Hãy suy nghĩ một chút. Hiển nhiên là khi ta nhắm mắt lìa đời, thân và
tâm vi tế sẽ rời khỏi cái vỏ vật chất trước để hướng đến một nơi tái
sinh khác, thì của cải và tài sản sẽ hoàn toàn vô dụng, trong ý nghĩa là
ta không đem theo được gì cả. Đừng nghĩ rằng vì ta đã thành công và
sung túc, ngay cả giàu có đi nữa nên ta có thể đầu thai trở lại cùng với
tiền bạc của cải vật chất. Điều này không thể được. Hơn nữa, ta cũng
không thể đem bất cứ ai đi theo ta, kể cả những người thân yêu nhất.
Ngay cả khi ta cảm nhận được một sự ràng buộc rất mật thiết, trên phương
diện tâm linh hay gì khác, với một số người nào đó, những sự ràng buộc
này cũng không còn “ích lợi” nữa, trong ý nghĩa là họ không có cách nào
đi theo ta một quãng đường xa hơn.
Sự thật, chết nghĩa là thân và tâm vi tế phải tiếp tục con đường của
mình để hướng đến một cuộc sống mới, nhưng không thể đem theo những gì
mà mình đã sở hữu suốt cả cuộc đời vừa mới chấm dứt, cũng không thể dắt
theo một người nào, dầu thân thiết đến đâu đi nữa. Vả lại, ngay cả cái
thân thể nhờ những nghiệp lực đặc thù nào đó mà ta đã lấy được lúc phôi
thai và đã sử dụng từ đầu đến cuối cuộc đời, chính cái thân thể gần gũi
và trung thành với ta dường ấy, ta cũng bắt buộc phải bỏ lại sau lưng.
Nói tóm lại, tất cả những gì mà suốt đời chúng ta đã gọi là “của
tôi”, đã nói là “thuộc về tôi”, “tôi có”, thì khi chết đi đều không
thuộc về ta nữa, mà sẽ lọt vào tay những chủ nhân khác, cũng một cách
tạm bợ không kém.
Điều này áp dụng cho tất cả: tiền bạc, quần áo, nhà cửa, và ngay cả
thân thể – thi thể – không còn là của ta, mà sẽ thuộc về những người ở
lại, những người thừa kế của ta v.v... Và rồi có một ngày, họ cũng sẽ
phải trải qua cảnh huống ấy.
Thế thì tất cả những của cải vật chất mà ta sở hữu trong suốt một
đời, ta đều phải để lại khi chết đi, và chúng qua tay người khác. Còn
đối với người thân, những người gần gũi nhất – cha mẹ, con cái v.v... –
thì chết có nghĩa là phân ly với họ, vĩnh viễn. Ta sẽ không bao giờ gặp
lại họ nữa. Nói thế không có nghĩa là chúng ta sẽ không gặp lại họ trong
những kiếp tái sinh, nhưng chắc chắn là sẽ không như trước nữa. Phải,
chúng ta có thể gặp lại họ, nhưng trong những bối cảnh hoàn toàn khác
biệt, trong ấy mỗi người sẽ có một địa vị không giống chút nào với những
quan hệ mà ta đã đan kết trong kiếp sống này, những quan hệ mà ta hằng
tha thiết.
Để diễn tả tất cả những cảnh phân ly và nhấn mạnh tính chất vĩnh cửu của
chúng, đức Phật đã dùng đến đủ loại thí dụ minh họa, nhất là trong kinh
Phổ Diệu, Đức Phật đã gợi đến cảnh lá rụng mùa thu. Khi trời trở lạnh
và gió thổi mạnh, những chiếc lá trong tán lá hài hòa của ngọn cây bắt
đầu rơi xuống và bay tán loạn theo cơn gió lốc. Sau đó, việc cố nhặt
chúng về và gắn trở lại lên những cành cây xưa kia để hồi phục tán lá cũ
là một công việc vô ích, không thể làm được.
Những chiếc lá cây một khi phân tán thì vĩnh viễn không tụ họp được với
nhau nữa, giống như những cuộc phân ly sau cái chết, không thể vãn hồi
được. Đức Phật dạy rằng không ai có thể phục hồi những hoàn cảnh y như
trước. Ngài cũng lấy thí dụ của một dòng nước chảy, nó chảy xuống phía
dưới và không bao giờ, không bao giờ chảy ngược về nguồn.
Vậy thì điều gì có thể có ích lúc ta chết? Để nhận thấy được, ta phải
bắt đầu bằng kiểm nghiệm xem ta có thể mang gì theo khi chết đi. Theo
Phật giáo, khi ta lìa một cuộc đời để hướng đến một kiếp tái sinh khác,
ta chỉ có thể vỏn vẹn mang theo những gì đã tiêm nhiễm trong tâm, hay
chính xác hơn, trong dòng tâm thức. Cái gì đã lắng đọng xuống trong dòng
tâm thức? Cũng theo Phật giáo, đó là những “dấu ấn”, hay cũng gọi là
những “tiềm năng”. Mỗi khi ta tác động lên một trong 3 bình diện thân,
khẩu, ý là ta để lại trong tâm một dấu vết, một năng lượng hay một tiềm
năng. Và ta chỉ có thể tác động theo hai phương cách: một là xấu, hai là
tốt. Kết quả là những tiềm năng mà chúng ta tích tập theo thời gian có
thể hoặc tốt hoặc xấu, tùy theo những hành vi phát khởi ra chúng: nếu
mang lại lợi ích thì là thiện, ngược lại nếu tệ hại thì là ác.
Nói thế thì điều gì có lợi cho ta khi ta chết? Chúng ta sẽ mang theo,
dầu muốn dầu không, tất cả những tiềm năng mà chúng ta đã tàng trữ. Lẽ
dĩ nhiên những tiềm năng xấu không thể giúp ích cho ta. Ngược lại, chúng
còn gây hại cho ta. Vậy thì cái gì còn lại để ta có thể nhờ cậy vào?
Chỉ có những tiềm năng tốt mà thôi. Nếu trong suốt cuộc đời vừa qua
chúng ta đã thường xuyên và mạnh mẽ thực hiện những hành vi tốt, chính
đáng và vị tha, thì các tiềm năng phát sinh sẽ đi theo chúng ta và rất
có lợi cho chúng ta. Chỉ có những hành vi này mà thôi. Ngoài ra, không
có gì khác!
Theo: hoangphap.info