[28] Chương VII
Tương Ưng Sàriputta
-ooOoo-
I. Lý (S.iii,235)
1) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi
(Xá-vệ), tại Jetavana (Kỳ-đà Lâm), vườn ông Anàthapindika (Cấp Cô Ðộc).
2) Rồi Tôn giả Sàriputta, vào buổi sáng, đắp y, cầm y
bát, đi vào Sàvatthi để khất thực.
3-4) Ði khất thực xong, sau buổi ăn, trên con đường đi
khất thực về, Tôn giả đi đến Andhavana để nghỉ trưa. Sau khi đi
vào rừng Andha, Tôn giả đến ngồi nghỉ trưa dưới một gốc cây.
5) Rồi Tôn giả Sàriputta, vào buổi chiều, từ
chỗ tịnh cư đứng dậy, đi đến Jetavana, vườn ông Anàthapindika.
6) Tôn giả Ananda thấy Tôn giả Sàariputta từ xa đi
đến; sau khi thấy, liền nói với Tôn giả Sàriputta:
-- Hiền giả Sàriputta, các căn của Hiền giả
lắng dịu, sắc mặt được thanh tịnh, trong sáng. Hôm nay, Hiền giả an trú
với sự an trú nào?
7) -- Ở đây, này Hiền giả, ly dục, ly pháp bất
thiện, tôi chứng đạt và an trú Thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ
lạc do ly dục sanh, có tầm, có tứ. Này Hiền giả, tôi không khởi lên
ý nghĩ: "Tôi đang chứng nhập Thiền thứ nhất", hay "Tôi
đã chứng nhập Thiền thứ nhất", hay "Tôi đã ra khỏi Thiền
thứ nhất".
8) -- Như vậy chắc chắn Hiền giả trong một thời gian
dài, đã khéo nhổ tận gốc các tùy miên ngã kiến, ngã sở kiến, ngã
mạn. Do vậy, Tôn giả Sàriputta không khởi lên ý nghĩ: "Tôi đang
chứng nhập Thiền thứ nhất", hay "Tôi đã chứng nhập Thiền thứ
nhất", hay "Tôi đã ra khỏi Thiền thứ nhất".
II. Không Tầm
1-5) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi...
6) Tôn giả Ananda thấy Tôn giả Sàriputta từ xa đi
đến; sau khi thấy, liền nói với Tôn giả Sàriputta:
-- Hiền giả Sàriputta, các căn của Hiền giả
lắng dịu, sắc mặt được thanh tịnh, trong sáng. Hôm nay Hiền giả an trú
với sự an trú nào?
7) -- Ở đây, này Hiền giả, làm cho lắng dịu
tầm và tứ, tôi chứng đạt và an trú Thiền thứ hai, một trạng thái
hỷ lạc do định sanh, không tầm, không tứ, nội tĩnh nhứt tâm. Tôi không
có khởi lên ý nghĩ: "Tôi đang chứng nhập Thiền thứ hai", hay
"Tôi đã chứng nhập Thiền thứ hai", hay "Tôi đã ra khỏi
Thiền thứ hai".
8) -- Như vậy, chắc chắn Hiền giả trong một thời
gian dài, đã khéo nhổ tận gốc các tùy miên ngã kiến, ngã sở kiến,
ngã mạn. Do vậy, Tôn giả Sàriputta không khởi lên ý nghĩ: "Tôi đang
chứng nhập Thiền thứ hai", hay "Tôi đã chứng nhập Thiền thứ
hai", hay "Tôi đã ra khỏi Thiền thứ hai".
III. Hỷ
1-5) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Savatthi...
6) Tôn giả Ananda thấy Tôn giả Sàriputta từ xa đi
đến; sau khi thấy, liền nói với Tôn giả Sàriputta:
-- Hiền giả Sàriputta, các căn của Hiền giả
lắng dịu, sắc mặt được thanh tịnh, trong sáng. Hôm nay Hiền giả an trú
với sự an trú nào?
7-8) -- Ở đây, này Hiền giả, ly hỷ và trú
xả, chánh niệm tỉnh giác, thân cảm lạc thọ mà các bậc Thánh gọi
là: "Xả niệm lạc trú", tôi chứng đạt và an trú Thiền thứ
ba. Này Hiền giả, tôi không khởi lên ý nghĩ: "Tôi đang chứng
nhập Thiền thứ ba", hay "Tôi đã chứng nhập Thiền thứ ba",
hay "Tôi đã ra khỏi Thiền thứ ba".
-- Như vậy, chắc chắn Hiền giả trong một thời
gian... hay "Tôi đã ra khỏi Thiền thứ ba".
IV. Xả
1-5) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi...
6) Tôn giả Ananda thấy Tôn giả Sàriputta từ xa đi
đến... với sự an trú nào?
7) -- Ở đây, này Hiền giả, xả lạc và xả khổ,
diệt hỷ ưu đã cảm thọ từ trước, tôi chứng đạt và an trú
Thiền thứ tư, không khổ, không lạc, xả niệm thanh tịnh. Này Hiền
giả, tôi không khởi lên ý nghĩ: "Tôi đang chứng nhập Thiền thứ
tư", hay "Tôi đã chứng nhập Thiền thứ tư", hay "Tôi đã
ra khỏi Thiền thứ tư".
8) -- Như vậy, chắc chắn Hiền giả... hay "Tôi
đã ra khỏi Thiền thứ tư".
V. Không Vô Biên Xứ
1-6) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi...
... Tôn giả Ananda thấy... với sự an trú nào?
7-8) -- Ở đây, này Hiền giả, vượt lên hoàn
toàn sắc tưởng, đoạn diệt hữu đối tưởng, không tác ý các dị
tưởng, với ý nghĩ: "Hư không là vô biên", tôi chứng đạt và an
trú Không vô biên xứ. Này Hiền giả, tôi không khởi lên ý nghĩ... hay
"Tôi đã ra khỏi Không vô biên xứ".
-- Như vậy, chắc chắn Hiền giả... "Tôi đã ra
khỏi Không vô biên xứ".
VI. Thức Vô Biên Xứ
1-6) Một thời, Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi...
... Tôn giả Ananda thấy... với sự an trú nào?
7-8) -- Ở đây, này Hiền giả, vượt qua hoàn
toàn Không vô biên xứ, với ý nghĩ: "Thức là vô biên", tôi
chứng đạt và an trú Thức vô biên xứ... hay "... đã ra khỏi Thức vô
biên xứ".
VII. Vô Sở Hữu Xứ
1-6) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi.
... Tôn giả Ananda thấy... với sự an trú nào?
7-8) -- Ở đây, này Hiền giả, vượt qua hoàn
toàn Thức vô biên xứ, với ý nghĩ: "Không có vật gì", tôi chứng
đạt và an trú Vô sở hữu xứ... hay "... đã ra khỏi Vô sở hữu xứ".
VIII. Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ
1-6) Một thời, Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi.
... Tôn giả Ananda thấy... với sự an trú nào?
7-8) -- Ở đây, này Hiền giả, vượt qua hoàn
toàn Vô sở hữu xứ, tôi chứng đạt và an trú Phi tưởng phi phi tưởng xứ...
hay "... đã ra khỏi Phi tưởng phi phi tưởng xứ".
IX. Diệt Tận Ðịnh (Tạp 18, Ðại 2, 131)
(S.iii,238)
1-6) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Sàvatthi...
... Tôn giả Ananda thấy... với sự an trú nào?
7-8) -- Ở đây, này Hiền giả, vượt qua hoàn
toàn Phi tưởng phi phi tưởng xứ, tôi chứng đạt và an trú Diệt thọ
tưởng định. Nhưng này Hiền giả, tôi không khởi lên ý nghĩ:
"Tôi đang chứng nhập Diệt thọ tưởng định", hay " Tôi
đã chứng nhập Diệt thọ tưởng định", hay "Tôi đã ra khỏi
Diệt thọ tưởng định".
-- Như vậy, chắc chắn Hiền giả trong một thời gian
dài đã khéo nhổ tận gốc các tùy miên ngã kiến, ngã sở kiến, ngã
mạn. Do vậy Tôn giả Sàriputta không khởi lên ý nghĩ: "Tôi đang chứng
nhập Diệt thọ tưởng định", hay "Tôi đã chứng nhập Diệt
thọ tưởng định", hay "Tôi đã ra khỏi Diệt thọ tưởng
định".
X. Sùcimukhi (Tịnh Diện) (S.iii,238)
1) Một thời Tôn giả Sàriputta trú ở Ràjagaha (Vương
Xá), Veluvana (Trúc Lâm), tại chỗ nuôi dưỡng các con sóc.
2) Rồi Tôn giả Sàriputta, vào buổi sáng. đắp y, cầm y
bát, đi vào Ràjagaha để khất thực. Sau khi đi khất thực từng nhà một ở
Ràjagaha (Vương Xá), Tôn giả ngồi dựa vào một bức tường, dùng đồ ăn khất
thực.
3) Rồi một nữ du sĩ ngoại đạo Sùcimukhi đi đến
Tôn giả Sàriputta; sau khi đến, nói với Tôn giả Sàriputta:
4) -- Này Sa-môn, có phải Ông ăn, cúi mặt xuống?
-- Này Chị, tôi ăn, không cúi mặt xuống.
5) -- Vậy Sa-môn, Ông ăn, ngưỡng mặt lên?
-- Này Chị, tôi ăn, không ngưỡng mặt lên.
6) -- Vậy Sa-môn, Ông ăn, hướng mặt về bốn phương
chính?
-- Này Chị, tôi ăn, không có hướng mặt về bốn
phương chính.
7) -- Vậy Sa-môn, Ông ăn, hướng mặt về bốn phương
phụ?
-- Này Chị, tôi ăn, không có hướng mặt về bốn
phương phụ.
8) -- Ðược hỏi: "Này Sa-môn, có phải Ông ăn, cúi
mặt xuống?" Ông trả lời: "Này Chị, tôi ăn, không cúi mặt
xuống". Ðược hỏi: "Vậy này Sa-môn, Ông ăn, ngưỡng mặt lên?"
Ông đáp: "Này Chị, tôi ăn, không ngưỡng mặt lên". Ðược hỏi:
"Vậy này Sa-môn, Ông ăn, hướng mặt về bốn phương chính?" Ông
đáp: "Này Chị, tôi ăn, không hướng mặt về bốn phương chính".
Ðược hỏi: "Vậy Sa-môn, Ông ăn, hướng mặt về bốn phương phụ?"
Ông đáp: "Này Chị, tôi ăn, không hướng mặt về bốn phương
phụ". Vậy này Sa-môn, Ông ăn, hành động như thế nào?
9) -- Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào, này Chị, nuôi
sống bằng những tà mạng như địa lý (nakkhattavijjà) và súc sanh minh
(nghề hèn hạ); này Chị, các vị ấy được gọi là các Sa-môn,
Bà-la-môn ăn cúi mặt xuống.
10) Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào, này Chị, nuôi sống
bằng những tà mạng như thiên văn (nakkhattavijjà) và súc sanh minh (nghề
hèn hạ); này Chị, các vị ấy được gọi là các Sa-môn, Bà-la-môn ăn
ngưỡng mặt lên.
11) Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào, này Chị, nuôi sống
bằng những tà mạng như đưa tin tức, làm trung gian môi giới; này Chị, các
vị ấy được gọi các Sa-môn, Bà-la-môn ăn hướng mặt về bốn phương
chính.
12) Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào, này Chị, nuôi sống
bằng những tà mạng như bói toán, và các nghề hèn hạ; này Chị, các vị
ấy được gọi những Sa-môn, Bà-la-môn ăn hướng mặt về bốn phương
phụ.
13) Còn ta, này Chị, ta không nuôi sống bằng những tà
mạng như địa lý và các nghề hèn hạ; ta không nuôi sống bằng những
tà mạng như thiên văn và các nghề hèn hạ; ta không nuôi sống bằng những
tà mạng như đưa tin tức, làm trung gian môi giới; ta cũng không nuôi sống
bằng những tà mạng như bói toán và các nghề hèn hạ. Ta tìm món ăn
một cách hợp pháp. Sau khi tìm món ăn một cách hợp pháp, ta dùng các món ăn
ấy.
14) Rồi nữ tu sĩ ngoại đạo Sùcimukhi đi từ đường
này qua đường khác, từ ngã tư này qua ngã tư khác ở thành Vương Xá, và
tuyên bố: "Sa-môn Thích tử dùng các món ăn một cách hợp pháp. Sa-môn
Thích tử dùng các món ăn một cách không có lỗi lầm. Hãy cúng dường
các món ăn cho Sa-môn Thích tử".