Lý do chủ yếu khiến người ta không tin tái sanh, có một
đời sống trước là vì người ta không nhớ những chuyện gì đã xảy ra trong đời
sống trước đó. Nhưng hãy hỏi, ngay đối với những chuyện xảy ra hồi nhỏ hay thậm
chí mới xảy ra ngày hôm qua, chúng ta còn quên kia mà! Bao nhiêu điều chúng ta
không trực tiếp biết hay là không nhớ, nhưng chúng vẫn tồn tại.
* Túc mạng minh hay
là khả năng nhớ lại các đời sống trước.
Trong văn chương Phật giáo, có từ và khái niệm Túc mạng
minh, là khả năng cuả các bậc thánh trong Phật giáo nhớ lại rõ ràng các kiếp
sống trước của mình. Phật Thích Ca trong canh đầu đêm ngày thành Phật, đã nói
như sau :
"Ta nhớ lại nhiều, rất nhiều đời sống trước mà Ta đã
trải qua. Một đời, hai đời, ba đời, bốn, năm đời, năm mươi đời, trăm nghìn đời,
trong các kiếp vũ trụ khác nhau...
Các bậc A La Hán đều nói chứng được ba minh, tức là Túc
mạng minh, Thiên nhãn minh và Lậu tận minh. Thiên nhãn minh là khả năng nhìn
xa, nhìn qua vật cản, nhìn tận những cõi sống khác không phải cõi người. Lậu
tận minh là sự sáng suốt đã xoá sạch mọi mê lầm và phiền não. Tất nhiên, trình
độ Túc mạng minh của A La Hán còn kém nhiều, so với Phật.
Tính logic của thuyết tái sanh đã khiến cho có nhiều trí
thức phương Tây, kể cả những tín đồ thiên chúa giáo, chấp nhận thuyết tái sanh.
Trong cuốn "Exploration of Reincarnation" (Nghiên cứu thuyết tái sanh),
tác giả Hans Tendam đã ghi nhận lời phát biểu của Henry Ford, nhà công và là
nhà từ thiện Mỹ nỗi tiếng, về thuyết tái sanh như sau:
"Tôi chấp nhận thuyết tái sanh từ năm tôi 16 tuổi.
Tôn giáo không cung cấp được cái gì thích hợp; ngay công việc cũng không làm
được cho tôi đầy đủ. Công việc làm sẽ là vô ích nếu chúng ta không lợi dụng
được kinh nghiệm của đời này để dùng cho đời sau. Khi tôi phát hiện được thuyết
tái sanh, thì thời gian không còn bị hạn chế nữa. Tôi không còn là nô lệ của
kim đồng hồ nữa. Tôi muốn truyền lại cho những người khác sự bình thản mà một
quan điểm lâu dài về cuộc sống đã đem lại cho tôi".
(Hans Tendam. "Exploration of reincarnation" -
London Adams 1990, tr.877)
Trong lời phát biểu của Henry Ford có câu "...Tôn
giáo không cung cấp được cái gì thích hợp". Câu này không phải chỉ cho tôn
giáo nói chung mà là cho Thiên Chúa giáo, một tôn giáo thần quyền chủ trương
người ta chỉ sống và chết một lần. Còn các tôn giáo phát từ Ấn Độ, dù là Phật
giáo hay Ấn giáo đều khẳng định có tái sanh.
Chúng ta thấy rõ bức xúc tâm lý của những người như Henry
Ford, cuộc sống con người quá ngắn ngủi, không đủ để hoàn thành sự nghiệp lớn,
do đó mà thuyết tái sanh đã mở rộng cho Ford tầm cỡ thời gian cuả cuộc sống,
làm cho ông ta cảm thấy như không còn là nô lệ của kim đồng hồ nữa.
* Vài câu chuyện tái
sanh có sức thuyết phục :
Trong cuốn "The Tibetan book of living and
dying"(Cuốn sách Tây Tạng của sống và chết), tác giả, Thiền sư Tây Tạng
Sogyal Rinpoche ghi câu chuyện của một người Anh sinh trưởng ở Norfolk, tên là
Arthur Flowerdew. Từ 12 tuổi trở đi, anh ta thường xuyên thấy hiển hiện rõ nét
trong trí nhớ hình ảnh một thành phố lớn, bao quanh bởi sa mạc; một hình ảnh
đậm nét nữa là một ngôi đền tạc lõm sâu vào sườn núi. Những hình ảnh đó trở đi trở
lại luôn trong đầu óc cậu bé, đặc biệt khi cậu chơi với hòn sỏi màu hồng và màu
vàng dọc bờ biển, gần nhà cậu ta. Càng lớn lên, Flowrdew càng thấy hiện rõ
những chi tiết của thành phố đó, với mô hình các đường phố, các binh lính đi
qua đi lại, và con đường hẻm hẹp từ ngoài dẫn vào thành phố. Về sau, anh ta
tình cờ xem được một cuốn phim video về thành phố cổ Petra ở Jorda. Anh ta vô
cùng ngạc nhiên khi nhận thấy quảng trường trong thành phố cổ Petra này hoàn
toàn giống hệt quảng trường anh thường thấy hiển hiện trong trí nhớ trước đây
của anh. Qua trung gian đài BBC, Chính phủ Jordan biết được tin này và sẵn sàng
đài thọ một chuyến bay chở Arthu Flowrdew và một đoàn làm phim của đài BBC đến
Jordan. Trước chuyến đi, Arthur Flowerdew được giới thiệu với một nhà khảo cổ
học rất ngạc nhiên về kiến thức của Arthur về Petra, và tuyên bố kiến thức này
chỉ có thể là của một chuyên gia khảo cổ học lâu đời. Arthur nêu ra ba địa điểm
đặc biệt của Petra: một tảng đá lớn, có dạng núi lửa, một ngôi đền, nơi Arthur
tin là mình đã bị giết vào thế kỷ I sau công nguyên . Cuối cùng là một kiến
trúc có dạng kỳ lạ, các nhà khảo cổ đều biết tới cấu trúc này, nhưng lại không
rõ chức năng của nó là gì.
Nhà khảo cổ học tới gặp Arthur, và nghi ngờ là cái tảng đá
dạng núi lửa ở ngoại ô Petra không tồn tại. Khi nhà khảo cổ đưa cho Arthur xem
bức ảnh thành phố Petra, nơi có ngôi đền thì Arthur chỉ rõ khá chính xác vị trí
của ngôi đền, và nơi trạm gác. Đó là cái trạm gác, mà hai nghìn năm trước đây
anh ta đã từng phục vụ.
Sau khi đoàn đến Jordan, và đi thăm Petra, khi tiến đến
gần thành, Arthur từ xa chỉ rõ cái tảng đá dạng núi lửa ở ngoại ô, và khi vào
thành, Arthur đả không do dự, không cần tới bảng đồ, đã đi thẳng đến vị trí
trạm gác cũ, nơi anh ta từng phục vụ. Anh ta còn đi đến nơi, mà anh ta nói đã
bị kẻ thù đâm chết bằng một ngọn giáo.
Nhà khảo cổ đi theo Arthur không thể nào hiểu nổi: làm sao
một công dân Anh bình thường lại có thể biết rõ thành phố cổ Petra đến như
vậy...
Ngoài thuyết tái sanh, thật không có lý lẽ gì có thể giải
thích được kiến thức kỳ lạ của Arthur Flowerdew về thành phố cổ Petra. Có thể
nghi ngờ là Arthur là một tay bịp hay không? Không thể, vì Arthur đã nói ra
nhiều đều mà các nhà khảo cổ học cũng không biết về Petra.
Chuyện một cô bé gái
nhớ lại đời sống trước của mình
Bác sĩ Ian Stevenson, thuộc trường Đại học Virginia(Mỹ) đã
thu nhập nhiều truyện của trẻ con, nhớ lại đời sống trước của chúng(xem Ian
Steveson Twenty cases suggestive of reincarnation Charlottesville. University
Press of Virginia. 1974) Stevenson kể chuyện một em gái nhỏ tên là Kamalgit
Kour, con một thầy giáo ở Pujab-Ấn Độ thuộc bộ tộc người Sikh. Em dẫn cha mình
đến một làng, và nói với cha là em cùng với một người bạn đồng học đã bị xe
chẹt chết ở đây, người bạn bị chết ngay lập tức. Em dẫn người cha đến đúng xóm
nhà, nơi em từng ở trước đây với gia đình. Hỏi thăm hàng xóm, người cha biết
đúng là như vậy - Một gia đình có một người con gái tên là Rishma, bị xe buýt
đâm phải khi em 16 tuổi, và đã chết trong khi xe chở đi nhà thương. Khi ông nội
và hai người bác của em trở về nhà gặp em thì em nhận ra đó là ông nội và người
chú của em. Vào nhà, em không do dự đi thẳng vào phòng, xưa vốn là phòng của
em.
Câu chuyện nói trên được kể với Giáo chủ Tây Tạng Đạt Lai
Lạt Ma và ông gửi một đặc phái viên đến tận nơi để tìm hiểu rõ mọi đầu đuôi câu
chuyện.
* Năm phương pháp
giúp tin tái sanh.
Có năm phương pháp giúp chúng ta chấp nhận có tái sanh.
1. Thứ nhất là suy nghĩ đúng đắn về sự khác biệt nhân cách
và năng khiếu giữa những người con cùng một gia đình. Tại sao, người cùng một
gia đình, được hưởng một sự giáo dục gần giống nhau lại có thể khác biệt rất
nhiều về nhân cách và năng khiếu. Có người con thì tánh tình rất tốt, luôn luôn
sẵn sàng giúp đỡ người khác, trái lại, có người con thì tánh tình hung dữ, chỉ
muốn hại người. Sự khác biệt giữa các người lớn có thể thấy trong thái độ của
họ đối với tôn giáo. Có người rất ghét tôn giáo, nhưng cũng có người rất thích
nghe giảng kinh sách tôn giáo, dù đó là Thiên Chúa giáo hay Phật giáo; ghét và
yêu tôn giáo đối với họ như thành bản năng. Phải chăng đó là do những người đó,
trong một đời sống trước cũng đã từng căm ghét và yêu thích tôn giáo như bây
giờ. Có người học một ngoại ngữ rất là dễ dàng, nhưng có người khác thấy đó là
vô cùng khó khăn.
Người đời này học ngoại ngữ dễ dàng phải chăng trong một
đời sống trước đã từng học ngoại ngữ rồi, và đời này nói học ngoại ngữ chỉ là
học lại mà thôi. Còn người học ngoại ngữ rất khó khăn là vì anh ta , trong đời
sống trước chưa từng học ngoại ngữ bao giờ.
2. Chứng cớ thứ hai giúp chúng ta suy đoán là có tái sanh
là tính liên tục của tâm thức. Tâm thức chúng ta là một dòng liên tục của những
niệm sanh diệt không ngừng; niệm trước diệt là cái nhân trực tiếp giúp chi niệm
sau sanh khởi. Không có niệm trước diệt thì niệm sau không thể sanh khởi. Niệm
đầu tiên sanh khởi của thai nhi cũng phải do niệm trước diệt thì mới sanh khởi
được. Và niệm trước đó, chỉ có thể là thuộc đời sống trưác, hay là thuộc thân
trung ánh của một đời sống trước, trong trường hợp có thân trung ánh.
3. Chứng cớ từ mộng: có 3 loại mộng. Một loại mộng có liên
quan đến những sự việc ở đời này, thí dụ: nằm mơ thấy lại những sự việc thời
thơ ấu. Một loại mộng khác liên quan đến những sự việc sẽ xảy ra cũng trong đời
này. Loại mộng thứ ba có liên quan đến những cuộc sống quá khứ, như các giấc
mộng đã nói ở trên của Arthur FLowerdew.
Sự việc thuộc loại mộng thứ ba không thể xảy ra ở đời này
được; thí dụ, chúng ta nằm mơ thấy mình đang bay. Nếu loại mộng này xảy ra
thường xuyên thì rất có thể trong một đời sống trước, chúng ta đã đạt tới một
trình độ thiền định khiến chúng ta bay được. Hiện tượng người bay được nhờ
thiền định là chuyện có thực, quan sát được. Hiện tượng này tiếng Pháp hay
tiếng Anh đều gọi là Levitaio.
Nội dung sự việc có thể không thuộc một đời sống quá khứ
mà thuộc một đời sống tương lai. Thí dụ, kẻ sống ác có thể nằm mơ thấy mình bị
thiêu cháy trong lửa địa ngục, hay là cảm thấy lạnh giá như trong địa ngục
lạnh, đến nổi đắp lên bao nhiêu chăn trên người cũng không chịu được. Trái lại,
người sống thiện lành có thể có những giấc mơ đẹp, như là sống trong cảnh bồng
lai hay trong cung điện nhà trời. Qua những loại mộng như vậy, có thể suy đoán
là phải có các cuộc sống khác với cuộc sống hiện tại, tức là có tái sanh.
4. Chứng cớ thứ tư: là thế giới đã thu thập rất nhiều
chuyện của những người hoặc là trẻ con, hoặc là người lớn đã nhớ lại các kiếp
sống trước của mình. Ở đầu bài này, tôi đã nhắc lại các chuyện được ghi trong
cuốn "Exploration of reincarnation" (Nghiên cứu tái sanh) của Tendam,
hay là trong cuốn sách của giáo sư Stevenson (sách đã dẫn).
5. Đối với những Phật tử thuần thành, những lời Phật nói
về các cuộc sống trước của Ngài đã đủ để khẳng định có tái sanh. Tất nhiên, đối
với những người không phải là Phật tử thì câu chuyện về các kiếp sống trước của
Phật không đủ sức thuyết phục.
Để kết luận, có thể nói, có những điều chúng ta tuy không
thấy, nhưng có thể suy đoán bằng lập luận lôgích, như tuy không thấ lửa, nhưng
vẫn suy đoán là có lửa vì thấy có khói bốc lên. Cũng như vậy, tuy không chứng
kiến sự tái sanh, nhưng vẫn có thể dựa vào 4 loại chứng cớ nói trên mà suy đoán
có sự tái sanh.