Con đường thực hiện Nhân quả trong đời, trong mỗi cá
nhân, là phép lệ đầu tiên mà bất cứ ai, thành phần nào cũng có thể nắm
rõ các nguyên lý ấy và sử dụng tích cực một cách khoa học. Nhằm có thể
giải quyết và cải thiện được môi trường đan xen những tâm thức, giữa cái
giàu và nghèo, bệnh tật, tôi tớ, hư đốn, danh vọng…
“Bản tính con người sinh ra vốn hiền lương, thánh thiện.
Nhưng cũng do từ bão đời, do lòng "tham, sân, si" nhấn chìm, che mờ các
đức hạnh cao đẹp trong mỗi con người”.
Theo quan niệm của Đạo Phật là chúng sanh nào, dù lớn hay nhỏ, dù
quyền quý hay nghèo bần, đẹp hay xấu…"ai cũng có cái tâm, ham sống sợ
chết" để đổi lại cuộc sống an toàn.
Khi Đức Phật giác ngộ thì Ngài nhận ra luật nhân quả là nền tảng của thế giới tâm linh và vật chất.
Trong nhà Thiền có điển tích rằng: Ở một ngôi chùa nọ, chỉ có hai
thầy trò sống với nhau, tình thầy trò rất gắn bó. Một hôm, vị sư phụ
biết nghiệp mạng của người đệ tử sắp mãn (chết - PV), bèn gọi chú lại
gần rồi bảo: “Thôi! Việc chấp tác ở trong chùa còn lại thì để đó cho
thầy lo cho, bây chừ thầy cho phép con thu xếp hành lý để về quê thăm
cha mẹ một chuyến”.
Chú vui mừng, hớn hở lắm vì nhiều năm sống xa cha mẹ nên chú không
được hầu thăm cha mẹ của mình đang sống ở khác làng. Vừa đi, chú vừa
tung tăng, đùa giỡn trên đường.
Cạnh đó có một con sông nhỏ. Bỗng nhiên, chú đứng yên lại, nhìn đàn
kiến đang từ từ bò ngang qua rạch sông. Chú thấy có những con đủ sức
mạnh thì có thể qua được rạch nước, vài con khác bị té ngã lăn xuống
dòng nước vì còn yếu và không đủ thế để băng qua mương nước đó được.
Chú thấy xót xa trong lòng, có lẽ vì tình thương lẽ sống, chú đành
nán lại chút thời gian có hạn, bèn tìm lấy nhành cây khô để bắt gác
ngang, làm con đường cho chúng tạm vượt qua đến bên kia bờ. Thế là có
nhiều con kiến may ra sống sót.
Chú vội vàng khăn gói lên đường đi tiếp để về nhà cho kịp. Vài hôm
sau, chú trở lên chùa và gặp chào sư phụ. Thầy của chú mới bất ngờ, nhìn
chú một cách ưu tư, không biết chú có nói dối thầy không, cho về nhà
thăm bố mẹ mà không về, chắc là đi chơi gần đâu đây thôi.
Thầy chú vỗ lưng "con mới về đấy ư"? Sau đó, thầy mới nghe chú thuật
lại câu chuyện bữa đầu tiên về nhà, thấy bầy kiến đáng thương đang từ từ
lội qua nhánh sông, chú liền tháo hành lý xuống rồi ra tay cứu giúp.
Sau khi nhắm mắt nghe hết sự tình câu chuyện của chú vừa kể thì sư
thầy mới nghiệm tính ra rằng: Thay vì một kiếp người của chú đã chấm dứt
rồi, nhưng do lòng từ bi thương hại chúng sanh nên nhờ vậy mà phước
duyên chú được bình thường trở lại hoặc vì cứu chúng sanh thoát khỏi tai
nạn mà tuổi thọ của chú đã tăng lên.
Đây là một bài học về Nhân quả làm người và biết sống chung hạnh
phúc. Những câu chuyện xưa cũng thường khuyến cáo và có khả năng ngăn
ngừa tội phạm và sự đối xử tồi bại giữa con người với con người, giữa
con người với con vật.
Gần đây, đất nước Ấn độ lại xảy ra một vụ hãm hiếp bi thảm và dẫn đến
cái chết của cô gái Jyoti Singh Pandey, nữ sinh ngành y khoa xinh đẹp,
chỉ vừa mới 23 tuổi.
Lòng tham lam, dục vọng của con người ở thời gian gần đây hầu như
đang khiến cả thế giới quan ngại và các nhà lập pháp, ngành giáo dục,
đức trị…đang cố gắng tìm ra những giải pháp đối trị. Đồng thời, khắc
phục tình trạng đáng lên án, là một báo động lớn cho xã hội văn minh
tiến bộ về vật chất cũng như văn hóa ngày nay.
Không riêng gì với tại làng Kolkata, New Delhi, trong năm vừa rồi tại
Việt Nam xung quanh nhiều vụ án giết người tàn bạo, man rợ và gây chấn
động lương tri. Ví như vụ Nguyễn Đức Nghĩa, Lê Văn Luyện và còn bao
nhiêu vụ phi nhân tính khác nữa...
Tất cả đã để lại các tàn dư cho xã hội ngày nay về những tư tưởng đồi
bại và tiếp tục làm xáo trộn ảnh hưởng đến mặt tinh thần, tình cảm, lối
sống của con người. Đáng tiếc vẫn chưa có đủ những bài học pháp luật,
những bài giảng về lý thuyết công dân trong ghế nhà trường được áp dụng
trong thực tiễn.
Hay hơn hết các ban ngành chức năng về ngành giáo dục, xã hội học và
các bài thuyết pháp về đạo đức, nhân quả, nghiệp báo, tình người, văn
thơ đời Lý- Trần cần được áp dụng cơ bản vào trường học, cơ quan công sở
để tạo thành những tiêu chí trước tiên “dạy cách làm người”.
Hiện nay, hầu như các bài học đó đang bỏ trống hoặc dạy một cách sơ
sài mà không có cách áp dụng các giá trị đó vào trong cuộc sống, ví dụ
chỉ đưa vào chuyên mục đọc thêm hay tự nghiên cứu.
Con đường thực hiện Nhân quả trong đời, trong mỗi cá nhân, là phép lệ
đầu tiên mà bất cứ ai, thành phần nào cũng có thể nắm rõ các nguyên lý
ấy và sử dụng tích cực một cách khoa học. Nhằm có thể giải quyết và cải
thiện được môi trường đan xen những tâm thức, giữa cái giàu và nghèo,
bệnh tật, tôi tớ, hư đốn, danh vọng…
Đó là những cách nhìn để sống lành mạnh và tử tế với nhau hơn và làm
cho nhân cách con người được tôn trọng và bảo vệ. Chẳng hạn, văn học
Việt Nam chúng ta có rất nhiều câu chuyện dễ thực hành ngay trong tự
thân.
Nó cảnh báo được tình trạng xâm phạm nhân phẩm, đối xử mất bình đẳng,
nạn bạo hành gia đình, nạn nạo phá thai, buôn bán động vật hoang dã…
làm con người tê liệt và đau khổ.
Cho nên các bài Pháp mà Đức Phật dạy sẽ phần nào cải thiện và đem tâm
thức thánh thiện ban đầu của con người. Tác động những ý thức trở nên
trong sáng, lành mạnh nhằm tạo ra những nếp sống có giáo dục từ thai
giáo, gia đình giáo cho đến xã hội giáo.
Có như vậy, phần nào lòng tin của con người mới có chỗ đứng an toàn
trong bản thân của mỗi chúng ta mà có thể tránh xa tình hình lạm dụng
tình dục, nghiện ngập, chém giết, suy thoái đạo đức...
Qua các câu chuyện kể nhân gian như Tấm Cám, Ăn Khế Trả Vàng, Thạch
Sanh Lý Thông… đâu đó vẫn còn những giá trị, ý niệm lòng tốt được ban
tặng. Đồng thời, tâm địa xấu ác được xử trị và tính nhân quả, luân
thường đạo lý của con người luôn tôn trọng và được xem như bài học đắt
giá nhất.
Thích Pháp Bảo
Báo Kiến Thức