Tọa lạc trên quần đảo tiền tiêu của Tổ quốc, các công trình như Nhà tưởng niệm Bác Hồ, Đài tưởng niệm liệt sĩ, chùa Song Tử Tây, chùa Trường Sa là những công trình văn hóa tiêu biểu của Huyện đảo Trường Sa, mang lại cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên nơi đây hình bóng đất liền và điểm tựa tinh thần vững chắc.

Tọa lạc trên hòn đảo xa nhất trong toàn quần đảo Trường Sa, chùa Song Tử Tây có quy mô hoành tráng với tam quan bề thế, gian thờ Phật to rộng cùng cảnh quan xung quanh thoáng đãng, trong lành. Trong ảnh, toàn cảnh chùa Song Tử Tây nhìn từ trên cao.


Hoành tráng với 3 lớp mái ngói kiên cố, kết cấu hình chồng diêm sừng sững nhìn ra biển, tam quan chùa Song Tử Tây có thể đủ chỗ đứng cho cả trăm người, được xây dựng từ gạch, gỗ với dáng dấp kiến trúc thuần Việt.


Từ tam quan dẫn tới gian thờ Phật của chùa là con đường lát gạch đá rất sạch sẽ, đặt dọc trục thần đạo, hai bên đường là dãy các cây vạn niên thanh.


Chính giữa gian thờ là Đại hùng Bảo điện, nơi đặt tượng Phật làm từ đá nguyên khối.


Xung quanh các bên đặt tượng các vị kim cương, cũng làm từ đá nguyên khối. Nội thất như bàn ghế bên trong chùa Song Tử Tây được làm từ các loại gỗ quý. Cả những mảng vách trong chùa cũng được ghép từ nhiều phiến gỗ rất dày.


Nét đặc sắc của chùa Song Tử Tây và các ngôi chùa khác ở trên quần đảo Trường Sa là tất cả các hoành phi, câu đối sơn son thếp vàng đều viết bằng chữ quốc ngữ.




So với nhiều đảo khác trên quần đảo Trường Sa, Song Tử Tây được thiên nhiên ưu đãi chút ít nước ngầm và thảm thực vật phong phú hơn cả. Nơi đây xen kẽ cây phong ba, cây bàng vuông là các cây tre, chuối, đu đủ, gần giống như những làng quê bình dị trên đất liền.


Một ngôi chùa nổi tiếng khác trên quần đảo là chùa Trường Sa lớn. Tuy không bề thế như chùa Song Tử Tây nhưng vẫn đạt được kiến trúc chuẩn mực của chốn tôn nghiêm.


Ở Chùa Trường Sa lớn có treo quả chuông đồng. Trên đó có dòng chữ "Chùa Trường Sa lớn, thuộc quần đảo Trường Sa - Khánh Hòa - Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".


Các ban thờ Phật trong các ngồi chùa đều được nhân dân nhang khói quanh năm. Trên bàn thờ Phật không bao giờ thiếu hương hoa quả phẩm của người dân dâng lên đấng chí tôn. Anh Nguyễn Tấn Thi, ngư dân trên đảo Trường Sa cho biết, do khí hậu khắc nghiệt, hoa quả trên đảo chủ yếu được mang từ đất liền, chỉ có đu đủ là loại quả luôn sẵn có nơi đây.


Dù khó khăn, nhưng nhân dân Trường Sa luôn cố gắng duy trì nét văn hóa đặc trưng như trên đất liền. Sau mỗi mùa biển động, mùa gió muối, các cây hoa đại trồng trước các cửa chùa lại nở hoa khoe hương sắc.


Đến đảo Trường Sa lớn, không thể không thăm quan Nhà tưởng niệm Bác Hồ. Đây là công trình có ý nghĩa văn hóa, tinh thần quan trọng bậc nhất trên toàn quần đảo. Chính giữa gian thờ là tượng Hồ Chủ tịch, làm từ đồng nguyên khối với tỷ lệ 1:1, bên trên là khẩu hiểu "Không có gì quý hơn độc lập, tự do". Xung quanh là các tủ kính trưng bày tài liệu, hình ảnh về quãng đời hoạt cách mạng của Người.


Công trình là nơi cán bộ, chiến sĩ, nhân dân trên đảo tưởng nhớ Bác trong các dịp lễ, tết và báo công dâng Người sau mỗi lần hoàn thành nhiệm vụ. Trong ảnh là bia đá ghi tiểu sử của Hồ Chủ tịch.


Cán bộ, chiến sĩ trên đảo Trường Sa là những người thay mặt cho đồng chí, đồng đội trên toàn quần đảo ngày ngày chăm sóc, quét dọn Nhà tưởng nhiệm. Trong ảnh, thượng úy Nguyễn Đình Hoán dâng hương tưởng nhớ Bác Hồ.