Một số nguồn tài liệu về kỳ thị PG dưới thời
Đệ Nhất Cộng Hòa (1954-1963)
Nội Dung
I. Tài liệu 1500 người bị bắt trong chiến dịch nước lũ
Tài liệu 1. Hồi ký của ông William Colby, cựu Giám đốc CIA:
sách tựa đề Lost Victory.
Tài liệu 2.. Điện văn 274. (Do Cư Sĩ Nguyên Giác dịch)
II. Tài liệu 300,000 người bị tàn sát.
Tài liệu 1. Sách tựa đề Đảng Cần Lao của Chu Bằng Lĩnh.
Tài liệu 2. Thống kê năm 1960. Bài viết " 7 nguyên nhân thất bại của chế độ NĐD"
của Bùi Kha,
Tài liệu 3. Sách "Việt Nam Đệ Nhất Cộng Hòa Toàn Thư 1954-1963-" Tập 1; tổng
Quan của Nguyễn Mạnh Quang.
III. Tài liệu Bà Nhu xin lỗi.
Tài liệu 1.Trích trong bài viết của Bùi Kha: Phật Giáo 1963 và Hòa Thượng Quảng
Đức,Nhìn Từ Thế Giới
Tài liệu 2. Bài viết của Hoàng Nguyên Nhuận.
IV. Phúc Trình A/5630. Phái Đoàn Điều Tra Liên Hiệp
Quốc Về Đàn Áp Phật Giáo Tại Việt Nam Năm
1963 Đã Kết Luận Như Thế Nào?
_________________________________
I. Tài liệu 1500 người bị bắt trong chiến dịch nước lũ
Tài liệu 1.
Hồi ký của ông William Colby, cựu Giám đốc CIA:
Sách tựa đề LOST VICTORY nhà xuất bản Contemporary Books, Chicago, New York 1989 ở trang 133&134 có câu nguyên văn như sau:
"Lodge
was in Honolulu being briefed by the Pacific military command, and
Nolting was there so they could have some time to discuss Lodge's new
responsibilities. I was attending for the CIA, and was anxious that
Lodge get a good briefing on our programs and their contribution to the
effort in Vietnam. Into this sparkling setting came the news that on
August 21, in the middle of the night, a series of raids on the
principal Buddhist pagodas of Vietnam had taken place . There were some 1,400 arrests and an undetermined number (although rumored figures were plentiful) of injured or wounded.".
Tài liệu 2. (Do Cư Sĩ Nguyên Giác dịch.)
ĐIỆN VĂN 274:
CHIẾN DỊCH TẤN CÔNG CHÙA, BẮT 1426 TĂNG NI CƯ SĨ
Sau đây là bức Điện văn số 274 trong Hồ sơ đã giải mật “Foreign Relations of the United States, 1961–1963”
(Hồ Sơ Đối Ngoại Của Hoa Kỳ, 1961-1963) gửi từ Đại Sứ Hoa Kỳ HenryCabot
Lodge về Bộ Ngoại Giao Mỹ. Điện văn gửi từ Sài Gòn ngày 24-8-1963, vài
ngày sau trận tấn công hàng loạt các chùa ở Miền Nam VN. Đính kèm nơi
đây là phóng ảnh các trang 613 và 614 của điện văn này.
Trích đoạn:
""Sài Gòn, ngày 24 tháng 8 năm 1963, lúc 6 giờ chiều
320. CINCPAC for POLAD (Hồ sơ 320. Tư Lệnh Quân Lực Thái Bình
Dương ghi chú tới Hội Đồng Cố Vấn Chính Sách Ngoại Giao). Sau đây là bản
ghi nhớ cuộc nói chuyện giữa Rufus Phillips, Giám đốc USOM Rural
Affairs (Ủy Ban Hoa Kỳ về Phát Triển Nông Thôn), và Tướng Lê Văn Kim vào
ngày 23-8-1963:
Bắt đầu bản văn: Sau đây là lời Tướng Lê Văn Kim, người hiện giữ
chức Phó Sở Quan Hệ Cộng Đồng của Tướng Trần Văn Đôn, tuyên bố với tôi
trong buổi nói chuyện với Tướng Kim hôm 23-8-1963. Tướng Kim là một bạn
thân cũ của tôi, và yêu cầu cuộc nói chuyện này được giữ bí mật.
Tướng Kim khởi đầu cuộc nói chuyện bằng lời, một cách cay đắng, rằng Quân Đội VNCH bây giờ hành động như búp bê trong tay Cố Vấn Ngô Đình Nhu,
người đã lừa gạt quân đội trong việc ban hành thiết quân luật. Quân
Đội, gồm cả các Tướng Tôn Thất Đính và Đôn, không biết gì về các kế
hoạch tấn công Chùa Xá Lợi và các chùa khác. Chiến dịch đó thực hiện bởi Lực Lượng Đặc Biệt của Đại Tá Lê Quang Tung và cảnh sát dã chiến theo lệnh bí mật của ông Nhu. Nhu hiện nắm quyền kiểm soát, và Tướng Đôn đang nhận lệnh trực tiếp từ ông ta.
Theo lời Kim, có 1426 người (Tăng Ni Cư Sĩ Phật Giáo) đã bị bắt. Tất cả chất nổ và vũ khí tìm thấy trong các chùa là đã đưa gài vào.
Bây giờ dân chúng tin rằng Quân Đội đang giữ trách nhiệm đàn áp Phật Tử
và đang chuyển dư luận sang chống đối Quân Đội. Nếu tình hình này không
sửa chữa và nếu dân chúng không được biết sự thật, Quân Đội sẽ bị tê
liệt một cách nghiêm trọng trong cuộc chiến chống Cộng
Lodge (ký tên Đại sứ Henry Cabot Lodge)
Nguồn: Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, Hồ Sơ Trung Ương, SOC 14-1 S VIET. Mật;
Xử lý hồ sơ tức khắc; Phổ biến hạn chế. Gửi bản sao tới Tư Lệnh Quân Lực
Hoa Kỳ Thái Bình Dương. Hilsman đã trích dẫn điện văn này trong cuốn To Move a Nation, các trang 484-485, như một phần trong một phương pháp của các tướng lãnh VNCH tiếp cận với các viên chức Mỹ.