Giai đoạn đầu tiên của thiền là ngưng loạn tâm, và làm tâm
chúng ta trong trẻo hơn, sáng tỏ hơn. Điều này có thể thành tựu bằng
cách thực tập Pháp thở đơn giản. Chúng ta chọn một nơi im vắng để thiền
tập, và ngồi trong một tư thế thoải mái. Chúng ta có thể ngồi trong tư
thế tréo chân truyền thống, hay trong bất kỳ tư thế nào khác mà mình
thấy thoải mái. Nếu muốn, chúng ta có thể ngồi ghế. Điều quan trọng
nhất là giữ lưng cho thẳng để giữ tâm khỏi bị buồn ngủ hay trì trệ.
Chúng ta ngồi với hai mắt khép một chút thôi, và chú tâm vào hơi
thở. Chúng ta thở tự nhiên, tốt nhất là thở qua lỗ mũi, đừng tìm cách
kiểm soát hơi thở, và chúng ta chú tâm vào cảm thọ về hơi thở khi hơi
thở vào và ra hai lỗ mũi. Cảm thọ này là đối tượng thiền tập của chúng
ta. Chúng ta nên cố gắng tập trung vào nó, và gác bỏ mọi thứ khác.
Thoạt tiên, tâm chúng ta sẽ rất bận rộn, thậm chí có thể cảm thấy
rằng thiền tập đang làm cho tâm chúng ta bận rộn hơn, nhưng trên thực
tế chúng ta chỉ đang ý thức hơn về mức độ bận rộn biến chuyển mà tâm
chúng ta đang thực sự hiện hành. Sẽ có một sức lôi cuốn lớn để dẫn
[chúng ta] theo các niệm khác nhau khi nó hiện khởi, nhưng chúng ta nên
chống lại [lôi cuốn đó] và cứ tập trung nhất tâm vào cảm thọ về hơi
thở. Nếu chúng ta thấy là tâm chúng ta lang thang và chạy theo các
niệm, chúng ta nên tức khắc trở về với hơi thở. Chúng ta hãy làm thế
liên tục khi cần thiết, cho tới khi tâm an trú vào hơi thở.
Nếu chúng ta kiên nhẫn tập cách này, dần dần các niệm lung tung sẽ
lắng xuống và chúng ta sẽ kinh nghiệm một cảm thọ về sự an tĩnh trong
tâm và sự thư giãn. Tâm chúng ta sẽ cảm thấy sáng rõ và như rộng lớn bát
ngát, và chúng ta sẽ cảm thấy như được tươi mới. Khi biển dậy sóng,
bùn sẽ cuốn lên và nước sẽ đục ngầu, nhưng khi gió êm thì bùn dần dần
lắng xuống và nước nhìn rõ trong suốt. Tương tự, khi dòng niệm không
ngừng tuôn của chúng ta được an tĩnh nhờ tập trung vào hơi thở, tâm
chúng ta sẽ trở thành trong suốt và sáng tỏ dị thường. Chúng ta nên ở
trong trạng thái an tĩnh tâm thức này một thời gian.
Mặc dù thiền tập hơi thở chỉ là bước đầu thiền tập nhưng nó có thể
rất mãnh liệt. Chúng ta có thể thấy từ pháp tu này, chúng ta có thể đạt
được an tĩnh nội tâm và sự an lạc chỉ bằng cách kiểm soát tâm mà không
dựa vào bất kỳ điều kiện bên ngoài nào. Khi dòng niệm lắng xuống, và
tâm chúng ta tịch tĩnh, một niềm hạnh phúc sâu thẳm và sự an lạc tự
nhiên khởi lên. Cảm thọ về sự an lạc và sự sung mãn giúp chúng ta đối
phó với sự bận rộn và khó khăn của đời sống thường nhật. Quá nhiều căng
thẳng thường đến từ tâm chúng ta, và nhiều vấn đề chúng ta trải qua,
kể cả bệnh hoạn có thể gây ra hay bị làm trầm trọng thêm bởi sự căng
thẳng này. Chỉ bằng cách thiền tập hơi thở trong 10 hay 15 phút mỗi
ngày, chúng ta sẽ có thể giảm sự căng thẳng. Chúng ta sẽ kinh nghiệm
một cảm thọ tịch tĩnh, bao la bát ngát trong tâm, và nhiều vấn đề thường
gặp của chúng ta sẽ biến mất. Các hoàn cảnh gian nan sẽ dễ dàng hơn để
đối phó, chúng ta sẽ tự nhiên cảm thấy nồng ấm và cởi mở với người
khác, và quan hệ của chúng ta với người khác sẽ dần dần thăng tiến.
(CS. Nguyên Giác dịch từ nguyên tác Anh ngữ “A Simple Breathing
Meditation”, cẩm nang về bước đầu tập thiền của Kadampa, một tông phái
Tây Tạng đang có hơn 700 tự viện tại 36 quốc gia. Nguyên khởi, Đại sư
Atisha (982-1054) từ Ấn Độ sang Tây Tạng, đã sáng lập tông phái Kadampa,
với pháp tu Lamrim, chuyển hóa tất cả mọi hoạt động thường ngày vào
con đường chứng ngộ giải thoát. Pháp Thở Đơn Giản là bước đầu thiền
tập, và có thể dùng cho mọi truyền thống khác.)
Theo: DPNN