Sơ Lược Về 10 Vị Đệ Tử Của Đức Phật
Tâm Minh St

1- Ngài Xá Lợi Phất - Saributta: Tôn giả Xá Lợi Phất ( trí tuệ đệ nhất).

 Ngài được xem là trưởng tử của Đức Phật, là chấp pháp tướng quân, thường giảng dạy đồ chúng thay cho Đức Phật, và hướng dẫn cho nhiều vi đắc A La Hán quả. Ngài nổi tiếng là “ biện tài vô ngại” nhưng luôn luôn tỏ ra khiêm tốn, tận tụy, nhiệt tình, được chư tăng thán phục và được Đức Phật khen là trí tuệ bậc nhất. Ngài được Đức thế tôn ủy thác kiến thiết tịnh xá Kỳ viên, hoằng hóa giáo pháp đầu tiên tại Xá Vệ khi Đức Phật chưa đến và giáo hóa La Hầu La. Ngài đắc A La Hán quả, 4 tuần sau khi xin gia nhập Giáo đoàn.

Ngài Xá Lợi Phất là con trong một gia đình danh giá Bà La Môn ở vùng Ubatissa. Từ nhỏ đã rất thông minh, học giỏi, được mọi người trọng vọng. Ngài có người bạn thân là Mục Kiền Liên. Cả hai ngài là môn đệ xuất sắc của một vị thầy nổi tiếng, đã đạt được những thành quả tột đỉnh của môn phái Sanxada Tỳ La Lô Tư- một trong sáu nhóm “ Lục sư ngoạI đạo”, nhưng chưa vừa ý. Nên khi gặp đệ tử Phật ( Ngài Assaji- A Tháp Bà Trì) đi khất thực trong thành Vương Xá, Xá Lợi Phất hỏi về giáo lý và được giảng cho nghe lý Duyên sinh, liền nhận ra Chánh pháp và quy y Phật.

Suốt 40 năm theo gót Phật, khi về già, Ngài xin phép về quê, độ được cho cha mẹ và Ngài cũng thị tịch ở đó ( trước Đức Phật)

 

2- Tôn giả Mục Kiền Liên - Moggallana: Thần thông đệ nhất.

            Con của một gia đình Bà La Môn danh tiếng. Ngài nổi tiếng là người đại hiếu với người mẹ rất khó tính và bỏn sẻn. Ngài theo tôn giả Xá Lợi Phất quy y Phật và sau 7 ngày đắc quả A La Hán, dưới sự hướng dẫn trực tiếp của Đức Phật trong Định, khi Ngài đang sống độc cư trong rừng. Ngài được Đức Phật khen và đại chúng công nhận là thần thông bậc nhất. Ngài đã nhiều lần thi triển thần thông như phương tiện để giáo hóa cứu độ mọi người. Ngài cùng với Ngài Xá Lợi Phất điều hành và hướng dẫn tăng chúng, cũng như độ cho nhiều người chứng đắc Thánh quả. Về sau, Ngài bị phái Ni Kiền Tử lăn đá hãm hại tử thương. Đức Phật xác nhận Ngài Mục Kiền Liên đã nhập niết bàn ngay tại chỗ thọ nạn, nơi Ngài bỏ thân tứ đại.

 

3- Tôn giả Ma Ha Ca Diếp - Maha Kassapa: Đệ nhất Đầu đà.

Ngài được Đức Thế tôn nhiếp hóa trước hai tôn giả Mục Kiền Liên và Xá Lợi Phất, được Đức Phật cho là Đầu đà đệ nhất. Sau khi xuất gia, Ngài tu hạnh Đầu đà trong 8 ngày liền đắc quả A La Hán. Ngài tinh thông con đường thiền định, nêu gương sáng cho chúng tăng về các hạnh: “ Ít miên biết đủ, tinh tấn viễn ly”. Ngài thường độc cư trong rừng dù tuổi đã cao.

 

4- Tôn giả A Nâu Đà La - Anuruddha: Đệ nhất Thiên nhãn.

Ngài được Đức Thế tôn khen và đại chúng khâm phục là thiên nhãn số một. Ngài là một trong những vị đã cùng với Đức Phật giáo hóa chúng sinh, truyền bá chánh pháp. Ngài là người chủ trì trong việc hỏa táng và thu Xá lợi khi Phật nhập diệt.

 

5- Tôn giả Tu Bồ Đề - Subhuti: Đệ nhất Giải không.

           Ngài được Đức Thế tôn cho là Giải không bậc nhất hay còn gọi là thanh tịnh và vô tránh đệ nhất. Ngài đã đứng ra nêu các câu hỏi, giúp chúng tăng hiểu rõ hơn trong kinh Kim Cang Bát Nhã.

 

6- Tôn giả Phú Nâu La -  Punna: Đệ nhất Thuyết pháp

           Ngài được Đức Thế tôn phong tặng “ Biện tài Vô Ngại và Nhạo Thuyết đệ nhất”. Ngài đã đắc lực giúp Đức Phật trong việc giảng đạo, không từ nan bất cứ hiểm nguy nào.

 

7- Tôn giả Ca Chiên Diên - Katyayana: Đệ nhất Luận nghị.

            Ngài được Đức Thế tôn khen ngợi và đại chúng công nhận là luận nghị đệ nhất.

 

8- Tôn già Ưu Ba Ly - Upali: Đệ nhất Trì giới

           Ngài được Đức Thế tôn cho Ngài là đệ nhất trì luật. Ngài được giao việc xử lý và tuyên luật. Khi chưa xuất gia theo Phật, tôn giả là một thợ hớt tóc trong hoàng cung. Xuất gia tu thiền sau một thời gian ngắn, Ngài chứng quả A La Hán.

 

9- Tôn giả La Hầu La - Rahula: Đệ nhất Mật hạnh.

           Là con của Thái tử Tất Đạt Đa và công chúa Da Du Đà La. Theo Phật xuất gia và được xem là “ Hiếu học đệ nhất và Mật hạnh đệ nhất”.

 

10- Tôn giả A Nan - Ananda: Đệ nhất Đa văn.

            Ngài là em họ Thái tử Tất Đạt Đa, xuất gia khi Phật về thăm hoàng cung. Ngài là vị Tỳ kheo đệ nhất về 5 phương diện: Đa văn, Cảnh giác, sức khỏe đi bộ, lòng kiên trì và hầu hạ chu đáo. Được thánh chúng đề nghị làm thị giả Đức Phật, khi Đức Phật được 56 tuổi. A Nan hoan hỷ chấp thuận với điều kiện: Thế tôn từ chối 4 việc và chấp thuận 4 việc:

- Từ chối: Không cho Tôn giả y, đồ ăn, phòng ở riêng và mời ăn.

- Chấp thuận: Thế tôn cho phép nếu Tôn giả được thí chủ mời đi thọ trai. Nếu có người từ xa đến xin ý kiến, Thế tôn cho phép khi A Nan giới thiệu. Thế tôn cho A Nan yết kiến khi A Nan gặp điều khó xử. Thế tôn giảng lại những giáo lý của Ngài trong những lúc A Nan vắng mặt.

Tôn giả là người khéo nói bậc nhất, có cử chỉ đẹp trong xã giao, học rộng bậc nhất, là thị giả rất chu toàn và tận tụy, được Đức thế tôn hết lời ca ngợi tán thán. Ngài chứng quả A La Hán sau khi Phật nhập diệt ( trước hôm Kết tập Kinh điển lần I).

Tôn giả A-nan Tôn giả Ca-chiên-diên
Đa văn đệ nhất Luận nghị đệ nhất

Tôn giả Đại Ca-diếp Tôn giả Phú-lâu-na
Đầu đà đệ nhất Thuyết Pháp đệ nhất

Tôn giả La-hầu-la Tôn giả Mục-kiền-liên
Mật hạnh đệ nhất Thần thông đệ nhất

Tôn giả Tu-bồ-đề Tôn giả Upali
Giải không đệ nhất Trì giới đệ nhất

Theo: gdptbinhthuan.com