Trong
đạo Lão có một câu danh ngôn rất nổi tiếng như sau: “Đạo mà có thể nói ra, đó
không phải là Đạo cứu cánh” ( Đạo khả đạo phi thường Đạo). Hoặc bạn cũng có thể
nói rằng bạn chưa từng nghe nói về điều này, nhưng “Khi bạn quá tin vào một
điều gì đó thì bạn khó nhận thức sáng suốt những điều khác”. Cái chân lý
mà bạn đang tin tưởng và bám víu vào đôi lúc sẽ làm bạn không còn thật sự sẵn lòng lắng nghe
những điều gì mới mẻ nữa.
Do cách suy nghĩ và cách tin tưởng của chúng ta đối
với vạn vật mà thế giới quan của chúng ta được tạo nên. Vào thời Trung cổ, bởi
do sợ hãi mà mọi người đã chấp nhận một ý niệm rằng chỉ có một cách để tin
tưởng; nếu bạn không tin tưởng theo cách đó, bạn sẽ là kẻ thù của mọi người. Sẽ
có án tử hình đối với những ai có những tư tưởng mới mẻ và sáng tạo. Có rất
nhiều điều mà con người đã từng nhận thức, họ không thể nhận thức gì hơn nữa
bởi vì họ không tin vào chúng. Một khi họ bắt đầu suy nghĩ và tin tưởng theo một
cách thức nào đó, có rất nhiều điều mà họ không thể nghe, thấy, ngửi và xúc
chạm một cách chính xác. Bởi vì những điều này nằm ngoài hệ thống tín ngưỡng
của họ.
Sự bám víu tín điều làm hạn chế kinh nghiệm sống
của chúng ta. Điều đó không có nghĩa là những tín điều, những ý tưởng hay những
suy nghĩ là vấn đề, mà sự cứng nhắc trong thái độ nhận thức sự vật theo một
cách riêng, hướng theo những tín điều và tư tưởng của chúng ta, đó là nguyên
nhân tạo nên các vấn đề. Nói một cách đơn giản, sử dụng hệ thống tín ngưỡng của
bạn theo cách đó sẽ tạo một tình huống mà trong đó bạn chọn lựa để trở nên mù
quáng thay vì nhìn rõ, bị lãng thay vì nghe rõ, sống như chết và say ngủ thay
vì tỉnh thức.
Đối với chúng ta, những người đang thực tập ở đây
những người mong muốn sống tốt, đầy đủ không gò bó, nhiều mạo hiểm nhưng hào
hứng. sống trong một cuộc sống thật sự, chúng ta được hướng dẫn cụ thể rằng
chúng ta cần đeo đuổ,i cái mà chúng ta đeo đuổi trong suốt quá trình thực tập
lâu dài, đó là: Xem nó là cái gì? Nhận biết nó mà không xen vào sự phán xét
rằng nó đúng hay sai. Để nó trôi đi và quay trở lại với phút giây hiện tại. Bất
cứ điều gì đến với chúng ta, hãy xét xem nó là cái gì mà không gọi nó là đúng
hay sai. Nhận biết nó, nhìn rõ nó và rồi để nó đi. Quay lại với phút giây hiện
tại. Từ bây giờ đến lúc bạn chết, bạn có thể làm điều này như một phương pháp
có thể trở nên yêu thương đối với chính bạn cũng như đối với người khác, như
một phương pháp ít định kiến, ít tranh cãi, ít xác quyết rằng tuyệt đối chắc
chắn là bạn đúng và những người khác sai, như một phương pháp để phát triển
tính hóm hỉnh về tất cả các thứ, để thắp sáng nó lên, cởi mở nó ra, bạn có thể
làm được điều này. Bạn cũng có thế bắt đầu nhận thấy những lúc bạn tự trách
mình hay phê phán người khác. Nếu bạn dùng thời gian còn lại của cuộc đời để
nhận thức được như vậy và làm nó trở thành một cách thức riêng để vén lên những
ngu ngốc trong chính tình cảnh của mỗi con người–vở bi hài kịch mà tất cả chúng
ta đều có vai ở trong đó–bạn có thể phát triển nhiều sự khôn ngoan, nhiều sự tử
tế và có nhiều hạnh phúc hơn.
Nhận thấy được bạn đang bào
chữa mình và trách cứ người khác không phải là một lý do để bạn tự chỉ trích mà
đó thật sự là một cơ hội để nhận biết những gì đã giam hãm chúng ta trong một
thế giới rất thiếu hiểu biết này. Đó là một cơ hội dể nhận thấy rằng bạn đang
cố bám víu vào những suy diễn của bạn về thực tại; nó cho phép bạn suy diễn
rằng đó là tất cả, không hơn, không kém; nhưng đó không phải là thực tại mà đó
chỉ là sự suy diễn của bạn về thực tại.