Có thể tìm thấy động lực sáng tạo trong mối quan hệ giữa sự sống và cái chết. Trong đó, giá trị tinh thần cao cả nhất của cuộc sống có thể bắt nguồn từ những ý nghĩ và nghiên cứu về cái chết...

Sinh lão bệnh tử là quy luật lẽ thường của tự nhiên, cái chết không loại trừ bất cứ ai. Trong số những người sẽ ra đi về cõi vĩnh hằng, có không ít người trong số họ là người thân của chúng ta.

Con người thường lấy nước mắt để thể hiện sự thương nhớ của mình đối với những người đã khuất. Đã là con người ai cũng biết rồi cũng đến lúc mình sẽ “ra đi”, nhưng chỉ khác nhau ở chỗ có những sự ra đi được báo trước và không được báo trước.

Có những điều chúng ta tưởng chừng như ai cũng biết nhưng sự thực chưa chắc đã như vậy. Có thể bạn đã biết “kiếp luân hồi", hay "sự sống trở lại sau cái chết” nhưng để nhận thức được sự tồn tại của đặc tính “sống” và “chết” trong bản thân của mỗi con người và làm thế nào để cân bằng mối quan hệ giữa chúng thì không phải ai cũng biết.

Từ khi một đứa bé cất tiếng khóc chào đời cho đến khi trở thành một ông cụ “gần đất xa trời” thì đó là cả một quá trình dài. Theo bản năng, con người thường ý thức trước được cái chết của mình.

Đôi lúc, khi con người ý thức được cái chết sẽ đến với mình thì sự ra đi của họ thật thanh thản.

Theo Phật giáo Đại thừa, được thực hành tại Nhật Bản và một số nước khác, các nhà sư đôi khi biết được thời điểm họ sẽ chết. Đó là trường hợp như nhà sư Hofaku, thuộc Phật giáo Đại thừa. Một lần ông gọi các chú tiểu lại và nói: “Sức khoẻ của ta đang suy yếu dần, nhưng không việc gì phải lo lắng, đây chỉ là dấu hiệu cho thấy cái chết đang đến gần”.

Các chú tiểu vội hỏi: “Thầy sắp chết à! Chết có nghĩa là gì? Chúng ta phải tiếp tục sống. Điều đó có nghĩ là gì?” Nhà sư trả lời: “Đó chính là hai mặt của một vấn đề, là câu hỏi mà tất cả chúng ta đang đi tìm kiếm câu trả lời".

Các chú Tiểu lại hỏi: “Làm sao chúng ta có thể nhận biết được hai trạng thái khác nhau như vậy? ” Đối với câu hỏi này, nhà sư trả lời: “Khi mưa thì nước trên trời sẽ đổ xuống và sau đó trời sẽ quang, mây sẽ tạnh trở lại”.

Nhà tâm thần học sinh quán Thuỵ Điển Elisabeth Kubler-Ross – tác giả của cuốn sách “Sự sống và cái chết”, cũng đã chia sẻ quan điểm trên. Bà cho rằng: “Đối với những ai đang cố gắng tìm hiểu về mối quan hệ giữa sự sống và cái chết thì sẽ thấy cái chết chắc chắn sẽ là một động lực sáng tạo. Giá trị tinh thần cao cả nhất của cuộc sống có thể bắt nguồn từ những ý nghĩ và nghiên cứu về cái chết”.

Mỗi ngày trôi qua sẽ làm cho mỗi con người trở nên già đi, chuỗi ngày sống sẽ ngắn lại. Do vậy, điều muốn nói ở đây chính là: mặt “sống”của con người được thể hiện qua lao động thì con người phải biết tận dụng nó để làm lợi cho bản thân và xã hội.

Còn đối với mặt “chết” thì con người cần phải xác định trước tư tưởng để không quá đau buồn vì điều này, để thể hiện được sự ra đi phù hợp với quy luật khách quan.

Đứng trước cái chết, không nên dùng từ “lo lắng” để miêu tả mà nên thay bằng từ “nhận thức” sẽ phù hợp hơn. Do nhận thức được ý nghĩa của điều này mà nhà sư Hofaku đã điều chỉnh cuộc sống của mình sao cho phù hợp, dễ chịu hơn.

Sẽ là một ý tưởng rất hay nếu mỗi người đều có được một đồng hồ báo thức biết nói. Vào mỗi buổi sáng, chuông đồng hồ reo lên “Thức dậy đi, hôm nay có thể là ngày bắt đầu của chuỗi ngày chán chường, nhưng cái chết thì có thể còn lâu mới xảy đến”.

Trong mỗi con người luôn tồn tại hai mặt: sự sống và cái chết. Khi con người sinh ra và lớn lên cũng đồng nghĩa với việc tiến dần tới cái chết. Do vậy, nếu tất cả mọi người đều hiểu được sinh tử là quy luật tự nhiên thì họ sẽ sống tích cực hơn và ra sức đóng góp cho đời nhiều hơn.

Hồng Hiệp (theo Economic Times)