HỎI: Ba tôi nay đã 72 tuổi, hiện đang
sống trong dằn vặt, đau khổ với tuổi già và bệnh tật. Tôi biết ba đang
gánh chịu những quả báo xấu đã gây ra từ lúc còn trẻ. Và cho đến bây
giờ, dù tuổi đã xế chiều nhưng ba vẫn không kính tín Tam bảo. Dẫu biết
rằng nhân quả không hề sai, nhưng nhìn thấy ba đau khổ như vậy, tôi luôn
muốn làm điều gì đó để cầu mong hóa giải bớt phần nào những đau khổ của
ba. Hiện buổi sáng thì tôi tụng kinh Dược Sư và tối thì tụng
kinh Cầu an hồi hướng cho ba mẹ. Tôi xin thỉnh ý quý Báo, trong
trường hợp ba tôi nghiệp báo sâu dày và tôi muốn lạy sám hối thay cho ba
mẹ thì phải hành trì như thế nào? Tôi mong được làm tròn chữ hiếu với
ba mẹ theo đúng tinh thần của đạo Phật. (DIỆU THANH, Q.1, TP.HCM)
ĐÁP: Bạn Diệu Thanh thân mến!
Xét về nguyên tắc biệt nghiệp (nghiệp riêng) thì ai
làm lành được hưởng phước, ai làm ác thì chịu quả báo. Dù lên non cao
hay đi xuống vực sâu, không ai có thể trốn được nghiệp lực của mình, hay
"chí thân như cha với con, mỗi người cũng theo nghiệp của mình mà đi
khác đường, dầu có gặp nhau cũng chẳng bằng lòng chịu khổ cho nhau" (Kinh
Địa Tạng, phẩm 5, Danh hiệu của địa ngục). Tuy vậy, trên phương
diện cộng nghiệp (nghiệp chung) thì các thành viên trong những cộng
nghiệp như gia đình, dòng tộc, xóm làng… lại có liên hệ mật thiết, tác
động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau. Nghiệp riêng thiện, ác (hạnh phúc,
khổ đau) của người này có ảnh hưởng, chi phối sâu sắc đến người kia
trong liên hệ nghiệp chung và ngược lại.
Mặt khác, muốn thực hành hiếu đạo theo đúng tinh thần
Phật giáo thì ngoài hiếu tâm và hiếu dưỡng, người Phật tử phải nỗ lực
khuyến hóa cha mẹ hồi tâm, kính tín Tam bảo, bỏ ác làm lành… Kinh Tăng
Chi, Phật dạy: "Những ai đền ơn bằng cách nuôi dưỡng, cúng dường
cha mẹ với các của cải, đồ ăn, tiền bạc thì không bao giờ đủ để trả ơn
cha mẹ. Này các Tỷ kheo, ai đối với cha mẹ không có lòng tin, khuyến
khích, hướng dẫn, an trú vào thiện giới; đối với cha mẹ xan tham, khuyến
khích, hướng dẫn, an trú vào bố thí; đối với cha mẹ theo ác tuệ, khuyến
khích, hướng dẫn, an trú vào trí tuệ. Như vậy là làm đủ và trả ơn đủ
cho mẹ và cha, là chân thật báo ân". Đức Phật còn dạy thêm về hiếu đạo
trong kinh Hiếu Tử: "Cúng dường cha mẹ không gì bằng khuyên cha
mẹ làm việc lành, bỏ việc ác. Nếu không thể khuyến hóa cha mẹ, phụng trì
Tam bảo thời tuy có hiếu dưỡng cha mẹ cũng chưa thể gọi là hiếu. Cha mẹ
hung ngược, dâm dật, tà ngụy, trái đạo… người con phải hết sức ngăn
cản, mới gọi là hiếu".
Cứ vào hai nguyên tắc về nghiệp và hiếu như đã trình
bày cùng với tâm nguyện thiết tha tu học, mong mỏi làm tròn hiếu đạo đối
với cha mẹ của bạn, chúng tôi nghĩ rằng nếu tinh chuyên hết lòng thì
bạn sẽ thành tựu được ý nguyện báo hiếu đúng theo tinh thần Phật giáo.
Bạn đã làm được điều hết sức quý giá là mỗi ngày trì
tụng được hai thời kinh vào hai buổi sáng tối tại tư gia. Chưa nói đến
những lợi ích khác, thân tâm của bạn đã được trưởng dưỡng an tịnh, làm
nền tảng cho nhiều hạnh lành khác trong đời sống hàng ngày. Đối với vấn
đề, vì ba mẹ hoặc người thân mà bạn phát nguyện chí thành sám hối, các
kinh điển như kinh Dược Sư, Địa Tạng cùng các sám văn như Thủy
sám, Lương hoàng sám đều khuyến khích và ca ngợi.
Do vậy, việc đầu tiên bạn cần chọn một bộ kinh (sám)
như: Kinh Vạn Phật (10.000 danh hiệu Phật), kinh Tam thiên
Phật (3.000 danh hiệu Phật), Hồng danh bửu sám, Thủy sám, Lương
hoàng sám… Kế đến, bạn dành riêng một thời khóa sáng hoặc tối cho
việc lễ sám này (nên chọn buổi sáng vì mát mẻ, thích hợp cho lễ bái
hơn). Nếu bạn chọn khóa lễ sáng để sám hối thì khóa lễ tối vẫn tụng kinh
Dược Sư hoặc Cầu an bình thường. Trong quá trình lễ sám,
cần thành tâm, hết lòng thực hành theo kinh sám hướng dẫn (các kinh, sám
này đều có hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phần nghi thức lễ sám), nhất
là phần khấn nguyện chính xác tên tuổi của người thân.
Tuy rằng người thân của bạn không trực tiếp lễ bái,
bạn vì ba (hoặc mẹ…) mà thay mặt lễ lạy hồng danh Phật và đem công đức
lễ sám hồi hướng cho họ thôi nhưng nhờ oai lực Tam bảo, những người kia
dần dần sẽ chiêu cảm được năng lực cứu độ, hộ trì mà chuyển hóa và hồi
tâm hướng thiện. Song hành với sám hối, bạn còn có thể thực thi các hạnh
lành khác như bố thí, cúng dường… để hồi hướng phước báo cho người
thân, cầu mong họ được an vui, phát khởi tín tâm Tam bảo.
Để giúp người khác chuyển hóa và hướng thiện, bản
thân của bạn phải là một Phật tử thuần thành, hết sức mẫu mực, mọi hành
xử, nói năng đều toát lên nét thánh thiện của tuệ giác và yêu thương.
Cùng với tiếng kệ, lời kinh như suối nguồn cam lộ hàng ngày tuôn chảy,
bạn nên lân mẫn với người thân để gieo trồng và tưới tẩm vào tâm thức họ
về đạo lý nhân quả, nghiệp báo, nhân duyên và công đức Tam bảo v.v...
Tuy rằng, trong biệt nghiệp của ba (mẹ) bạn có một số định kiến về Tam
bảo, chưa phát khởi được niềm tịnh tín và đang bị khổ đau bởi quả báo
xấu đoanh vây nhưng với với sự tận tâm hiếu thảo của bạn cùng với năng
lực hộ trì của Tam bảo, theo thời gian sẽ thức tỉnh tâm hồn ba (mẹ) của
bạn phát khởi tín tâm và hướng thiện.
Chúc bạn tinh tấn!
TỔ TƯ VẤN GNO