Đáp:
Chữ nghiệp trong nhà Phật nói, ý nghĩa của nó rất sâu rộng. Ở đây,
chúng tôi chỉ xin giải đáp một cách đại khái sơ lược thôi. Nghiệp nguyên
tiếng Phạn là karma, Trung Hoa dịch là nghiệp. Nó có nghĩa là một hành
động được lặp đi lặp lại nhiều lần thành thói quen, nên gọi đó là
nghiệp. Như nghiệp hút thuốc, nghiệp cờ bạc, nghiệp rượu chè say sưa
v.v… Như người ghiền xì ke ma túy, lúc đầu mới hút hay chích một hai
liều thì không sao, nhưng khi làm nhiều lần thì thành ra thói quen
nghiện ngập. Khi đã thành ghiền rồi thì thiếu vắng nó không được. Bấy
giờ nó có một sức mạnh rất lớn. Nó khống chế sai sử chúng ta phải làm
theo mệnh lệnh sai khiến của nó. Bởi thế nên có câu nói: “Thói quen ban
đầu chỉ là khách lạ qua đường, sau trở thành người bạn thân và cuối cùng
làm ông chủ khó tánh”. Khi đã trở thành ông chủ khó tánh rồi, chúng ta
khó mà cưởng lại những gì ông chủ sai khiến. Đó là một hậu quả vô cùng
tai hại.
Ngoài ra, chữ nghiệp còn được dùng trong các ngành nghề khác. Như người
cùng làm chung một nghề dạy học với nhau, thì người ta gọi những vị ấy
là bạn đồng nghiệp. Bất cứ ngành nghề nào mà cùng làm chung với nhau,
thì đều gọi là bạn đồng nghiệp cả. Nghiệp có nhiều loại. Nếu nói một
cách tổng quát, thì có hai loại chính, đó là: nghiệp lành và nghiệp dữ.
Chỗ phát ra và tạo thành nghiệp gồm có: thân, miệng, ý. Trong 3 thứ nầy,
quan trọng nhứt là ý. Ý nghiệp, là những suy tính, so đo phân biệt, Duy
Thức Học gọi nó là “liễu biệt cảnh thức”. Nó là chủ động tạo nghiệp.
Khi nó nghĩ điều lành, thì nó thúc đẩy cái miệng nói ra điều lành và cái
thân làm điều lành. Ngược lại, khi nó nghĩ điều xấu ác, thì nó xúi giục
cái miệng nói điều xấu ác hung dữ và thân hành động tàn bạo độc ác.
Chính ba nghiệp nầy là động cơ tạo thành thiên đường hay địa ngục ở
nhơn gian.
Tất cả mọi khổ vui của con người, từ cá nhân, đến đoàn thể, nói rộng ra
là cả nhơn quần xã hội, đều do nó tạo ra cả. Cho nên, trong nhà Phật rất
chú ý đến 3 nghiệp quan trọng nầy. Sự tu hành của người Phật tử, Phật
dạy không cần tu đâu xa, chỉ cần tu chuyển đổi ở nơi 3 nghiệp nầy.
Chuyển đổi 3 nghiệp ác thành 3 nghiệp lành. Như trước kia, chúng ta hay
nghĩ xấu ác rồi nói năng hành động xấu ác, như miệng chửi rủa, mắng
nhiếc, thân hành động tà hạnh, cướp của, giết người v.v… nay biết tu
hành, chúng ta nên chuyển đổi lại quyết định không gây tạo những điều
xấu ác đó nữa. Đó là chúng ta khéo biết tu và khéo chuyển 3 nghiệp. Như
trước kia, vì si mê khờ dại ta đi vào con đường nghiện ngập, nay ta biết
được tai hại của bệnh ghiền nầy rất nguy hiểm, ta quyết định cai bỏ
nghiện ngập, đó là ta đã chuyển nghiệp ghiền thành hết ghiền. Khi đã hết
ghiền rồi, đời ta thật vui vẻ hạnh phúc biết bao và ta có rất nhiều tự
do, không còn bị bệnh ghiền nó khống chế sai sử ta nữa. Một cá nhân biết
tu chuyển nghiệp, thì cá nhân đó được lợi lạc trong hiện tại và mai
sau. Gia đình nào biết tu chuyển nghiệp xấu thành nghiệp tốt, thì gia
đình đó được hạnh phúc, hòa thuận, êm ấm. Và từ đó, lan rộng ra xã hội
được trật tự, an bình, hạnh phúc, lợi lạc, đó là mục đích mà người Phật
tử hướng đến.
Tóm lại, tu là chuyển nghiệp. Nếu nghiệp không chuyển được thì không ai
tu làm gì. Chuyển là chuyển xấu thành tốt, chuyển ác thành thiện, chuyển
tà thành chánh, chuyển dở thành hay v.v… Sở dĩ nói chuyển nghiệp mà
không nói sửa nghiệp, bởi chữ sửa nghĩa của nó rất rộng, không sâu sắc
bằng chữ chuyển. Như nhà hư, xe hư, người ta cũng dùng chữ sửa. Vì thế,
nên mới nói là đại tu, tiểu tu.
Do đó, nên nói chuyển nghiệp mà không nói sửa nghiệp. Bởi chữ chuyển
ngầm ý nói lên bên trong nội tâm hơn là nói cái bên ngoài. Chuyển đổi từ
ý niệm xấu để trở thành ý niệm tốt. Do đó, nhà Phật nói chuyển nghiệp
mà không nói sửa nghiệp là vậy.
Mong sao Phật tử chúng ta nên ý thức sự khổ đau trong hiện tại và mai
sau mà cố gắng thường xuyên tu tạo 3 nghiệp lành. Chỉ cần gìn giữ và tu
tạo ở nơi 3 nghiệp : thân, miệng, ý cho tốt đẹp, thì bảo đảm đời ta sẽ
dứt khổ. Đó là gốc của sự tu hành. Bởi thế, nên Kinh nói: “Tam nghiệp
hằng thanh tịnh, đồng Phật vãng Tây phương”. Vãng Tây phương là không
còn khổ đau nữa vậy.
Theo: quangminh.org.au
|