Sử
liệu về Ấn Độ của Cambridge và Oxford đều chấp nhận năm 483 trước Tây
lịch là năm Đức Phật nhập Niết bàn. Tuy nhiên, William Jones dựa trên
cở sở tài liệu của Trung Quốc và Tây Tạng, đã suy luận rằng Đức Phật đã
sống vào thế kỷ thứ XI trước Tây lịch.
Sử gia Fleet, tác giả của công trình nghiên cứu Rajatarangini (bộ sử
các triều đại Kashmir, được viết bằng tiếng Sanskrit, tác giả Kalhana;
bộ sử này có đề cập đến lịch sử truyền bá đạo Phật đến thung lũng
Kashmir), lại cho rằng Đức Phật sống vào thế kỷ thứ XVII trước Tây
lịch. Nhà sư Trung Quốc Pháp Hiển nhận định, Đức Phật Niết bàn vào năm
1050 trước Tây lịch. Những lý thuyết trái ngược này đã làm rối ren mọi
thứ.
Sử liệu cho rằng Đức Phật sống vào thế kỷ thứ V trước Tây lịch vốn
được E. J. Rapson đề xuất. Ông cũng cho rằng không thể biết chính xác
thời điểm Đức Phật nhập Niết bàn được, và thời điểm Phật Niết bàn mà
công chúng chấp nhận từ trước đến nay chỉ là một giả thuyết.
K. N.
Sastry trích dẫn chuyên luận Niên đại của Đức Phật, vua Mililnda và
Amtiyoka của thân phụ ông - ông Kota Venkatachelam, và cho rằng Đức
Phật sống vào quãng năm 1887 và 1807 trước Tây lịch.
Quyển sách Biểu đồ niên đại Ấn Độ của Venkatachelam đã đi vào tìm
hiểu lịch sử và những mối liên kết bị mất trong niên đại và những sự
kiện lịch sử Ấn Độ.
K. N. Sastry nhấn mạnh rằng, các học giả phương Tây đã tùy tiện bỏ
qua 12 thế kỷ trong lịch sử Ấn Độ bởi “giả thuyết” của họ về cuộc xâm
lược của Alexander đại đế không phù hợp những hàng thế kỷ theo niên đại
cổ của Ấn.
Tác giả xác định rằng Đức Phật sống cùng thời với các vị vua
Kshemajit, Bimbisara và Ajatasatru, thuộc đời thứ 31, 32 và 33 của
triều đại Magadh. Nhận định này đã được minh chứng qua các truyện cổ Ấn
Độ cũng như những cứ liệu trong lịch sử Phật giáo.
Cuối cùng,
những chứng cứ trích dẫn của Sastry đi đến kết luận rằng Đức Phật đản
sinh năm 1887 và nhập Niết bàn năm 1807 trước Tây lịch.
Xem ra, thời điểm Đản sanh và Niết bàn của Đức Phật vẫn còn là một
vấn đề nóng hổi và các sử gia cũng sẽ tốn không ít giấy mực cho vấn đề
này.
ÂN ĐĂNG dịch (Theo Newindpress.com, January 12, )