Phàm làm người, hễ có thân là có khổ thân, và hễ còn phiền não là còn khổ tâm. Khổ thân và khổ tâm này thuộc về phần thọ uẩn, nhưng tóm lại ngũ uẩn đều là khổ.
Khổ là sự thật chân lý của tất cả chúng sinh nói chung, con người nói riêng, tất cả mọi người đều phải chịu đựng khổ, song sự khổ ít hoặc nhiều của mỗi người có phần không giống nhau. Cho nên, sự giải thoát khổ của mỗi người cũng không giống nhau.
Thật ra, quan niệm khổ của mỗi người hoàn toàn tuỳ thuộc vào quả của nghiệp và trình độ nhận thức của mỗi người. Do đó, con đường giải thoát khổ của mỗi người cũng phải thích ứng.
Quyển “Con Đường Giải Thoát Khổ” này được trình bày 3 con đường:
1- Con đường thoát khổ nhất thời trong kiếp hiện tại.
2- Con đường giải thoát khổ, hưởng sự an lạc lâu dài trong những kiếp sau.
3- Con đường giải thoát khổ hoàn toàn, không còn khổ nữa.
Quyển “Con Đường Giải Thoát Khổ” này vốn trước đây là một bản thảo viết tay, do sự yêu cầu của ông bà Phạm Kim Khánh, bần sư đã biên soạn xong trong dịp ngày rằm tháng tư Phật lịch 2524 (cách đây hơn 25 năm) tại Thiền viện Óm Nói, tỉnh Samutsakhorn Thái Lan, rồi đã gửi đến ông bà Phạm Kim Khánh tại Hoa Kỳ.
Thời gian trải qua nhiều năm, bần sư không còn nhớ đến nó nữa. Đến nay, bỗng nhiên nhận được bản thảo in computer “Con đường giải thoát khổ” soạn giả Tỳ khưu Hộ Pháp (Dhammarakkhita Bhikkhu) đúng là pháp danh của bần sư. Bần sư không ngạc nhiên làm sao được!
Bần sư chân thành biết ơn ông Phạm Kim Khánh, vì đã có công khéo giữ gìn cẩn trọng, bảo tồn chu toàn bản thảo suốt hơn 25 năm qua. Nay ông có ý định ấn hành để truyền bá đến mọi người; bần sư vô cùng cảm kích trước thiện tâm của ông, bần sư cảm thấy vô cùng hoan hỷ, cho nên đã cố gắng xem lại, biên tập xong, gửi lại cho ông tại Hoa Kỳ.
Xét theo thời gian, bản thảo này đã sinh ra trước quyển “Tìm Hiểu Pháp Hành Thiền Tuệ” (hơn 560 trang). Như vậy nó là soạn phẩm đầu tay của bần sư, nên bần sư đã xin ông Phạm Kim Khánh vui lòng cho phép ấn hành soạn phẩm “Con Đường Giải Thoát Khổ” này tại Việt Nam, để cho phần đông người Việt có cơ hội tìm hiểu.
Quyển sách “Con Đường Giải Thoát Khổ” này bần sư đã cố gắng sưu tầm, góp nhặt những tài liệu từ Tam Tạng Pāḷi, và các Chú giải Pāḷi được một phần nào đó thôi! Tuy bần sư đã cố gắng hết mình giảng giải để giúp cho quý độc giả, song vì khả năng có hạn, nên chắc chắn không thể tránh khỏi những điều sơ sót, thậm chí còn có chỗ sai ngoài khả năng hiểu biết của bần sư.
Để lần sau tái bản được hoàn thiện hơn, kính mong chư bậc thiện trí từ bi chỉ giáo, góp ý chân tình.
Kính xin quý vị xem soạn phẩm này như là của chung, mà mỗi người trong chúng ta, ai cũng có bổn phận đóng góp xây dựng, để cho soạn phẩm này được hoàn hảo, ngõ hầu mong đem lại sự lợi ích chung, sự tiến hoá, sự an lạc cho phần đông chúng ta. Bần sư kính cẩn đón nhận những lời đóng góp phê bình xây dựng ấy của chư bậc thiện trí, và kính xin quý Ngài ghi nhận nơi đây lòng chân thành biết ơn sâu sắc của bần sư.
Quyển sách “Con Đường Giải Thoát Khổ” này được hoàn thành do nhờ có nhiều người giúp sức Dhammacitta Bhikkhu (Tỳ khưu Tâm Pháp), cô Sumittā, cô Dhammanandā giúp xem bản thảo, đệ tử Sīlācāra (Giới Hạnh) đã tận tình đánh máy vi tính, dàn trang, làm thành quyển; cùng các thí chủ trong nước và ngoài nước có đức tin trong sạch lo ấn hành đó là: Pháp đệ Bửu Đức cùng nhóm phật tử chùa Hương Đạo (Hoa Kỳ), gia đình anh Đinh Vạn Xuân cùng nhóm Phật tử ở Úc, gia đình ông bà Trần Văn Cảnh – Trần Kim Duyên, gia đình cô Dhammanandā ở Pháp, gia đình anh Hoàng Quang Chung…
Và đã được Nhà xuất bản Tôn Giáo cho phép ấn hành. Bần sư vô cùng hoan hỷ và biết ơn tất cả các quý vị.
Nhân dịp này, con là Dhammarakkhita Bhikkhu (Tỳ khưu Hộ Pháp) thành kính dâng phần pháp thí thanh cao này đến Ngài Vaṃsarakkhitamahāthera (cố Đại Trưởng Lão Hộ Tông) là sư phụ của con, đồng thời đến Ngài cố Đại Trưởng Lão Thiện Luật, Ngài cố Đại Trưởng Lão Bửu Chơn, Ngài cố Đại Trưởng Lão Giới Nghiêm, Ngài cố Đại Trưởng Lão Hộ Giác (chùa Từ Quang) cùng chư Đại Trưởng Lão, Đại đức khác… đã dày công đem Phật giáo Nguyên Thuỷ (Theravāda) về truyền bá trên quê hương Việt Nam thân yêu.
Và kính dâng đến chư Đại Trưởng Lão ở nước Thái Lan, nước Myanmar, quý Ngài đã có công dạy dỗ con về pháp học và pháp hành.
Con kính mong quý Ngài hoan hỷ.
Idaṃ no ñātinaṃ hotu, sukhitā hontu ñātayo.
Phước thiện pháp thí thanh cao này, xin hồi hướng đến tất cả thân quyến của chúng con, từ kiếp hiện tại cho đến vô lượng kiếp trong quá khứ, cầu mong quý vị hoan hỷ thọ nhận phần phước thiện này để thoát khỏi cảnh khổ, được an lạc lâu dài.
Imaṃ puññābhāgaṃ mātāpitu-ācariya-ñāti-mittānañceva sesasabbasattānañca dema, sabbepi te puññapattiṃ laddhāna sukhitā hontu.
Chúng con thành tâm hồi hướng, chia phước đến ông bà, cha mẹ, thầy tổ, thân quyến, bạn hữu cùng tất cả chúng sinh từ cõi địa ngục, atula, ngạ quỷ, súc sinh, nhân loại, chư thiên trong các cõi trời dục giới, chư phạm thiên trong các cõi trời sắc giới… xin tất cả quý vị hoan hỷ thọ nhận phần phước thiện pháp thí thanh cao này, cầu mong quý vị được giải thoát mọi sự khổ, được an lạc lâu dài.
Idaṃ me dhammadānaṃ āsavakkhayāvahaṃ hotu.
Phước thiện pháp thí thanh cao này của mỗi người chúng con, xin làm duyên lành dẫn dắt mỗi người chúng con đến chứng đắc Arahán Thánh Đạo – Arahán Thánh Quả và Niết Bàn, diệt đoạn tuyệt mọi phiền não trầm luân, giải thoát khổ tử sinh luân hồi trong ba giới bốn loài.
Nếu mỗi người trong chúng con chưa diệt đoạn tuyệt được mọi phiền não trầm luân, chưa giải thoát khổ sinh, vẫn còn tiếp tục tử sinh luân hồi, thì do năng lực phước thiện pháp thí thanh cao này ngăn cản mọi ác nghiệp không có cơ hội cho quả tái sinh trong 4 cõi ác giới: Địa ngục, atula, ngạ quỷ, súc sinh; và cũng do năng lực này chỉ hỗ trợ thiện nghiệp cho quả tái sinh trong cõi thiện giới: Cõi người, các cõi trời dục giới… mà thôi. Được sinh kiếp nào, mỗi người trong chúng con cũng là người có chánh kiến, có đức tin trong sạch nơi Tam Bảo, tin nghiệp và quả của nghiệp, có duyên lành thân cận gần gũi với bậc thiện trí, lắng nghe chánh pháp của bậc thiện trí, có đức tin trong sạch nơi bậc thiện trí, cố gắng tinh tấn hành theo lời giáo huấn của bậc thiện trí, không ngừng tạo mọi pháp hạnh ba-la-mật cho sớm được đầy đủ trọn vẹn, để mong sớm chứng ngộ chân lý Tứ Thánh Đế, chứng đắc 4 Thánh Đạo, 4 Thánh Quả và Niết Bàn, mong diệt đoạn tuyệt mọi phiền não trầm luân, trở thành bậc Thánh Arahán.
Trong vòng tử sinh luân hồi, mỗi khi chúng con được nghe tin lành Đức Phật, Đức Pháp, Đức Tăng ngự nơi nào, dù gần dù xa, chúng con liền phát sinh tâm hỷ lạc, có đức tin trong sạch nơi Đức Phật, Đức Pháp, Đức Tăng; quyết tâm tìm đến nơi ấy, để hầu đảnh lễ Đức Thế Tôn, hoặc chư Thánh Thanh Văn đệ tử của Ngài, lắng nghe chánh pháp cố gắng tinh tấn hành theo chánh pháp của Ngài, để mong chứng ngộ chân lý Tứ Thánh Đế, chứng đắc 4 Thánh Đạo, 4 Thánh Quả và Niết Bàn, diệt đoạn tuyệt mọi phiền não, mọi tham ái, mọi ác pháp, trở thành bậc Thánh Arahán sẽ tịch diệt Niết Bàn, chấm dứt tử sinh luân hồi trong ba giới bốn loài.
Do nhờ năng lực phước thiện pháp thí thanh cao này hỗ trợ, nhắc nhở cho mỗi người chúng con, khi thành tựu quả báu ở cõi người (manussasampatti) như thế nào, cũng không đắm say trong cõi người; hoặc khi thành tựu quả báu ở cõi trời (devasampatti) hưởng được an lạc như thế nào, cũng không đắm say trong cõi trời. Bởi vì mục đích cứu cánh cao cả của mỗi chúng con là cầu mong sớm thành tựu quả báu sớm chứng ngộ Niết Bàn (Nibbānasampatti), giải thoát khổ tử sinh luân hồi trong ba giới bốn loài.
Icchitaṃ patthitaṃ amhaṃ, Khippameva samijjatu.
Điều mong ước, ý nguyện của chúng con,
Cầu mong sớm được thành tựu như ý.
Tỳ-khưu Hộ Pháp
(Dhammarakkhita Bhikkhu)