Một hôm, Phật thuyết pháp cho vua Bình Sa Vương, A Xà Thế và một số trẻ em trong hoàng cung. Ngài nói:
   - Dùng mưu mô xảo trá để mưu đồ một việc gì, không bao giờ thành công. Ác nghiệt, bạo tàn chỉ đem lại kết quả thảm khốc.
   Hôm nay, ta sẽ kể câu chuyện đã xảy ra hàng ngàn kiếp trước. Câu chuyện về con cò, con cua và những con cá.
Trong một tiền thân xưa kia, ta là một vị thần ở cổ đại thụ. Cổ đại thụ mọc trên một khoảng đất, hai bên có hai cái đầm: một cái nhỏ xấu, một cái lớn trông rất ngoạn mục. Trong cái đầm nhỏ có rất nhiều cá, đầm lớn sen mọc che kín mặt nước.
Gặp một năm, trời làm tiêu khô, hạn hán, đầm nhỏ nước cạn gần hết, trái lại cái đầm lớn có sen phủ, không bị cạn, nước lúc nào cũng mát rượi.
   Tình cờ, một con cò đi ngang qua đó, nhìn thấy trong đầm nhỏ cá nhiều vô kể. Nó đứng lại, co một chân lên suy nghĩ:
“Cá nhiều thế này, tuyệt quá, nhưng giống này lanh lắm, đụng vào, chúng sẽ lủi bằng hết, vị tất đã bắt được con nào. Ta không nên kinh động, phải lập mưu mà tỉa dần”.
“Nhưng nghĩ cũng ái ngại cho chúng, chen chúc nhau trong bùn nóng, nếu chúng được sang đầm bên kia, chúng được vẫy vùng, sung sướng lắm”.
Trong đàn cá, có một con thấy cò dáng điệu kỳ khôi, co một giò đứng hàng giờ không nhúc nhích, như một tu sĩ quán thiền nhập định bèn hỏi:
   - Tôn ông chắc có điều gì thắc mắc mà trầm tư mặc tưởng lâu thế?
   - Đúng thế em ạ, nhìn thấy các em, anh không khỏi mủi lòng, nghĩ thân phận của các em, anh rất lo và ái ngại!
   - Tại sao tôn ông nói lo và ái ngại cho chúng em?
Cò nói:
   - Các em không thấy ư? Nước cạn đã nhiều, nếu trời cứ nắng như thế này, chẳng mấy lúc nước cạn hết, lúc đó các em sẽ ra sao, các em không nghĩ đến điều đó à? Các em sẽ chết khô hết. Nghĩ thế, nên ta không cầm nổi nước mắt.
Đàn cá nghe cò nói, hoảng cả lên, đứng khấu đầu trước vị cứu tinh, năn nỉ:
   - Tôn ông ơi! Tôn ông có mưu chước gì
tế độ, giúp chúng em thoát khỏi cảnh hiểm nghèo này không?
   Cò làm bộ nét mặt rầu rầu, vờ đứng suy nghĩ một chút, rồi chậm rãi nói:
   - Anh suy nghĩ đã nhiều, chỉ có một kế rất hay có thể cứu các em trong tình trạng nguy ngập này.
   Đàn cá chen lấn nhau, lắng tai, cố nghe rõ, cò nói:
   - Ở gần đây có một cái đầm tuyệt đẹp, rộng lớn hơn cái này nhiều, sen mọc phủ đầy đầm, nước vì thế không cạn. Các em di cư sang ở bên đó, anh lấy mỏ gắp từng em một chuyển sang, chỉ có cách đó mới có thể thoát được cảnh hiểm nghèo thập phần nguy ngập này.
   Đàn cá nhiệt liệt hoan hô tán thưởng. Bỗng có một con cua la lớn:
   - Thật từ thuở lọt lòng mẹ tôi ra đến giờ, chưa bao giờ thấy có chuyện kỳ khôi như thế này!
Đàn cá nhao nhao lên chất vấn con cua:
   - Chú mày lạ cái gì? Lạ làm sao?
   Cua trả lời:
   - Từ khai thiên lập địa đến giờ, có thuở nào cò thương hại bọn cá, cua chúng mình. Chỉ khi nào nó đói, nó mới mò mẩm hỏi thăm anh em mình.
Cò làm ra bộ nhân đức nghĩa hiệp, xen vào:
   - Chú cua ơi! Lời nói của chú thất đức, tội quá, chú gieo rắc sự nghi kỵ, để cả bọn này chết thảm, chết nhục hay sao? Anh chỉ tâm niệm, cố làm sao cứu được các em trong lúc này là anh sung sướng, anh không có tà tâm ác ý nào!
Quay về đàn cá, cò nói:
   - Lòng anh trong trắng, các em không nên nghi kỵ, phụ lòng. Muốn rõ hư thực hãy cứ chỉ định một em, anh quắp sang bên kia chơi ít lâu rồi anh lại quắp về. Em đó sẽ tường thuật lại, các em sẽ rõ, lời anh nói,
việc anh làm có đúng không.
   Đàn cá tán thưởng ý kiến đó, đề cử một chú cá già mắt kèm nhèm, cho là chú này khôn ngoan cử đi công cán để thăm dò đường đất.
   Cò lấy mỏ quắp chú cá sang đầm bên kia, thả xuống. Chú cá già tha hồ tung tăng, vùng vẫy thỏa thuê.
   Khi ủy viên công cán trở về với đồng bọn, nó ca ngợi cò hết lời, tường thuật đầm bên kia thật là bồng lai tiên cảnh.
   Tất cả đàn cá nghe nói thích quá, suy tôn cò là vị cứu tinh, nhao nhao xin cò hoan hỷ chuyển vận di cư sang ngay bên đó. Cò nói:
   - Anh xin hết lòng phục vụ các em, anh sẽ chuyển các em sang dần. Chú cá già được cò quắp mỏ đi tiên phong. Lần này, cò có đem chú cá già sang đầm sen đâu, cò đem chú đặt trên chảng ba của cây cổ thụ, rỉa hết thịt ăn còn xương vứt dưới gốc cây. Ăn thịt cá già, cò quay về đàn cá:
   - Nào, em nào muốn đi với anh bây giờ?
   Tất cả đàn cá nóng lòng muốn biết cảnh non bồng tranh nhau đi, cò tha hồ lựa chọn, con nào vừa mắt đem đi ăn cho thỏa thích.
   Dần dần cả đàn cá, con lớn, con nhỏ, con già, con trẻ được định cư vào bụng cò tất cả, đầm chỉ còn sót lại một con cua. Cua vẫn thắc mắc nghi ngờ sự man trá, thủ đoạn của cò. Nó nghĩ:
   - Ta nghi quá, đàn cá được sang bên kia đầm sen thật là vô lý, không khéo cả đàn, cả lũ chui hết vào bụng cò gian hùng.
   Ở đây, đất hẹp nước cạn, ta cũng cần phải di chuyển đi nơi khác, nhưng có đi ta cũng phải tính toán kỹ càng, phòng cò có manh tâm phản phúc, ta phải có cách đối phó kịp thời. Mình mà có chết thì nó cũng khó bảo toàn được tính mạng.
   Cò lại gần cua vồn vả, mơn trớn:
   - Bây giờ đến lượt chú mày, anh đưa chú mày sang bên đó?
   Cua hỏi:
   - Thế anh đưa em sang bằng cách nào?
   Cò nói:
   - Ô hay! Thì cũng như các em khác, anh quắp vào mỏ, chứ có bằng cách nào?
   Cua nói:
   - Em nghĩ như thế không được anh ạ. Cái áo vỏ của em nó cứng ngắt mà trơn lắm, anh quắp em sẽ bị tuột mất. Nếu anh cho em bám vào cổ anh, em cố lựa không để anh đau đâu, như thế có lẽ bảo đảm hơn, chắc chắn hơn!
    Cò nghe nói có lý, gật đầu ưng thuận.
   Cò đem cua đi, đến chảng ba của cây cổ thụ, nó dừng lại.    Cua hỏi:
   - Sao lại dừng chỗ này anh cò? Anh mỏi chân rồi à? Hai cái đầm cũng chẳng cách xa nhau mấy?
   - Em ơi, ai dại dột gì mà đi chở mướn cho bọn bay. Tao đâu có phải là đầy tớ của bọn mày. Tao chỉ muốn chở bọn mày tới đây để ăn thịt từng đứa mà thôi. Coi kìa, mày có thấy đống xương cá cao nghệu dưới gốc cây không? Mày cũng sẽ chấm dứt cuộc đời của mày nơi đó!
   - Anh cò ác độc ơi, tụi tôm cá đó dại dột quá nên mới bị anh lừa dối và ăn thịt, nhưng em thì anh đừng có hòng mà ăn thịt được. Anh hãy mang em về dưới hồ đi, nếu không, em sẽ kẹp đứt cổ anh cho mà xem!
   Nói xong, cua bắt đầu siết những gọng kềm của cua trên cổ cò. Cò bị đau quá, nước mắt dàn dụa, thổn thức: 
   - Em cua ơi! Anh đau quá! Anh không hại em đâu, anh sẽ đưa em sang đầm sen!
   Cua nói truyền lệnh:
   - Đi mau!
   Cò lủi thủi sang đầm sen, vươn cổ đặt
ngang mặt nước, để cho cua xuống. Nhưng cua dùng hết sức hai càng siết chặt, cứa cổ cò đứt làm đôi.
   Vị thần ở cổ đại thụ, được mục kích nói:
   - Cua làm thế phải lắm! Ác giả, ác báo! Đừng mưu mô xảo trá để mưu đồ vị kỷ, không bao giờ thành công.
   Ác nghiệt bạo tàn chỉ đem lại kết quả thảm khốc.
   Con cò gian manh lại gặp phải con cua mưu trí.
   Đức Phật kết thúc thời pháp, Ngài nói:
   - Ở đời, ăn ở hiền lành thì sẽ được người hiền lành giúp đỡ; ăn ở độc ác sớm muộn gì cũng lâm vào cảnh thảm thương.