Tam thiền: Thiểu Tịnh thiên, Vô Lượng Tịnh
thiên, Biến Tịnh thiên.
- Tứ thiền: Phước Sanh Thiên, Phước Ái thiên,
Quảng Quả thiên và Vô Tưởng thiên.
- Ngũ Tịnh Cư Thiên: Vô Phiền Thiên, Vô Nhiệt
thiên, Thiện Kiến thiên, Thiện Hiện thiên, Sắc Cứu Cánh thiên.
Cõi sơ thiền tuy không phải
chánh định, nhưng không có nhiễm, không có những lỗi lầm như của dục giới nên
thoát được các khổ não. Các vị này đã thoát những dục tâm, ngũ dục (sắc thanh
hương vị xúc) tuy nhiên họ vẫn còn cái lụy hình hài, nên gọi cõi sắc.
Như vậy, vừa lên đến sơ thiền là
bắt đầu hết lòng dục.
Lên nhị thiền thì thoát ly được
các ưu thụ, trong tâm thanh tịnh. Tất cả tuy không tu chánh định nhưng đã uốn
dẹp được các thô lậu tức lầm lạc thô thiển.
Rồi lên đến cõi tam thiền thì
rời bỏ được cái hỷ thọ ở nhị thiền, được cái vui khinh an vô lượng, nên thân
tâm cho đến cảnh giới thảy đều thanh tịnh. Trong Phật giáo hay ví vui như vui ở
cõi tam thiền.
Cõi tứ thiền đã thoát ly được
các cảnh khổ, vui thế gian, nên tuy không phải là chánh định, nhưng trong tâm
đã có chỗ sở đắc, công phu cũng đã bắt đầu thuần thục và phước báo cũng cao.
Các vị này tham, sân, si không
hiện lên được, nếu loại bỏ được thì chứng A-la-hán, có định lực hàng phục được,
nhưng còn ở trong đường luân hồi vì vẫn còn trụ pháp, trụ sắc thân.
CÕI TRỜI VÔ SẮC GIỚI (ly sắc thân)
Lại nữa, A Nan, từ chỗ cao nhất
của Sắc giới, lại có hai đường trẽ. Nếu nơi tâm phóng xả, phát minh được trí
tuệ, trí tuệ sáng suốt viên thông, thì ra khỏi cõi trần, thành vị A La Hán, vào
Bồ Tát thừa; một loài như thế, gọi là Hồi Tâm Đại A La Hán.
Nếu nơi tâm phóng xả, khi thành
tựu được sự phóng xả rồi, lại cảm thấy cái thân làm ngăn ngại và tiêu cái ngăn
ngại ấy vào hư không, thì một loài như thế gọi là Không xứ.
Các chất ngại đã tiêu trừ rồi,
nhưng không diệt được cái vô ngại, trong đó chỉ còn thức A lại da và còn nguyên
vẹn phần nửa vi tế của thức Mạt na; một loài như thế, gọi là Thức xứ.
Sắc và không đã hiết, cái tâm
biết là hết ấy cũng diệt trừ, mười phương vẳng lặng, không còn gì nữa; một loài
như thế, gọi là Vô sở hữu xứ.
Thức tính vốn không lay động,
lại dùng cái diệt mà diệt đến cùng; trong chỗ không thể hết, phát minh nhận cho
là hết, nên hình như còn, mà không phải còn, hình như hết, mà không phải hết;
một loài như thế, gọi là Phi tưởng phi phi tưởng xứ.
Bọn này xét cùng cái không,
nhưng không tột lý không; nếu từ thánh đạo cõi trời Bất Hoàn mà xét cùng, thì
một loài như thế, gọi là Bất Hồi Tâm Độn A La Hán. Nếu từ cõi trời Vô Tưởng và
ngoại đạo mà xét cùng cái không, không biết trở về, mê lầm không nghe chính
pháp, thì sẽ vào trong luân hồi.
A Nan, trên các cõi trời đó, mỗi
mỗi đều là những phàm phu hưởng sự báo đáp của nghiệp quả và khi sự báo đáp ấy
hết rồi, thì trở vào trong luân hồi. Thiên vương các cõi kia, thường là Bồ Tát,
dùng Tam ma đề mà lần lượt tiến lên, hồi hướng về đường tu hành đạo Phật.
A Nan, những cõi trời Tứ Không
đó, thân tâm diệt hết, định tính hiện tiền, không có sắc pháp của nghiệp quả;
từ đó đến cuối cùng, gọi là Vô Sắc Giới.
Bọn đó, đều do không rõ Diệu
giác minh tâm, chứa nhóm cái vọng, mà giả dối phát sinh ra ba cõi, giả dối theo
bảy loài trong đó, mà chìm đắm và cá thể thụ sinh cũng theo từng loài[4].
Các vị này chẳng những thọ mà
đến tưởng cũng không, nhưng còn ở trong hành ấm. Coi như lạc ở Vô sắc rồi thì
không còn trần tướng, hôn trầm, ngũ trược, căn cảnh đối nhau.
Dục giới: còn dục và còn sắc,
Sắc giới: hết dục nhưng còn sắc,
Vô sắc giới: không dục và không
sắc và những cõi này xa xôi lắm, không biết gì. Ở trong định lực thấy không,
thấy huyễn, nhưng không nắm được lý không để nhận được tánh chân không, thành
ra trụ vào cái không không đó, khi hết định lực thì đọa xuống nên vẫn còn luân
hồi.
Các vị này vẫn còn thức mạt na
vi tế và chưa biết rõ đường đi tam-ma-đề. Các ngài ở cõi vô sắc giới xả được
phần thô mà chưa xả được phần vi tế vì không biết làm sao mà xả. Còn thân là
còn chướng ngại, các ngài không còn thân nữa nhưng còn vô ngại, còn trụ định là
ta. Bởi vì thức a-lại-da tuy nó vô ngại nhưng nó vẫn còn chấp trì. Nên các vị
này vẫn còn thức thực và tư thực trong bốn thực (như đã nói ở phần tam tiệm
thứ), vẫn còn thức chấp duy trì mạng vị.
CÕI A-TU-LA
Lại nữa, A Nan, trong ba cõi
trời ấy, còn có bốn giống A tu la.
Nếu từ loài quỷ, do sức bảo hộ
chính pháp, được thần thông vào hư không, thì giống A tu la này, từ trứng sinh
ra, thuộc về loài quỷ.
Nếu từ cõi trời, đức kém phải sa
đọa, chỗ ở gần với mặt trời, mặt trăng, thì giống A tu la đó, từ thai sinh ra,
thuộc về loài người.
Có chúa A tu la, nắm giữ thế
giới, sức mạnh đến chỗ không phải sợ ai, có thể tranh quyền với Phạm Vương, Đế
Thích và Tứ Thiên Vương; giống A tu la này, nhân biến hóa mà có, thuộc về loài
trời.
A Nan, riêng có một số A tu la
thấp kém, sinh ra trong lòng biển lớn, lặn trong thủy huyệt, ban ngày đi chơi
trên hư không, tối về ngủ dưới nước; giống A tu la này, nhân thấp khí sinh ra,
thuộc về loài súc sinh.
A-tu-la là loài quỷ thần hay còn
gọi là phi thiên (không phải các vị trời như vừa nêu trên). Tuy a-tu-la có thần
thông biến hoá, nhưng còn nhiều lòng sân hận, tranh đấu hơn thua sát phạt nên
không được lên cõi trời.
Có bốn loại a-tu-la:
1. A-tu-la trời (do hoá sanh),
2. A-tu-la người (do thai sanh),
3. A-tu-la quỷ (do noãn sanh),
4. A-tu-la bàng sanh (do thấp
sanh).
Trong vòng luân hồi, Đức Phật
minh họa hình ảnh a-tu-la là tay cầm cung tên, đao gươm và đánh chém tranh hơn
tranh thua sát phạt với nhau.[5]
Đây là những cõi tu nhân riêng
biệt mà gặt quả hư vọng nên còn luân hồi.
[1] Kinh Thủ Lăng Nghiêm, tr. 715-9.
[2] Kinh Thủ Lăng Nghiêm, tr.721-2.
[3] Kinh Thủ Lăng Nghiêm, tr. 727-732.
[4] Kinh Thủ Lăng Nghiêm, tr. 738-40.
[5]
Vòng Luân Hồi, TN Giới Hương, tr. 33-4.