Thế nên, bước chân đầu tiên để đi vào cánh cửa giải
thoát, hạnh phúc, thiết nghĩ, không có phương thức nào tốt hơn là biết thường
xuyên lắng nghe tiếng nói từ nội tâm của chính bạn. Bởi lẽ, có vô số tiếng nói
khác nhau, làm bạn phải chao đảo, thậm chí đi đến những quyết định sai lầm và
gây ra hệ lụy khôn lường. Do đó, tiếng nói của nội tâm bao giờ cũng là tiếng
nói trung thực nhất. Nó có khả năng mách bảo con tim bạn sống biết yêu thương,
kết nối với mọi người trong vòng sống tương tục. Từ đó khối óc bạn thật sự
thông mẫn về trí tuệ để làm hóa hiện bao điều kỳ diệu cho chính mình và cho
cuộc sống thêm thăng hoa. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, thái tử Tất Đạt Đa,
sau bao nhiêu năm cầu đạo và tu khổ hạnh, cuối cùng đến ngồi ở gốc cây Bồ đề,
yên lặng để lắng nghe tiếng của nội tâm mình và trở thành bậc Đại giác, thành
Phật.
Xem ra, lắng nghe tiếng nói từ nội tâm là cái chìa khóa
vàng dẫn tới cánh cửa giác ngộ và giải thoát hiện hữu ngay giữa cõi đời này,
chứ không phải ở một nơi nào khác xa cách chúng ta. Không ai khác, Trần Thái
Tông là vị vua khai sáng ra triều đại nhà Trần, nhờ nghe theo lời chỉ dạy của
Quốc sư Trúc Lâm: "Tâm tịch nhi tri, thị danh chân Phật" (Lòng
lặng mà biết, đó là Phật thật), mà trở thành bậc minh quân lưu danh ở đời,
một thiền gia chứng ngộ phổ hóa đạo Thiền vào trong lòng dân chúng Đại Việt.
Rõ ràng, khi bạn thực thi lắng nghe tiếng nói nội tâm để
hiểu và thực hành vào trong đời sống thường nhật là lúc bạn có năng lực chuyển
hóa tất cả mọi tiềm năng giác ngộ và giải thoát có sẵn trong nội tâm mình được
hiển lộ ra ngoài. Và như thế, bạn thực sự sống một đời sống thực nghiệm tâm
linh với một nội tâm thanh tịnh, sống với cái gia tài quý giá nhất, vốn có sẵn
của mình, đúng như Phật hoàng Trần Nhân Tông thường khuyến cáo:
"Gia trung hữu bảo hưu tầm mích
Đối cảnh vô tâm mạc vấn Thiền"
(Trong nhà sẵn ngọc thôi tìm kiếm
Lặng lòng đối cảnh hỏi chi Thiền).
Thế nên, bạn cần phải thường xuyên chiêm nghiệm về mình,
tức là chiêm nghiệm về ngôi nhà - quê hương đích thực của bạn. Phật hoàng Trần
Nhân Tông nói "trong nhà" tức là trong nội tâm. Ngọc tức là tiềm năng
giác ngộ và giải thoát vốn có sẵn. Lặng lòng là sự yên lặng của tâm, của lòng.
Tiếng nói của nội tâm chính là sự yên lặng. Một sự yên lặng nội tại sâu lắng,
để dẹp yên tiếng gào thét của đam mê dục vọng, của ngoại trần xâm nhập vào
trong tâm thức.
Bạn sẽ thật sự hạnh phúc khi tiếng nói của nội tâm của
mình được vang vọng trong chiều hướng thăng tiến của tâm linh, không còn sự
chấp thủ (nắm giữ) bất cứ điều gì ở đời và một sự oán kết với bất cứ ai đang
hiện hữu. Khi đó tâm của bạn thật sự yên lặng, một sự yên lặng giúp cho tâm
mình thấy biết tất cả. Yên lặng ở đây không có nghĩa là không có tiếng nói,
tiếng ồn. Yên lặng là nội tâm hoàn toàn thanh tịnh. Mọi niệm đều dứt bặt, trong
tâm hoàn toàn trống vắng, không có niệm nào được hưng khởi. Vì còn có niệm là
còn có ức chế, còn sự hệ lụy khổ đau, khiến cho bạn hao phí năng lượng một cách
vô ích. Trái lại, với nội tâm hoàn toàn yên lặng, bạn sẽ cảm nhận một trạng
thái thư giãn và hỷ lạc tuyệt vời. Lúc bấy giờ, năng lượng vận động một cách tự
do trong toàn thân, đem lại cho bạn một sức mạnh, một sức sống mới để làm hóa
hiện biết bao điều kỳ diệu mà đôi khi bạn cố đi tìm lại không gặp.
Và như vậy, mỗi người trong chúng ta, có nhiều điều kiện
và cơ hội để thực tập về một đời sống biết lắng nghe - để hiểu những điều đã và
đang xảy ra trong cuộc sống. Mọi sự sẽ trở nên đơn giản, không còn sự phức tạp
giữa cái thành công hay thất bại, giàu có hay nghèo khổ, địa vị quyền uy hay
khốn cùng đạo tặc… trong sự mưu sinh, tồn tại giữa cuộc đời. Thậm chí, khi bạn
ngồi một mình cũng không thấy cô đơn trống vắng, cảm giác buồn chán, như cụ
Nguyễn Công Trứ từng nói:
"Ở nhà lại muốn ra đi
Ra đi lại muốn ở nhà khi hơn".
Cũng chính trong những giờ phút hiếm có đó, nếu được ngồi
một mình, bạn hãy lắng nghe tiếng nói của nội tâm, mà Thiền sư Kiều Trí Huyền
mô tả là huyền bí và kỳ diệu: "Ngọc lý bí thanh diễn diệu âm/Cá trung mãn
mục thị thiền tâm/Hà sa cảnh thị Bồ đề cảnh/Nghĩ hướng Bồ đề cách vạn
tầm". Nói một cách dễ hiểu hơn là: "Trong viên ngọc phát ra âm thanh
huyền bí, kỳ diệu/ Ở đó, khắp nơi là tâm thiền/Tất cả cảnh giới đều là cảnh
giới giác ngộ (Bồ đề)/Ấy thế mà lại đi tìm Bồ đề cách xa hàng vạn dặm".
Tại đây, bạn cần hiểu rằng, ngọc ở đây là nội tâm, âm
thanh kỳ diệu, huyền bí đó là sự im lặng. Thiền tâm là tâm giác ngộ. Cảnh Bồ đề
là cảnh giác ngộ. Giác ngộ và giải thoát đều ở đây cả. Cho nên, thế giới nội
tâm chính là thế giới tự chứng tự nội mà bạn không cần đi tìm cách xa hàng vạn
dặm?
Cũng như xưa kia, vua kiêm Thiền sư Trần Nhân Tông, đi
thăm một ngôi tháp cổ đã cảm hứng làm một bài thơ thiền, đầy đạo vị. Trong bài
thơ, cảnh vật được mô tả trong 4 câu đầu là chất xúc tác giúp cho thi sĩ trở về
với nội tâm mình, lắng nghe tiếng nói của nội tâm, rồi vô cùng hân hoan, tựa
vào lan can mà thổi sáo, mặc cho ánh trăng chiếu sáng khắp lồng ngực.
Phải chăng ánh trăng ở đây biểu trưng cho ánh sáng của
trí tuệ. Lồng ngực ở đây chính là nội tâm của thi sĩ, mà sự im lặng sâu thẳm mở
đường cho trí tuệ chiếu sáng:
"Cảnh tịch đài du cổ
Thời lai xuân vị thâm
Vân sơn tương viễn cận
Hoa kính bán thời âm
Vạn sự thủy lưu thủy
Bách niên tâm ngữ tâm
Ỷ lan hoành ngọc địch
Nguyệt lượng mãn hung khâm"
(Cảnh lặng đài thêm cổ
Thời tiết mới vào xuân
Mây núi chập chờn xa gần
Đường hoa có lúc im bóng
Vạn sự như nước chảy
Trăm năm lòng nói với lòng
Dựa lan can, nâng sáo thổi
Lồng ngực đầy ánh trăng).
Đó chính là niềm vui của người biết lắng nghe tiếng nói
của nội tâm, sự im lặng của nội tâm mà mỗi người cần hướng đến.
Tóm lại, sống trong một thế giới hiện đại có nhiều điều
bạn phải lo âu và suy nghĩ về nó. Điều đó cũng có nghĩa có vô số âm thanh vang
vọng nhiều chiều khác nhau khiến bạn phải chao đảo và rối loạn trong sự sinh tử
luân hồi. Cuộc sống thật sự hạnh phúc khi bạn biết lắng tiếng nói từ nội tâm để
thiết lập một đời sống hướng thượng, mang lại giá trị hạnh phúc cho đời này và
đời sau:
"Mong sao tâm tôi mãi mãi
Trong vắt như ngọc pha lê
Quang đãng như bầu trời không mây
Thanh tịnh như hư không không bụi
Rộng lớn mênh mang như biển cả không bờ
Vững vàng không chuyển như núi đá bất động...".
Thích Phước Đạt