Được sự đồng ý của Nhà xuất bản Trẻ, Thanh Niên xin trích đăng một số đoạn tiêu biểu trong cuốn sách sắp ra mắt Con đường Steve Jobs (tác giả: Jay Elliot - Bill Simon, người dịch: Lại Hoàng Hà - Trần Thị Kim Cúc), với những thông tin ít người biết về thiên tài công nghệ này.

Bạn không thể trở thành một chuyên viên công nghệ hàng đầu nếu không trải qua những năm tháng học hành chăm chỉ trên ghế nhà trường. Tuy nhiên, quy luật bất di bất dịch ấy của cuộc sống lại không đúng với Steve Jobs. Tôi đã chứng kiến một hiện tượng hầu như không thể tin được. Có một chàng trai trẻ bỏ học đại học sau chừng hơn một học kỳ một chút, tự tìm đến Ấn Độ không phải để du lịch mà như một thầy tu đi khất thực thì đúng hơn, rồi giác ngộ đạo Phật và quyết định theo Phật giáo suốt đời. (Một lần tôi cùng Steve đi trên một chuyến xe lửa ở Nhật Bản, anh đã chỉ cho tôi một ngôi chùa mà chúng tôi vừa đi ngang qua, và cho biết sau chuyến đi đến Ấn Độ, anh đã quyết định sẽ đến sống ở ngôi chùa này và trở thành một nhà sư. Và hẳn anh sẽ làm thế nếu không có một dự án nhỏ hợp tác với cậu bạn hàng xóm Steve Wozniak. Đời người đôi khi lại theo những hành trình mà mình không hề ngờ tới một cách đáng kinh ngạc).

Giờ đây, thay vì là một tiểu tăng, Steve Jobs đã trở thành một phù thủy công nghệ sắc sảo đến không ngờ.

Theo đuổi điều huyền bí

Anh nhanh chóng trở thành bậc thầy về mọi khía cạnh của máy tính Macintosh, từ thiết kế, cấu trúc hệ thống tới chức năng. Anh am hiểu công nghệ sâu sắc đến mức có thể thảo luận với từng kỹ sư về những chi tiết trong công việc mà anh kỹ sư đó đang làm - cốt để biết tiến độ đến đâu, tại sao người kỹ sư đó quyết định thế này mà không phải thế kia, định đoạt chọn lựa nào đó chưa phải là lựa chọn tốt nhất và yêu cầu thay đổi. Thậm chí với những vấn đề cơ bản như Macintosh sẽ sử dụng loại chip nào: Steve ra lệnh cho nhóm thực hiện dự án phải tạo ra một mẫu máy tính hoàn toàn mới chạy bằng một con chip khác, Motorola 68000, loại chip có dung lượng bộ nhớ lớn hơn. Họ càu nhàu nhưng phục tùng; quyết định đó đã được chứng minh là đúng.

Một lần, khi được phỏng vấn về khoảng thời gian làm việc tại Apple, một kỹ sư chế tạo Mac là Trip Hawkins đã miêu tả Steve là người "có sức mạnh tầm nhìn gần như đáng sợ. Một khi đã tin vào điều gì thì sức mạnh của tầm nhìn ấy đúng là có thể quét sạch bất kỳ chướng ngại, khó khăn hay bất cứ thứ gì. Chúng không thể tồn tại được".

Điều gì thôi thúc Steve Jobs? Với vai trò có thể nói là cánh tay trái của anh (Steve thuận tay trái), tôi đã tìm được câu trả lời thể hiện trong những nhận xét mà anh đưa ra trong những buổi trò chuyện về bản thân và cách anh nhìn nhận vai trò và mục tiêu của mình. Những sản phẩm tuyệt vời chỉ có được từ những con người giàu đam mê.

Tầm nhìn mà Trip Hawkins nói đến xuất phát từ tiêu điểm của Steve, nhưng hơn cả, chúng xuất phát từ niềm đam mê của anh. Tôi thích Steve phát biểu về điều này, đặt ra một chuẩn mực cho bản thân anh và mọi người xung quanh phải làm tốt hết sức có thể từng công việc của mình "bởi con người chỉ làm được một số việc nhất định trong đời". Giống như bất kỳ người nghệ sĩ giàu đam mê nào, anh luôn luôn bị thôi thúc bởi niềm đam mê dành cho những sáng tạo, dành cho những sản phẩm của mình. Vì thế máy Mac cũng như mọi sản phẩm khác không đơn thuần là "sản phẩm". Chúng là hiện thân cho quyết tâm mãnh liệt của Steve. Những người nhìn xa trông rộng có thể tạo nên những tác phẩm nghệ thuật vĩ đại hoặc những kiệt tác bởi họ không chỉ làm việc từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Những gì Steve làm là hiện thân của chính anh; vừa trực giác vừa đầy cảm hứng. Steve không biết rằng anh đang làm điều mà Einstein từng khuyên bảo: "Theo đuổi điều huyền bí".