[43] Chương IX
Tương Ưng Vô Vi
-ooOoo-
Phần Một - Phẩm Một
I. Thân (S.iv,359)
1) -- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ giảng về pháp vô vi
và con đường đưa đến vô vi (asankhata). Hãy lắng nghe.
2) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là vô vi? Này
các Tỷ-kheo, sự đoạn tận tham, sự đoạn tận sân, sự đoạn tận si. Này
các Tỷ-kheo, đây gọi là vô vi.
3) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Thân niệm (kàyagatà sati), này các Tỷ-kheo, đây
gọi là con đường đưa đến vô vi.
4) Như vậy, này các Tỷ-kheo, Ta thuyết về vô
vi, Ta thuyết về con đường đưa đến vô vi.
5) Này các Tỷ-kheo, những gì một bậc Ðạo sư cần
phải làm cho những đệ tử, vì hạnh phúc, vì lòng từ mẫn, vì khởi lên
lòng từ mẫn đối với họ ; tất cả, Ta đã làm đối với các Ông.
6) Này các Tỷ-kheo, đây là những gốc cây, đây là
những căn nhà trống, hãy tu tập Thiền định. Chớ có phóng dật. Chớ
để hối hận về sau. Ðây là lời giáo giới của Ta cho các Ông.
II. Chỉ (Samatha) (S.iv,360)
1) -- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ giảng cho các Ông
về vô vi và về con đường đưa đến vô vi. Hãy lắng nghe.
2) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là vô vi? Này
các Tỷ-kheo, sự đoạn tận tham, sự đoạn tận sân, sự đoạn tận si. Này
các Tỷ-kheo, đây gọi là vô vi.
3) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi, chỉ và quán, này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi... (như trên)...
III. Tầm (S.iv,360)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Có định có tầm, có tứ; có định không tầm, có tứ; có
định không tầm, không tứ. Này các Tỷ-kheo, đây gọi là con đường
đưa đến vô vi.
IV. Không
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Không định, Vô tướng định, Vô nguyện định. Này
các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa đến vô vi.
V. Niệm Xứ.
1-2) ...
3) --Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Bốn niệm xứ, này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi.
VI. Chánh Cần.
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Bốn chánh cần, này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi.
VII. Như Ý Túc.
1-2) ...
3) -- Này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Bốn như ý túc, này các Tỷ-kheo, đây là con
đường đưa đến vô vi.
VIII. Căn.
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Năm căn, này các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa
đến vô vi.
IX. Lực.
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Năm lực, này các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa
đến vô vi.
X. Giác Chi.
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Bảy giác chi, này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi.
XI. Với Con Ðường (S.iv,361)
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Con đường Thánh đạo Tám ngành, này các Tỷ-kheo,
đây là con đường đưa đến vô vi.
4) Như vậy, này các Tỷ-kheo, Ta thuyết về vô
vi; Ta thuyết về con đường đưa đến vô vi.
5) Này các Tỷ-kheo, những gì một bậc Ðạo sư cần
phải làm cho những đệ tử, vì hạnh phúc, vì lòng từ mẫn, vì khởi lên
lòng từ mẫn đối với họ ; tất cả, Ta đã làm đối với các Ông.
6) Này các Tỷ-kheo, đây là những gốc cây, đây là
những căn nhà trống, hãy tu tập Thiền định. Chớ có phóng dật. Chớ
để hối hận về sau. Ðây là lời giáo giới của Ta cho các Ông.
Phần Hai - Phẩm Hai
I. Vô Vi
I. Chỉ (S.iv,362)
1) -- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về vô vi,
và về con đường đưa đến vô vi. Hãy lắng nghe.
2) -- Này các Tỷ-kheo, thế nào là vô vi? Này
các Tỷ-kheo, sự đoạn tận tham, sự đoạn tận sân, sự đoạn tận si; này
các Tỷ-kheo, đây gọi là vô vi.
3) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Chỉ, này các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa
đến vô vi.
4) Như vậy, này các Tỷ-kheo, Ta thuyết về vô
vi, Ta thuyết về con đường đưa đến vô vi.
5) Này các Tỷ-kheo, những gì một bậc Ðạo sư cần
phải làm cho những đệ tử, vì hạnh phúc, vì lòng từ mẫn, vì khởi lên
lòng từ mẫn đối với họ; tất cả, Ta đã làm cho các Ông.
6) Này các Tỷ-kheo, đây là những gốc cây, đây là
những căn nhà trống, hãy tu tập Thiền định. Chớ có phóng dật. Chớ
để hối hận về sau. Ðây là lời giáo giới của Ta cho các Ông.
II. Quán.
1)-- Và này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết cho các
Ông về vô vi và con đường đưa đến vô vi. Hãy lắng nghe.
2) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là vô vi? Này
các Tỷ-kheo, sự đoạn tận tham, sự đoạn tận sân, sự đoạn tận si ; này
các Tỷ-kheo, đây gọi là vô vi.
3) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Quán, này các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa
đến vô vi.
4-6)... (như trên).
III. Sáu Ðịnh (S. iv. 62)
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ðịnh có tầm có tứ, này các Tỷ-kheo, đây là con
đường đưa đến vô vi... (như trên)...
IV. Sáu Ðịnh (2)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ðịnh không tầm, chỉ có tứ ; này các Tỷ-kheo, đây
là con đường đưa đến vô vi.
V. Sáu Ðịnh (3)
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ðịnh không tầm không tứ; này các Tỷ-kheo, đây là
con đường đưa đến vô vi.
VI. Sáu Ðịnh (4)
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Không định, này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi...
VII. Sáu Ðịnh (5)
1-2) ...
3) -- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ðịnh Vô tướng, này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi...
VIII. Sáu Ðịnh (6)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ðịnh Vô nguyện, này các Tỷ-kheo, đây là con
đường đưa đến vô vi.
IX. Bốn Niệm Xứ (1) (S.iv,363)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo sống tùy
quán thân trên thân, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục
tham ưu ở đời. Này các Tỷ-kheo, đây gọi là con đường đưa đến
vô vi...
X - XII. Bốn Niệm Xứ (2-4)
1-2) ...
3)... Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo sống
tùy quán thọ trên thọ... tùy quán tâm trên tâm... tùy quán pháp trên
pháp. Này các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa đến vô vi...
XIII. Bốn Chánh Cần (1)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế này là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo phát sanh
lòng ước muốn rằng các ác bất thiện pháp chưa sanh không cho sanh khởi,
tinh cần, tinh tấn, kiên tâm, trì chí. Này các Tỷ-kheo, đây là con
đường đưa đến vô vi.
XIV - XVI. Bốn Chánh Cần (2-4)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo phát sanh
lòng ước muốn rằng các ác bất thiện pháp đã sanh được đoạn tận, tinh
cần, tinh tấn, kiên tâm, trì chí... phát sanh lòng ước muốn rằng các
thiện pháp chưa sanh được sanh khởi... phát sanh lòng ước muốn rằng các
thiện pháp đã sanh được an trú, không tán thất, được tăng trưởng,
được quảng đại, được tu tập, được viên mãn, tinh cần, tinh tấn, kiên
tâm, trì chí. Này các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa đến vô vi.
XVII. Bốn Như Ý Túc (1) (S.iv,365)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo tu tập như
ý túc, câu hữu với dục Thiền định, tinh cần hành. Này các
Tỷ-kheo, đây gọi là con đường đưa đến vô vi...
XVIII-XX. Bốn Như Ý Túc (2-4)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo tu tập như
ý túc, câu hữu với tâm Thiền định, tinh cần hành... câu hữu với tinh
tấn Thiền định... câu hữu với tư duy Thiền định, tinh cần hành. Này
các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa đến vô vi.
XXI. Năm Căn (1) (S.iv,365)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo tu tập tín
căn, y cứ viễn ly, y cứ ly tham, y cứ diệt tận, hướng đến từ bỏ. Này
các Tỷ-kheo, đây là con đường đưa đến vô vi...
XXII-XXV. Năm Căn (2-5)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, tu tập tấn căn... tu tập
niệm căn... tu tập định căn... tu tập tuệ căn, y cứ viễn ly, y cứ ly
tham, y cứ diệt tận, hướng đến từ bỏ. Này các Tỷ-kheo, đây là
con đường đưa đến vô vi...
XXVI-XXX. Năm Lực (1-5) (S.iv,336)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, tu tập tín lực... tấn
lực... niệm lực... định lực... tuệ lực... y cứ viễn ly, y cứ ly tham, y
cứ diệt tận, hướng đến từ bỏ. Này các Tỷ-kheo, đây là con
đường đưa đến vô vi...
XXXI-XXXVII. Bảy Giác Chi (1-7) (S.iv,367)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, tu tập niệm giác
chi... trạch pháp giác chi... tinh tấn giác chi... hỷ giác chi... khinh an
giác chi... định giác chi... xả giác chi, y cứ viễn ly, y cứ ly tham, y cứ
diệt tận, hướng đến từ bỏ. Này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi...
XXXVIII-XLV. Tám Chánh Ðạo (1-8) (S.iv,367)
1-2) ...
3)-- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến vô vi? Ở đây, này các Tỷ-kheo, tu tập chánh tri
kiến... chánh tư duy... chánh ngữ... chánh nghiệp... chánh mạng... chánh
tinh tấn... chánh niệm... chánh định, y cứ viễn ly, y cứ ly tham, y cứ
diệt tận, hướng đến từ bỏ. Này các Tỷ-kheo, đây là con đường
đưa đến vô vi...
II. Ðích Cuối Cùng (Antam) (S.iv,368)
I-XLV.
1)-- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về mục
đích cuối cùng và con đường đưa đến mục đích cuối cùng, hãy lắng
nghe.
2) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là mục đích
cuối cùng?... (giống như đoạn về Vô Vi, từ I đến XLV).
III. Vô Lậu (S.iv,360)
I-XLV.
1)-- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về vô lậu
và con đường đưa đến vô lậu, hãy lắng nghe.
2) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là vô lậu?...
(giống như đoạn về Vô Vi, từ I đến XLV).
IV. Sự Thật (Saccam)...
V. Bờ Bên Kia (Pàram)...
VI. Tế Nhị (Nipunam)...
VII. Khó Thấy Ðược (Sududdasam)...
VIII. Không Già (Ajajjaram)...
IX. Thường Hằng (Dhuvam)...
X. Không Suy Yếu (Apalokitam)...
XI. Không Thấy (Anidassanam)...
XII. Không Lý Luận (Nippapam)...
XIII. Tịch Tịnh (Santam)...
XIV. Bất Tử (Amatam)...
XV. Thù Thắng (Paniitam)...
XVI. An Lạc (Sivam)...
XVII. An Ổn (Khemam)
XVIII. Ái Ðoạn Tận...
XIX. Bất Khả Tư Nghì (Acchariyam)...
XX. Hy Hữu (Abhutam)...
XXI. Không Tai Họa (Anìtika)...
XXII. Không Bị Tai Họa (Anitakdhamma)...
XXIII. Niết Bàn....
XXIV. Không Tồn Tại (Avyàpajjho)...
XXV. Ly Tham (Viràgo)...
XXVI. Thanh Tịnh....
XXVII. Giải Thoát (Mutti)...
XXVIII. Không Chứa Giữ (Anàlayo)...
XXIX. Ngọn Ðèn (Dipa)...
XXX. Hang ẩn (Lena)...
XXXI. Pháo Ðài (Tànam) ...
XXXII. Quy Y (Saranam)...
XXXIII. Ðến Bờ Bên Kia (Paràyanam)
1) -- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết cho các Ông
về sự đến bờ bên kia và con đường đưa đến bờ bên kia, hãy
lắng nghe.
2) Này các Tỷ-kheo, thế nào là đến bờ bên
kia? Này các Tỷ-kheo, sự đoạn tận tham, sự đoạn tận sân, sự đoạn tận
si ; này các Tỷ-kheo, đây gọi là đến bờ bên kia.
3) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là con đường
đưa đến bờ bên kia? Thân niệm, này các Tỷ-kheo, là con đường
đưa đến bờ bên kia.
4) Như vậy, này các Tỷ-kheo, Ta thuyết về sự
đến bờ bên kia, Ta thuyết về con đường đưa đến bờ bên kia.
5) Này các Tỷ-kheo, những gì một bậc Ðạo sư cần
phải làm cho những đệ tử, vì hạnh phúc, vì lòng từ mẫn, vì khởi lên
lòng từ mẫn đối với họ; tất cả, Ta đã làm đối với các Ông.
6) -- Này các Tỷ-kheo, đây là những gốc cây, đây
là những căn nhà trống, hãy tu tập Thiền định. Chớ có phóng dật. Chớ
để hối hận về sau. Ðây là lời giáo giới của Ta cho các Ông.
I-XLV
...(Như trên)...