Ðại sư thứ 3
VIRUPA , Chân sư của các thiên nữ ^
Chân lý hiển nhiên thuộc về ta
Chỉ cần an trú trong thực tướng
Chẳng nghĩ,chẳng suy,chẳng nắm bắt,
Chẳng phải của ta,chẳng là ta,
Không chấp ngoan Không nhờ tỉnh giác
Chẳng phải thường hằng,chẳng phải hằng
Giải thoát rốt ráo và viên mãn
Ngài Virupa vốn sinh trưởng ở miền đông xứ Triputa thuộc vương quốc Bengal dưới đời vua Devapala.Ngày từ thuở thiếu thời ngài đã qui-y tu học tại tu viện Somapuri.Không lâu sau đó,ngài nằm mộng thấy Kim Cương Nữ Bồ-tát trao cho tâm pháp và dạy cho pháp thuật.
Với lòng mong muốn mau thành tựu,ngài gia công trì tụng Kim Cang Chơn Ngôn hai mươi triệu biến trong suốt thời gian mười hai năm,nhưng ngài vẫn không thấy có hiện tượng chứng đắc.Một hôm quá ư thất vọng,ngài bèn quẳng xâu chuổi vào hố xí và rủa thầm,” Mấy cái hột vô tích sự này chẳng liên quan gì đến niềm an lạc của ta.”
Tuy nhiên vào một đêm trong khi đang hành trì công phu,sự bừng ngộ xãy ra trong tâm thức,ngài chợt nhớ đến xâu chuổi đã mất;tức thì Kim Cang Nữ Bồ-tát hiện ra trao lại xâu chuổi và dạy rằng:
-Ngươi chớ phiền não.Ta sẽ luôn ở bên ngươi để hộ trì.Hãy loại bỏ các kiến chấp phiền não mà gắng công tu tập.
Sau đó,ngài Virupa tu tập Kim Cang Tâm Pháp thêm mười hai năm nữa thì ngài thấu triệt đệ nhất nghĩa đế và kể từ ấy ngài vượt thoát ra ngoài vòng sinh tử.Mặc dù vậy,Virupa là người vốn quen rượu thịt.Hàng ngày người hầu thường đi ra ngoài kiếm rượu thịt để dâng cho ngài.Cho đến một hôm người hầu lén bắt trộm những con chim câu của tu viện làm thịt.Thấy bỗng dưng mất các con chim câu,vị giám viện rung chuông họp tăng chúng lại tra hỏi:
-Ai trong các ngươi đã ăn thịt những con chim câu của tu viện?
Chúng tăng đồng thanh đáp:
-Bạch thầy,việc này vốn chưa từng xãy ra.Có điều chắc chắn là không ai trong chúng tôi lại có thể sát hại những con chim câu ấy.
Chợt một ông tăng nhìn vào cửa sổ phòng của Virupa,thấy ngài đang dùng thịt chim câu với rượu.Lập tức Virupa bị trục xuất ra khỏi tu viện.
Gởi lại chiếc bình bát nơi bàn thờ,Virupa đãnh lể lần cuối cùng trước tượng đức Thế Tôn,bậc Ðạo Sư mà ngài đã thờ phụng hơn hai bốn năm qua,rồi ra đi.
Lúc rời cổng tu viện,một ông tăng chận lại hỏi:
-Thầy sẽ đi về đâu?
-Ta đi theo con đường của riêng ta.
Kề tu viện Somapuri có một hồ sen lớn,quanh năm phủ đầy lá,khi đến gần hồ,Virupa liền ướm thử chân lên trên một lá sen để thử xem nó có chìm không.Ðoạn ngài niệm danh hiệu Phật,rồi chân bước thoan thoát trên những cánh sen để qua bên kia bờ.
Chứng kiến cảnh Virupa hiển lộ thần thông như thế,chúng tăng kinh hoàng,lòng tràn đầy hối hận.Họ tiến gần.năm vóc sát đất,đãnh lễ và sờ vào chân ngài với niềm cung kính vô biên:
-Ngài pháp lực thật vô biên!Cớ sao lại nhẫn tâm giết hại những con chim câu của chúng tôi?
Virupa mỉm cười đáp:
-Những gì các ông thấy biết cũng chỉ là ảo ảnh,giống như các hiện tượng thông thường khác trong thế gian mà thôi.
Nói xong,sư sai người hầu mang lại những mẩu xương,thịt vụn của chim,bỏ vào lòng bàn tay trái đưa lên ca,tay phải khẻ khảy móng mấy cái.Các con chim câu liền sống lại và bay đi,trông chúng to đẹp và khoẻ hơn trước.
Từ bỏ lối sống của một nhà sư trong tu viện Somapuri,Virupa trở thành một nhà du-già khất thực.Lang thang đến bờ sông Hằng,ngài xin vị nữ thần sông này một ít vật thực,nhưng vị nữ thần này tỏ ra kiêu kỳ từ chối khiến sư nổi giận,rống lên một tiếng rồi tách nước sông làm đôi để đi qua.
Ngài đi mãi đến thị trấn Kanasata.Tại đây ngài ghé lại một tửu quán để dùng cơm và rưọu.Cơm trắng và rượu nồng là hai thứ mà ngài ưa thích nhất.Thấy Virupa uống rượu liên miên,chủ quán có ý định đòi tiền trước.Virupa cười bảo:
-Ta sẽ ra đi khi trời tối.Lúc ấy trả tiền cũng không muộn.
Nói xong,tay trái cầm dao quắm chỉ thẳng vào mặt trời,dùng phép “định thân” chặn đứng mặt trời,chia bầu trời làm thành hai phần :một bên tối và một bên sáng.Cứ như thế trãi qua suốt mấy ngài.Ngày tiếp tục uống và dùng lửa tam muội thiêu đốt năm trăm ngàn quĩ thần trong vùng.Hạn hán xãy ra trong vùng,đức vua xứ Kanasata lấy làm kinh hoàng về việc lạ chưa từng có ở đất nước của ngài nhưng không duyên do gì.Cả triều đình cũng bó tay không biết tai hoạ từ đâu mà đến.
Cuối cùng, nữ thần Mặt Trời hiện ra báo cho nhà vua biết.Sở dỉ có việc lạ như thế là vì do một hành giả du-già nợ tiền cơm,rượu vàchính vị nữ thần này cũng gặp khốn đốn.Nhà vua bèn sai người đến trả tiền cho chủ quán,Virupa biến mất.
Ít lâu sau Virupa vân hành đến Inđra,đây là vùng đất có nhiều tín đồ Bà-la-môn rất cuồng tín.Lúc này Virupa tình cờ đi ngang qua một tượng thần Siva bằng đá cao đến 680 bộ (feet).Những tín đồ Ba-la-môn đang canh giữ tượng thần buộc ngài phải vái chào thánh tượng Siva,ngài chối từ:
-Bậc trưởng thượng mà phải vái chào kẻ dưới sao?
Vua xứ Indra cũng có mặt ở đó bền lên tiếng bênh vực cho các đạo sĩ Bà-la-môn.Nhà vua phán:
-Nếu ngươi không vái chào thánh tượng,ngươi sẽ phải tội chết.
-Nhưng nếu ta đãnh lễ vị thần này,ta sẽ mang tội lớn hơn tội chết.
Vua đáp:
-Ngươi cứ làm.Hãy để tội ấy trẩm gánh chịu.
Virupa liền chắp tay cung kính.Tức thì,tượng thần Siva nứt đôi,một giọng nói rền vang tựa sấm sét từ cõi trời vọng xuống:
-Ðệ tử có mặt ! Bạch thầy có điều gì dạy bảo?
-Nay ta qui y cho ngươi. Hãy phát nguyện hộ trì chánh pháp.
Thần Siva hiện ra phát nguyện đúng theo lời dạy.Tượng đá khép lại,lành y như cũ.
Từ Indra,Virupa lại vân du đến Devikota thuộc miền Ðông Aán.Hầu hết cư dân vùng này đều là phù thuỷ ăn thịt người,uống máu nóng.Họ thường rình rập bỏ bùa mê các khách bộ hành tình cờ qua lại vùng này để bắt đem về tế lễ.Một ngày nọ Virupa cùng một thiếu niên đi lạc vào vùng này.Cả hai dừng chân ở một ngôi đền thờ cuối làng để nghỉ qua đêm.Trong cuộc tương ngộ này,Virupa ban cho chú bé một câu thần chú để hộ thân.Cả hai lăn ra ngủ vùi vì quá mệt mõi sau chặng đường dài.
Lúc ấy,bọn phù thuỷ đang tụ tập lại để tế lễ.Họ đã có thịt thú vật nhưng còn thiếu máu người để cử hành đúng nghi thức của cuộc tế.Gã phù thuỷ cầm đầu đã bỏ bùa Virupa và cậu bé ban sáng bèn sai thuộc hạ đến ngôi đền để bắt hai nạn nhân của chúng.Nhờ mật chú hộ thân,cơ thể của cậu bé như dính chặc xuống mặt đất khiến bọn phù thuỷ vận hết sức bình sinh cũng không tài nào nhấc nổi.Chúng đành khiên một mình Virupa đang còn say ngủ về nơi ở của chúng.
Bọn phù thuỷ tưới rượu lên khắp thân hình của Virupa,tay móc dao,miệng cười rú lên một cách ma quái,Tiếng cười mỗi lúc một lớn,nhưng khi chúng cừa dứt tiếng cười,Virupa liền ngồi choàng dậy cất tiếng cười.Lần này,tiếng cười của Virupa to gấp ngàn lần tiếng cười của bọn phù thuỷ.Âm thanh chấn động đến tam thiên đại thiên thế giới khiến bọn chúng mất hết ý thức.So với tiếng cười của Virupa,tiếng cười của bọn phù thuỷ chỉ là tiếng oe-oe của trẻ sơ sinh.Quá kinh sợ.bọn phù thuỷ khẩn nài xin ngài xá tội.Sau khi dùng thần lực nhiếp phục bọn phù thuỷ,Virupa làm lễ qui-y cho chúng,Ngài dạy:
-Nếu các ngươi một lòng chí tín qui ngưỡng tam-bảo thời ta luôn kề cạnh các ngươi để hộ trì tránh bị tổn hại.Ngày ngày các ngươi phải chuyên cần tu tập hạnh bồ-tát,nhược bằng các ngươi giãi đải,tự thân sẽ mất đi một cốc máu.Và nếu các ngươi quay lưng lại với chánh pháp mà trở về với loài quỷ thần thì chiếc đĩa này sẽ chém lìa đầu các ngươi.Lúc bấy giờ,Bắc Phương Quỹ Vương sẽ đến hút cạn máu của các ngươi.
Bọn phù thuỷ nhất mực vâng lời dạy của ngài Virupa.Tương truyền rằng ngày nay người ta vẫn còn thấy hình dáng chiếc đĩa này và Bắc Phương Quỷ Vương trong dãy ngân hà.
Sau khi nhiếp phục bọn phù thuỷ,Virupa lại vân du sang xứ khác.Ít lâu sau ngài lại trở về viếng thăm vùng Dekikotta.Lúc bấy giờ Trời Ðại Phạm Thiên và thị giả của ngài là Umadevi dùng thần thông tạo thành một thành phố gồm bốn triệu cư dân để tôn vinh và thờ phụng ngài.Tất cả vật thực dành cho buổi lễ cung nghinh ngài Virupa trở lại Dekikotta được chư thiên mang từ 33 cõi trời Dục Giới.Thuyết nói ngài thọ 700 tuổi mới tịch diệt.
CHÚ GIẢI:
Chướng ngại của Virupa cũng chính là phiền não của các hành giả tu Mật Tông lúc còn sơ cơ.Trở lực ấy có lẽ do ngài quá đem tâm dục cầu khiến Sắc Ý (thought-froms) bột phát trong giai đoạn tu định (concentration) và cũng bởi kiến chấp ấy của ngài (preconception) đối với chân tính (nature of reality).
Kim Cương Thánh Nữ hiện ra như một thực thể nội tại vô biên đã phá vỡ cái vòng lẩn quẩn mà Virupa bị kẹt trong đó suốt 12 năm và giải thoát ngài ra khỏi sự bế tắc của tâm thức.Không dựa vào sự vật bên ngoài (vứt xâu chuổi) để đi vào bản tâm,đó là nhận thức đầy tính dứt khoát của Virupa.
Kinh nói bản tâm thanh tịnh thì gọi đó là Như Ý Châu.Tâm vi bổn vốn không.Các pháp lưu xuất thành niệm được là nhờ các căn.Trong khi thiền định,thường thường các kiến chấp sẽ tạo nên vọng tưởng rồi biến thành phiền não.
BIÊN NIÊN SỬ
Nơi ngài Virupa trải qua 12 năm tu học,chính là đại tu viện Somapuri,một trong những tu viện lớn nhất ở vùng Ðông Aán,được xây dựng dưới triều đại Pala(gồm xứ Bengal và Bihar).Các vua thuộc triều đại này vốn là những đại thí chủ của Mật Giáo.Nhà sư học giả Taranatha cho rằng vua Devapala ( 810-840) đã xây dựng tu viện này,nhưng có lẽ nó được tạo dựng trước đó nhiều năm do công của vua Dharmapaka (770-810),một nhân vật sống cùng thời với Virupa.
Ðến nay,người ta chưa xác định vị trí chính xác của tu viện này.nhưng có thể đó là khu vực Ompur ở Bengal.Có một điều đáng nói là thanh qui chi phối tăng chúng ở đây đã được sư Santaraksita truyền sang Tây Tạng và vẫn còn được áp dụng cho đến bây giờ.Tripura,sinh quán của ngài,gồm những khu vực khác nhau như Radhakisorapura,Assam Devikotta.Các địa danh này cũng là tên của các đền thờ Mẫu thần (Sakta) toạ lạc trong những khu rừng sâu khó lòng vào được.Nơi đó,các bộ tộc theo giáo pháp Ðại Mẫu có tập tục tế người như theo chuyện kể ở Kamarupa mà Virupa đã cải đạo cho các bộ lạc này.
Từ “ witch” theo Tạng ngữ là Phra Men (vetala),đó là một loại ma-thi chuyên ăn thịt người để hoàn sinh ( a resurrected flesh –eating corpse),nhưng theo kinh văn Tây Tạng thì đây là những nữ phù thuỷ bậc thấp chuyên về ma thuật và sử dụng linh phù.Có một mẫu chuyện khác kể rằng Virupa được các phù thuỷ (dakinis) dâng cúng hoa sen và ốc tiên ( hai biểu tượng của Âm-Dương).Với sự giúp đở của một Phật tử,Virupa đến được núi Sri Parvata.Tại đây,ngài A-xà-lê Long Trí Bồ Tát đã truyền thụ cho ngài các pháp thuật của Trời Dạ Ma (Yamari).Với các pháp thuật này,Virupa quay lại Devikotta hàng phục các phù thuỷ và khiến họ qui-y Tam Bảo.
Lại có thuyết nói rằng Virupa là kẻ lập ra pháp môn Rakta Yamari Tantra và một số các phương pháp thiền định đó liên quan đến bộ môn Tantra này.
Xét cái cung cách mà Virupa cải đạo cho dân chúng vùng Devikotta cũng như cách hàng phục Trời Ðại Phạm Thiên ở Indra làm chúng ta liên tưởng đến vị đạo sư Mật Tông Liên Hoa Sanh,một nhân vật cùng thời với ngài,cũng đã dùng những phương cách tương tự để nhiếp phục và cải đạo cho những người theo đạo giáo BÔN ở Tây Tạng.
Theo kinh văn của dòng tu Yogini Candika (the Mystic Heat) thì ngài Virupa chính là nhà sư Sridramapala,và Nalanda là tu viện mà Virupa có lần đến tu học và sau đó bị trục xuất.Orissa chính là nơi ngài thi triển tửu lượng.Ngoài ra,có điểm phù hợp với câu chuyện thần Siva bị nứt với hành vi của Virupa tại Somanath,vì tại Samrastra có một tượng đá của Ðại Phạm Thiên (Mahadeva).Bức tượng đá khổng lồ rất nổi tiếng này bị quân Hồi giáo phá huỷ vào năm 1015 sau Công Nguyên.