ÐẠI SƯ THỨ 1
LUIPA, Nhà du-già ăn lòng cá thối ^
Như chó dại dính mật ong nơi mũi
Cuồng điên tìm vị ngọt khắp nơi nơi
Hãy tiết lộ bí mật của một Lạt-ma
Cho kẻ dại khờ kia hiều rõ
Với một con người nhạy cảm
Ngộ được chân lý vô sinh
Tia nhìn thoáng qua của một Lạt-ma
Là tia chớp thanh tịnh
Soi sáng và huỷ diệt ảo ảnh
Như con voi đốn ngã quân thù
Bằng chiếc vòi tựa gươm đao
Thuở nọ,tại một vương đảo thuộc xứ Tích-Lan,sau khi quốc vương xứ này băng hà,theo truyền thôùng ,thái tử thứ nhất sẽ kế vị cha nhưng các quan thiên văn nghiệm rằng muốn quốc thái dân an cần trao ngôi báu cho người con thứ.Vì vậy,vị hoàng tử trẻ tuổi nghiểm nhiên thành người trị vì cả vương quốc.
Mặc dù sống trong cảnh lộng lẩy xa hoa,được cung phụng đầy đủ món ngon vật lạ,vị vua trẻ vẫn cảm thấy chán chường quyền lực và sự giàu sang.Bởi xét cho cùng,nhà vua chẳng được gì thêm ngoài hai thứ ấy.Và niềm khao khát duy nhất của ngài là thoát khỏi cảnh ràng buộc này.Rủi thay,trong lần đầu bỏ trốn,nhà vua trẻ bị bắt lại và bị xiềng chặc vào chiếc ngai bằng một sợi xích vàng.Sau đó nhờ đút lót lính canh,vua thoát khỏi hoàng cung cùng một người hầu.Trước khi trốn sang xứ khác,để thưởng công cho lòng trung thành của người hầu cận,nhà vua đã đổi vương miện bằng vàng và vương phục quí giá của mình để chỉ lấy lại một tấm chăn bằng da dê và một bộ quần áo đơn sơ.Kể từ đó,ngài trở thành một đạo sĩ du phương.Vị đạo sĩ vốn là cựu vương này thân tướng oai nghiêm đẹp đẻ nên ngài không mấy khó khăn trong việc khất thực độ thân.
Du hành khắp đất Aán,cho đến một hôm tình cờ ngài đặt chân đến vùng Phật-tích Vajrasana,một nơi cách đây 800 năm thái tử Tất Ðạt Ða tu thành chánh quả.Tại đây,ngài gặp các nữ du-già hành giả (Dakini) truyền cho ngài tâm pháp.Rời Vajrasana,ngài đi đến Pataliputra (thành Hoa-thị),một thủ phủ khác bên bờ sông Hằng.Ban ngày ngài đi khất thực,đêm về nghỉ ngơi nơi mộ địa.Một bửa nọ,trong khi đi khất thực,ngài tình cờ dừng chân trước ngưỡng cửa của một thanh lâu.Chính nghiệp lực của ngài đã run rủi đưa đến sự kỳ ngộ này.
Kỹ nữ lầu xanh mà trong tiền kiếp từng là một dakini chăm chú nhìn vị đạo sĩ một hồi lâu rồi thốt lên rằng,” Các căn của ngươi quả là khá thanh tịnh,chỉ hiềm một nỗi tính kiêu mạn vi tế về giòng dõi hoàng tộc vẫn còn phảng phất trong ngươi.” Nói xong,cô đổ một ít cháo ôi vào bình bát của ngài.Ði được một quãng,vị đạo sĩ trút thứ cháo lỏng bỏng đã hôi thối không còn ăn được nữa xuống một rãnh nước ở về đường.Cô gái nhìn theo thấy vậy bèn quát lên một cách giận dữ.” Làm thế nào ngươi đạt đến niết-bàn,một khi tâm ngươi còn phân biệt uế tịnh của thức ăn?”
Nghe những lời trách mắng như thế,vị đạo sĩ cảm thấy xấu hổ và chợt nhận ra rằng ngài chưa hoàn toàn đoạn hẳn các phiền não trong tâm.Và ngài nhận thức được rằng tâm đo lường phân biệt là trở ngại chính khiến ngài khó đạt tới Phật tính.Ngài bèn đi về phía sông Hằng,liên tục thiền quán ròng rã suốt mười hai năm để diệt vọng niệm phân biệt và các kiến chấp.Hàng ngày,ngài đi quanh bờ biển lượm các ruột cá mà ngư dân vứt bỏ rải rác.Pháp tu của ngài là vận tâm quán tưởng thứ ruột cá tanh hôi đến tởm lợm ấy trở thành một loại tiên tửu.Ngài quán chiếu các pháp thế gian là duyên hợp,bản chất của chúng chỉ là một sự rỗng không.Bởi hạnh tu ấy,nhân dân quanh vùng gọi ngài là Luipa,nghĩa là “ người ăn ruột cá”.
Sau mười hai năm tinh cần tu luyện,ngài Luipa đã chứng đắc và hiển thông.Tên tuổi,sự tích và các truyền thuyết khác về ngài đều được ghi chép lại trong Ðại Tạng Kinh của khoa Du-già Ðại Thủ Aán.
Chú giải
Truyền thuyết về ngài Luipa đã khôi phục lại một số sự kiện trùng lắp gần giống như trường hợp của Phật Thích Ca Mâu Ni.Luipa là một vị vua từ bỏ ngai vàng và các thú vui ngũ dục để đi tìm sự giác ngộ.Và ngài cũng đã ra đi trong một đêm tối cùng với một người hầu,để rồi sau đó trở thành một tu sĩ.Cả hai đều đánh đổi vương miện và hoàng bào để lấy một tấm đắp bằng da dê.Ðiều ấy nói lên quyết tâm từ bỏ địa vị cao sang để đi tìm chân lý giải thoát.Có điều là Luipa đã sinh ra vào thời kỳ Phật không còn tại thế .Do đó ngài không gặp Phật để được người trực trao giới luật và được hướng dẫn các pháp tu đơn giản nhưng có hiệu quả lớn.
Ðể có thể đoạn trừ tạp nhiễm vi tế,vị Kim Cang Thánh Nữ đã đưa ra phương pháp giãi trừ các kiến lập nhị phân trong tâm của Luipa.Vì đó là nguyên nhân đưa hành giả trở lại lục đạo.Tuy nhiên muốn thoát khỏi sinh tử luân hồi trong hiện kiếp cần phải có pháp môn thù thắng khế hợp với căn cơ của hành giả.Luipa được xem như bậc thầy của Tantra Mẹ nhưng khai ngộ cho ngài lại là một kỹ nữ mà trong tiền kiếp vốn là một nữ du-già hành giả (Dakini).
Vị Dakini đã thấu suốt được tâm kiêu mạn vi tế về dòng dõi,chũng tộc,đẳng cấp còn đọng lại trong tâm của Luipa,nên qua cách cúng dường cháo thiu bà đã gián tiếp chỉ cho ngài pháp môn đối trị : “Pháp môn dùng thức ăn bất tịnh”.
Ðể đạt tới cái tâm siêu xuất,cần nuôi dưỡng và kết thân với cái mà ta căm ghét nhất.Cách tu tập này hình thành cái tâm bất nhị,bởi phải biến mọi kiêu hãnh,phân biệt,định kiến thành những hạnh lành,giống như ngài Luipa biến ruột cá tanh hôi thành tiên tữu vậy.Nếu hành giả không lãnh hội được chân tính hư vô thường hằng trong từng xúc niệm liền lập tức rơi vào đối đãi phân biệt,mà cảnh giới nhị phân là cảnh giới của lục đạo.Ðể đạt tới cảnh giới niết bàn bất nhị,cần phải có cái tâm bất nhị.Bởi nhờ cái tâm bất nhị mà hành giả có thể nhận rõ vị chung của tất cả các pháp.Vị ấy là vị giải thoát thanh tịnh.
Xem xét pháp tu của Luipa,ta càng thấy rõ hơn nếu chúng ta hiểu được “cá” biểu trưng điều gì trong xã hội của thời ấy.Trước hết,cá là một chúng sinh hữu tình.Ðối với Bà-la-môn giáo,ăn cá đồng nghĩa với sự chối đạo vì ruột cá là thức ăn chỉ thích hợp dành cho chó mà thôi.Và trong Vật-tổ giáo (Totem),chó là giống thấp hèn nhất.Thực hành một pháp tu như vậy vào thời ấy,Luipa trở thành một hạng người dơ bẩn hạ tiện không thể đến gần hay tiếp xúc.Aên ruột cá là một cách tự sĩ nhục lấy mình nhằm xoá bỏ tất cả những vết tích về dòng dõi,sự giàu sang và các đặc quyền trước kia trong cái sâu thẳm của hiện hữu kiêu mạn vi tế núp mình trong đó,cái mà hành giả Luipa cần phát hiện.Mặc dù,pháp môn tu tập của ngài Luipa không được mô tả đầy đủ ở đây nhưng ta thấy rằng định lực của ngài đã biến chuyển thế giới riêng của ngài.Luipa là chủ tể của cái thế giới mà ngài kiến lập.
Biên niên sử
Truyền thuyết về ngài Luipa là tài liệu duy nhất xác định nơi sinh trưởng của ngài.Vào thời kỳ ấy có nhiều tiểu vương quốc nằm trên một lục địa nhỏ gọi là Singhaladivpa giáp ranh với Oddiyana.Trong một tài liệu khác do học giả Buston chép lại,Luipa con của đức vua Lalitacandra thuộc xứ Oddiyana.Khi còn là một thái tử,ngài Luipa có cơ duyên gặp được đạo sư Savaripa vốn là đệ tử của ngài Saraha. Ðạo sư Savaripa truyền tâm ấn cho ngài Luipa trong một buổi lễ trà-tỳ.Sau khi được truyền tâm ấn,Luipa rời Oddiyana và thực hành hạnh đầu đà.Cuối cùng ngài đến bờ sông Hằng suốt ngày thiền định bên cạnh một đống ruột cá.Ngài trụ tâm vào một điểm duy nhất (sustained one pointed meditation)cho đến lúc đắc pháp.
Hai nhân vất nổi tiếng khác là Darikapa và Dengipa đã mô tả ngài Luipa như một đại sư vô uý,vô ngại;và là sơ tổ của môn Tantra Aán Ðộ.Theo hai vị sư học giả này,ngài Luipa vốn là quan văn dưới triều vua Dharmapala.Có thuyết lại nói rằng đạo sư Savaripa du hoá tại kinh đô Maharaja xứ Bharend,vàngài nhận ra Luipa là con người hội đủ điều kiện lảnh hội huyền môn của ngài nên ngài đã truyền pháp Kim Cương Mạn Ðà La cho Luipa.
Theo chứng cứ lịch sử, ngài Luipa sinh cùng thời với hoàng đế Dharmapala (770-810 trước công nguyên)Nếu ngài Luipa thọ pháp vào cuối thế kỷ thứ 8 hoặc vào đầu thế kỷ thứ 9,ta có thể ước tính niên hiệu của các đạo sư khác như Darikapa,Dengipa,Dombi,Heruka vì họ là môn đồ của Luipa.Nhưng nếu ngài Luipa sinh vào thế kỹ thứ 8 thì không thể đồng thời với Minapa và Macchendrannath,mặc dù có những sự kiện trùng lắp,chẳng hạn như tên của các vị ấy theo Phạn ngữ đều có nghĩa là “ cá “.Cả hai vị đều thuộc hệ phái Yogini Tantra (Luipa thuộc chi phái Samvara,ngài Minapa thuộc chi phái Yogini Kanda).Thật ra Minapa xuất thân từ phái Naith Saiva (thờ thần Siva) và đạt danh hiệu Adi-Guru,còn ngài Luipa không liên quan gì đến giáo phái Hindu mặc dù môn thiền quán của ngài có đặc tính của phái Sakta (Ðại Mẫu).
Sở dĩ tên tuổi của ngài Luipa được đưa vào đầu danh sách của 84 vị đại sư Ðại Thủ Aán vì tác giả cho rằng ngài Luipa chính là vị pháp sư đầu tiên của phái Ðại Thủ Aán.Vị thứ hai đứng vào vị trí này là Saraha.Theo tuổi tác thì Luipa sinh sau Saraha.Mặc khác tính theo địa vị và pháp lực,uy danh của Saraha rất lừng lẫy trong lãnh vực văn chương.Nhưng tên của ngài Luipa lại gợi lên ý nghĩa đại trí lực của ngài.Chính đại trí lực ấy tạo cho ngài sức thần thông quán chúng.Cả Saraha và Luipa đều xuất thân từ phái Samvara Tantra nhưng chính Luipa được nhận danh hiệu Guhya Pati tức Bí Mật Pháp Sư đưa ngài vào địa vị của một Adi-Guru trong hệ phái Samvara Tantra.Môn đồ của dòng tu này đều tu tập theo phương pháp của Luipa.Hơn nữa,Luipa được Kim Cương Thánh Nữ (Dakini Vajra Varahi) trực tiếp khai ngộ.
Nếu ngài Luipa nhận được sự thiên khải có nguồn gốc từ Samvara Tantra tại Oddiyana,vốn là đất sản sinh ra nhiều chi phái Tantra thuộc Tantra Mẹ thì chính ngài có nhiệm vụ hoằng dương pháp môn này ở vùng Ðông Aán.Cho dù nguồn gốc của chi phái Tantra này như thế nào thì Luipa cũng là biểu tượng của điều mà ngài Sahara tôn thờ.Ðiều này đã được khẳng định trong các bài đạo ca do Sahara trước tác.Chính phương pháp tu tập của ngài Luipa đã trở thành nguồn cảm hứng và khuôn mẫu cho những đạo sư lẫy lừng khác như Kambala, Ghantapa, Indrabhuti, Jalandhara, Krsnacarya, Tilopa và Naropa tu tập.Tất cả các đạo sư này đều thọ trì pháp môn của Luipa;và Marpa Dopa đã truyền dòng Tantra này vào Tây Tạng mà phái Kahygu vẫn còn gìn giữ tu tập cho đến ngày nay.
Mặc dù Luipa theo Tạng ngữ nghĩa là “người ăn ruột cá“,nhưng có lẽ từ này có nguồn gốc tiếng Bengal cổ.Vi Lohita là tên một loài cá,còn Luipa cũng nghĩa với các từ như Minapa và Macchendra./.