Ngày xưa, đời sống con người còn đơn giản, bình dị, xã hội ít xô bồ, bon chen, nên người xuất gia chỉ biết tu học, ít bị tư tưởng và cuộc sống bên ngoài chi phối. Ngày nay, phương tiện giao thông và truyền thông phát triển, những thành tựu khoa học làm đời sống vật chất của con người ngày càng cao. Một số người tu lại quá chú trọng kiến thức thế gian mà quên vai trò quyết định của công phu hành trì. Cho nên, nếu không được ở trong những tu viện nghiêm túc, nếu không khéo tổ chức đời sống tu hành, thì rất khó thăng tiến trên đường đạo.

Đối với người tại gia, sự điều hòa về vật chất và bình an nội tâm lại càng quan trọng. Nhiều người không hưởng được hạnh phúc và sự bình ổn trong gia đình, nên đến chùa tìm sự nương tựa tinh thần, hoặc làm công tác từ thiện giúp người khốn khổ hơn mình. Đó là những việc thiện lành. Còn có những người không biết đạo lý, tìm vui trong sự hưởng thụ, đắm mình trong trụy lạc để chạy trốn niềm đau tâm hồn. Nhưng liệu họ có thấy hạnh phúc ở những nơi ấy không, hay sau những giờ phút quên lãng trốn tránh, nỗi buồn khổ lại càng đè nặng? “Dục phá thành sầu duy hữu tửu, Túy tự túy đảo sầu tự sầu”. Muốn phá thành sầu, tưởng chỉ có rượu là biện pháp giải quyết, nhưng khi uống đến say vẫn thấy sầu còn nguyên đó. Những người ấy thật rất đáng thương, vì họ không biết rằng, hạnh phúc đích thực chỉ được tìm thấy trên mảnh đất hiện tại, chứ không truy tìm được ở quá khứ hoặc tương lai hay ở nơi nào khác.

Đạo Phật là đạo Giác ngộ và Giải thoát - Giải thoát khỏi phiền não và giải thoát vòng sinh tử luân hồi. Những người con Phật thấm nhuần chánh pháp đều có thể tự tìm thấy hạnh phúc đích thực ngay trong cuộc sống nhiễu nhương. Buổi sáng thức dậy, thấy mình vẫn còn sống và mọi vật như đang đón chào một ngày mới tinh khôi, ta mỉm cười và nhận rõ sự nhiệm mầu trong từng phút giây hiện tại. Bằng Chánh niệm, ta thấy mình đang có hơi thở nhẹ nhàng thông suốt, đang có đôi chân mạnh khỏe để bước đi, đang có đôi mắt sáng để nhìn đời..., và ta thật sự có hạnh phúc. Chúng ta biết mình có phước duyên mới được thân người, lại gặp chánh pháp để tu hành, nên chúng ta biết trân quí từng phút giây của cuộc sống, không làm điều gì tổn hại đến sức khỏe của cơ thể, đến sự bình an của tâm hồn và đến sự trong sạch của môi trường xung quanh.

Thực hiện con đường nội nhiếp, chúng ta có một đời sống tỉnh thức thường trực trên thân và tâm. Đây là tiền đề để khám phá được tự tánh thanh tịnh bản lai của chính mình. Nho giáo có câu: “Tính tương cận, tập tương viễn”. Tự tánh nguyên thủy của con người rất gần gũi nhau, nhưng do huân tập ngoại duyên nên mỗi người mỗi tạo nghiệp khác, đưa đến hoàn cảnh chánh báo và y báo khác nhau. Vì huân tập nên xa cách, nếu trở về tánh bản lai thì sẽ thấy rất gần. Nhận được chân tâm, chúng ta sẽ có sức sống rạt rào và nồng nhiệt với cuộc đời và mọi người. Chúng ta sẽ thấy giải thoát là điều rất tự nhiên và có sẵn ngay trong cuộc đời phàm tục này, chứ không phải ở đâu xa xôi. Rõ ràng là Phật pháp có mặt ở khắp nơi, trong tách trà của Triệu Châu, trong chiếc bánh của Vân Môn, trên ngón tay của Câu Chi và trong mọi công việc thường ngày của chúng ta nữa. Tất cả mọi sự vật đều bình đẳng trong cái nhất như, đều hiện toàn chân pháp tánh, khi ánh sáng Chánh niệm soi rọi một cách thấu thể vào trong lòng muôn pháp.

Do thấy muôn loài chúng sinh đều bình đẳng, nên chúng ta không quên những chúng sinh đang còn lang thang trong rừng rậm vô minh, đang tạo nghiệp và thọ khổ không có ngày cùng. Chúng ta noi gương các bậc Bồ tát và chư vị Tổ sư, phát đại nguyện tu Bồ tát hạnh, hành Bồ tát đạo, thượng cầu Phật đạo hạ hóa chúng sanh. Có lập đại thệ, phát đại nguyện và hành đại hạnh như thế, chúng ta mới có thể đền đáp trong muôn một ơn sâu dày của Phật-Tổ, mới xứng đáng là đệ tử của Đức Bổn Sư./.