Hôm nay ngày 28/12/ 2014 nhằm ngày 7/11/ Giáp Ngọ, đại đức Thích Quảng Hợp đã chia sẻ với Lớp giáo Lý Nâng Cao của Phật tử thủ đô Hà Nội tại chùa Hòe Nhai tức Hồng Phúc Tự, phố Hàng Than, tp Hà Nội, với chủ đề “ Tìm hiểu đôi nét về Pháp Cú với Tâm Kinh”. Đại đức đã khái quát được nguồn gốc sự hình thành Kinh Pháp Cú. Kinh này (Dhamma pada) là con đường hướng tới chân lý, Lời Vàng, là những lời ngắn gọn, xúc tích được Phật thuyết trên dưới 300 hội, sau này A Nan cùng thánh đệ tử đã kết tập duyệt thành Kinh Pháp Cú. Nguồn gốc Kinh Pháp Cú thuộc Tiểu Bộ Kinh, thuộc kinh tạng Pali.  Kết cấu kinh Pháp Cú gồm 26 phẩm, tương đương 423 kệ. Đại ý của Kinh Pháp Cú là tập hợp những câu ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hành, với lý tưởng mục đích của Phật Thích Ca, mỗi phẩm đều có đề tài riêng, nội dung ý nghĩa rõ ràng, giúp chúng sinh làm lành, lánh dữ, tu tập giác ngộ, giải thoát.

 Như Phẩm Song Yếu gồm 20 câu kệ đối lập với nhau, câu 1 đối với câu 2,… cho tới câu 19 đối với câu 20, bao hàm các nội dung đối lập nhau giữa “ Thiện và ác, tốt và xấu…” qua triết lý duyên sinh, vô ngã, được thể hiện qua các hành động tạo tác của ba nghiệp (thân, khẩu, ý, trong đó ý lãnh đạo tất cả), mà kết quả tương ứng với hành động ban đầu đã tạo ra.

Đại đức đã minh chứng qua 2 kệ đối lập sau:

Qua hai kệ trên, chúng ta dễ dàng nhận ra được rằng, “ý” của chúng ta lãnh đạo, dẫn đầu, khởi lên đầu tiên, là ra lệnh cho các pháp khác khởi tuân theo. Nếu ý ô nhiễm ( xấu) thể hiện qua hành động tạo tác thì nhận quả khổ tương ứng. Ý nghĩ thanh tịnh thể hiện qua hành động hay tạo tác thì sẽ có kết quả là an lạc. Ta thấy sự đối lập như: ô nhiễm > < thanh tịnh,  khổ não >< an lạc. Qua đó ta thấy triết lý nhân quả được biểu hiện ra là “ nhân nào thì quả ấy” rõ ràng. Nhân nào quả ấy cần được hiểu theo lý duyên sinh.

Hình tượng Vua Lê Hy Tông,  hay không phải lễ Phật biểu hiện pháp vô ngã

 Với phẩm Không Phóng Dật( siêng năng, cẩn thận), nhấn mạnh “tâm cẩn thận là tâm hoan hỷ, không bị chấp trước vào các pháp, và cũng là thấy được giáo pháp của Phật luôn vô ngã, tức thực thể không cố định”.  Ngoài ra các phẩm khác trong Kinh Pháp Cú Phật đều dùng ngôn từ rất dễ hiểu, dễ hành, khó hiểu chẳng qua kém duyên chưa hiểu thì cho là khó mà thôi.

Với Tâm Kinh Bát Nhã thì sao? Đại đức Thích Quảng Hợp đã khái quát, cho biết về Tâm Kinh Bát Nhã là một kinh ngắn thuộc hệ tư tưởng Kinh Bát Nhã xuất hiện khoảng thế kỷ I TCN, sau được các nhà truyền giáo truyền tới Trung Quốc, vào thế kỷ VII, Ngài Huyền Trang đã dịch từ Phạn sang Hán, gần đây tại Việt Nam được Hòa thượng Thích Thiện Hoa dịch tiếng Hán sang tiếng Việt, Hòa thượng Thanh Từ, hòa thượng Thích Nhất Hạnh. Đại ý của “ Tâm Kinh Bát Nhã” mỗi người hiểu có khác nhau, nhưng nhìn chung cho thấy “ Tâm Kinh Bát Nhã” nói về 5 uẩn ( sắc, thọ, tưởng, hành, thức) đều là Không, độ tất cả các khổ ách.  Sắc tức là Không, Không tức là sắc, Sắc chẳng khác Không, không chẳng khác sắc. Đó là đại ý của Phật về Tâm Kinh. Gần đây, hòa thượng đã dịch lại Tâm Kinh Bát Nhã và ngài đã thêm vào 4 từ “ Không Có, không Không” nhằm giúp cho đệ tử Phật, người nghiên cứu Phật hiểu rõ hơn về Tâm Kinh Bát Nhã, và thoát khỏi sự chấp trước về khái niệm “Có” và “ Không”, cũng là rõ được ý của Phật và bản dịch được hoàn hảo hơn.  Từ đó, dễ dàng được thân tâm ta an lạc.

Theo đại đức Thích Quảng Hợp, đã là Kinh chính Phật Thích Ca hay chư Phật ba đời đã thuyết ra thì đều là chân lý, đều ý nghĩa thiết thực cho chúng sinh. Chư Phật đều thấu khế lý, khế cơ của chúng sinh mà ngài thuyết pháp, bệnh nào thì thuốc ấy, không bệnh thì không thuốc, không bệnh cố uống thuốc sinh bệnh dễ dẫn tới mất mạng như thường.

Trong khi giảng đại đức còn ghép các Lời Quan Họ du dương ấm tình đạo pháp, cái mới được Phật tử Ngô Thị Tuyết pháp danh Diệu Trinh đã thể hiện ngâm thơ bài Cảnh Sách Buổi Chiều giúp cho buổi giảng càng thêm ý nghĩa, Phật tử nghe hiểu bài hơn, và cũng là tìm về với nối câu kệ câu thơ kiểu Pháp Cú, rõ nhận biết được “ Nay chốn này cực lạc rồi đây” chứ không phải đợi sau khi chết mới được về Tây Phương Di Đà. Theo cô Diệu Trinh, lời Phật dạy, có thể ngâm thơ cho các cháu đang khóc nghe mà nín ngoan, đó là điều mầu nhiệm của Phật pháp, với ai có duyên đang buồn, khổ nghe câu đạo mà vơi sầu thoát khổ.

Phật tử Diệu Trinh thể hiện Bài Cảnh Sách Buổi Chiều qua lối thơ 

Nói như thế, để khẳng định giáo Pháp của Phật giúp ta hiểu dù Pháp đại thừa hay nguyên Thủy ( Tiểu thừa), cũng đều nói ra rằng các pháp đều vô ngã, hay các pháp do nhân duyên hòa hợp mà tụ hay tán, thực thể của chúng là thanh tịnh, tức Không, không đây là không chấp vào đâu cả. Từ đó ta hiểu được khi “ Tất Đạt Đa” mới sinh ra đời đã nói câu “ Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”, tức là trên trời dưới đất, ta là vô ngã. Qua đó ta thấy câu này liên hệ xuyên suốt đời Phật thuyết pháp. Bởi thế, ta dễ thấy, Kinh Pháp Cú với Tâm Kinh Bát Nhã cũng đều liên hệ qua lại, qua lý duyên sinh, cả hai kinh đều cho ta thấy có là không, không là có, không có, không không, ý dẫn đầu, tam nghiệp tạo tác cũng như thế.

Qua bài giảng đại đức đã ghép văn nghệ Quan họ, Thơ Cảnh Cảnh Sách mà không mất đi tính trang nghiêm, ngược lại càng tăng thêm sinh khí mới, cách giảng mới mẻ, lợi ích, nhấn mạnh người học Phật cần phải tinh tiến tu tập theo chính Pháp của Phật, có niềm tin hiểu biết “thâm tín chư Phật giai sung mãn”, có nghĩa là tin sâu vào giáo Pháp Phật, tinh tiến tu tập sẽ giác ngộ thì coi như đầy đủ mọi thứ. Bài giảng sống động, giúp cho các Phật tử hiểu thêm về Kinh Pháp Cú với Tâm Kinh Bát Nhã, sự liên hệ qua lại biện chứng lẫn nhau qua lý duyên sinh, vô ngã. Từ đó, mọi người thương yêu lẫn nhau, sống tư duy chín chắn, hành động tạo tác, làm việc lành, lánh dữ, hỷ xả sống thánh thiện hơn. Người tu có an lạc hạnh phúc ngay trong hiện tại, bây giờ và ở đây ( now and here).

Cuối cùng, giảng sư cùng hội chúng hồi hướng thế giới thanh bình, chúng sinh an lạc.

Hơn 2 giờ đồng hồ, từ 8h sáng tới 10 giờ trưa, bài giảng thành công viên mãn, Phật tử lĩnh hội, hoan hỷ một cách dễ dàng.

Sau đây là một số hình ảnh ghi lại sau buổi giảng:

Nam mô mười phương Phật chứng minh

Lời Pháp rót vào khai tâm trí sáng cho Phật tử

nhiếp tâm lĩnh hội Phật pháp đắc bình an

Khung cảnh lớp giáo lý nâng cao trang nghiêm chú ý nghe giảng

Phật tử thưởng thức quan họ bằng tâm pháp

Nam mô Bản sư Thích Ca Mâu Ni Phật chứng minh!

Nam mô A Di Đà Phật!