XVI. PHÁP HỘI BỒ TÁT KIẾN THIỆT THỨ MƯỜI SÁU
Hán Dịch: Cao Tế, Pháp Sư Nan Liên Đề Gia Xá
Việt Dịch: Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh
16. PHẨM ÐÂU XUẤT ÐÀ THIÊN THỌ KÝ
Bấy giờ có tám ức Ðâu Suất Ðà Thiên thấy A Tu La, Ca Lâu La nhẫn đến Dạ Ma Thiên cúng dường Phật được thọ ký, họ đều vui mừng hớn hở và nghĩ rằng: Nơi những pháp nào mà Ðức Thế Tôn thọ ký cho Vô Thượng Bồ Ðề? Là sắc thọ ký, thọ tưởng hành thức được thọ ký Vô Thượng Bồ Ðề? Chư Thiên ấy lại nghĩ rằng: Chẳng phải thọ ký cho sắc, cũng phải thọ ký Vô Thượng Bồ Ðề cho thọ tưởng hành thức. Tại sao? Vì sắc đã chẳng sanh, Bồ Ðề cũng chẳng sanh, Thế nào sắc vô sanh mà ngộ được Bồ Ðề vô sanh, như vậy thọ tưởng hành và thức vô hành làm sao ngộ được Bồ Ðề vô sanh .Sắc đã chẳng diệt Bồ Ðề cũng chẳng diệt, thế nào sắc bất diệt lại ngộ được
Bồ Ðề bất diệt, như vậy thọ tưởng hành và thức bất diệt làm sao ngộ được Bồ Ðề bất diệt.
Sắc vô phân biệt, Bồ Ðề cũng vô phân biệt, thế nào sắc vô phân biệt lại ngộ được Bồ Ðề vô phân biệt, như vậy thọ tưởng hành và thức vô phân biệt làm sao ngộ được Bồ Ðề vô phân biệt.
Sắc đã vô nhị, Bồ Ðề cũng vô nhị, thế nào sắc vô nhị lại ngộ được bồ đề vô nhị, như vậy thọ tưởng hành và thức vô nhị làm sao ngộ được Bồ Ðề vô nhị.
Sắc đã vô tác, Bồ Ðề cũng vô tác, thế nào sắc vô tác lại ngộ được Bồ Ðề vô tác, như vậy thọ tưởng hành và thức vô tác làm sao ngộ được Bồ Ðề vô tác.
Sắc đã bất khả đắc, Bồ Ðề cũng bất khả đắc, thế nào sắc bất khả đắc lại ngộ được Bồ Ðề bất khả đắc, như vậy thọ tưởng hành và thức bất khả đắc làm sao ngộ được Bồ Ðề bất khả đắc.
Ở trong các pháp bất khả đắc ấy, gì là Phật, gì là Bồ Ðề, gì là Bồ Tát, gì là thọ ký. Sắc ấm không, thọ tưởng hành thức cũng đều không. Tại sao? Vì tự tánh không vậy. Thế thì Phật không, Bồ Ðề không, Bồ Tát không, thọ ký không. Tại sao? Vì tự thể không vậy. Trong tất cả pháp tánh không như vậy, nói rằng Phật ấy là danh là dụng là thế đế, chỉ là ngôn thuyết, chỉ là thi thuyết. Nói rằng sắc thọ tưởng hành thức cũng chỉ là danh là dụng là thế đế là ngôn thuyết là thi thiết. Người trí ở nơi đây chẳng nên tham trước.
Ví như có người chiêm bao hưởng thọ ngũ dục lạc, lúc thức chẳng thấy sự vui ấy, vì nhớ lại chẳng được vui ngũ dục nên sanh khổ não.
Người an trụ nơi Bồ Tát thừa mà thủ trước, vì chẳng ngộ Bồ Ðề chẳng chứng Bồ Ðề nên chẳng được pháp vị ấy. Vì chẳng được pháp vị nên lòng sanh khổ não. Tại sao? Vì các pháp như vậy đều như cảnh mộng chẳng thiệt có. Pháp ấy nghĩa sai biệt, hang phàm phu hiểu biết đều sai khác. Tất cả các pháp phải biết như vầy: Pháp nào là Phật, pháp nào là Bồ Tát, pháp nào là Bồ Ðề? Các Phật pháp ấy đều bất khả đắc. Phàm phu bất khả đắc, pháp phàm phu cũng bất khả đắc. Thanh Văn bất khả đắc, pháp Thanh Văn cũng bất khả đắc. Bích Chi Phật bất khả đắc, pháp Bích Chi Phật cũng bất khả đắc. Bồ Tát bất khả đắc, pháp Bồ Tát cũng bất khả đắc. Chư Phật bất khả đắc, pháp chư Phật cũng bất khả đắc, Bồ Ðề bất khả đắc, Niết Bàn cũng bất khả đắc. Trong các pháp như vậy, chúng tôi hiểu rõ không hoài nghi.
Ðâu Suất Ðà Thiên ở trong pháp ấy không nghi ngờ rồi đối với Phật càng kính tin, thích dâng cúng dường. Họ cúng dường hơn trời Dạ Ma, đảnh lễ chưn Phật, nhiễu Phật ba vòng rồi đứng qua một phía nói kệ tán than Ðức Phật:
"Nhừng người an trụ Phật công đức
Như Lai vì họ dạy pháp hành
Họ được ba thứ giải thoát môn
Tu hành trong cảnh giới vô đẳng
Không sắc không thọ tưởng hành thức
Không người hay thọ cũng không tâm
Ðây là cảnh giới trí vô ngại
Thiên Nhơn Sư thích lìa dục ấm
Bực trí huệ đại trượng phu ấy
Chẳng lấy tưởng phát tâm Bồ Ðề
Lìa Ấm rồi được thắng thiện căn
Nơi Phật công đức không nghi lự
Chí nguyện Vô thượng đại Bồ Ðề
Nhưng với Bồ Ðề lìa thủ trước
Vì vậy nội tâm không lo mừng
Gọi là Phật tử tu thánh đạo
Ðồng Phật thấy pháp đều bình đẳng
Thế nên vô pháp vô sở úy
Người trí ở chỗ thế gian nầy
Cầu Phật công đức khởi tu hành
Giản trạch sắc tướng vô sở trước
Vứt bỏ tấ cả tâm có tướng
Nơi ba cõi kia chăảng mong muốn
Quan sát các cõi thảy đều không
Biết được ngũ ấm đều chẳng sanh
Như Lai thọ ký đến Bồ Ðề
Bồ Ðề tâm ấy cũng vô sanh
Người nói lời nầy không ngu hoặc
Như Lai công đức và sanh tử
Các Phật pháp ấy đều vô sanh
Người biết như vậy là trí huệ
Ðây là chơn thiệt con Như Lai
Nếu biết được các ấm bất diệt
Giới nhập và cùng pháp Như Lai
Phật cùng Bồ Ðề và thọ ký
Các pháp như vạ-y đều bất diệt
Nếu vì Bồ Ðề mà tu hành
Phải biết người ấy cũng bất diệt
Vì biết thế gian là bất diệt
Nên cầu Bồ Ðề chẳng là khó
Năm ấm giới nhập và Bồ Ðề
Bồ Tát cùng Phật đều vô tác
Biết rõ như vậy là Phật tử
Hay trì chánh pháp của Như Lai
Ấm giới các nhập đều vô giác
Bồ Ðề cùng Phật và Bồ Tát
Và cùng thọ ký đều vô giác
Người biết như vậy là Phật tử
Ngũ ấm giới nhập tánh không tịch
Phật cùng Bồ Ðề và thọ ký
Thiệt con của Phật người tu hành
Tất cả cũng đều tự tánh không
Ấm giới các nhập đều hư vọng
Lưỡng Túc Thế Tôn và Bồ Ðề
Bồ Tát thọ ký cũng hư vọng
Biết rõ như vậy là Phật tử
Chẳng phải y chỉ chẳng y chỉ
Cũng phải pháp có pháp không
Chẳng phải hữu vi và vô vi
Biết rõ như vậy là Phật tử
Thế Tôn thấy thế gian như vậy
Chúng tôi biết tâm Phật như vậy
Nên liền cúng dường lên Như Lai
Cũng cúng tất cả chúng hiền thánh
Chúng tôi khen Phật mà được phước
Chỉ Phật Thế Tôn biết rõ được
Ðem công phước đức nầy thí quần sanh
Nguyện đều thành Phật đủ tướng tốt".
Ðức Thế Tôn biết trời Ðâu Suất Ðà tán thán và thâm tâm tin ưa rồi liền hiện tướng mỉm cười.
Huệ Mạng Mã Thắng Tỳ Kheo nói kệ bạch hỏi Phật:
"Vô Thượng Sĩ được đại thế lực
Do đại bi tâm hiện mỉm cười
Nguyện Phật nói rõ duyên cớ cười
Cho chúng được nghe đều mừng rỡ
Vì thấy Như Lai hiện tướng cười
Nên đại chúng nầy đều hoài nghi
Chúng tôi ân cần khắp chiêm ngưỡng
Thảy đều nhứt tâm muốn được nghe
Dường như thế gian có người bịnh
Chỉ tưởng y sư và lương dược
Ðại chúng như vậy đối với Phật
Mong muốn được nghe Phật thọ ký
Chúng ấy đều có trí huệ sâu
Chí cầu Bồ Ðề vô sở trước
Tất cả cung kính đồng chime ngưỡng
Chỉ mong Như Lai nói ký biệt
Thế Tôn nơi đây khởi đại bi
Dùng Phật trí lực dứt lưới nghi
Thế nên đại chúng đều mừng rỡ
Thảy đều nguyện cầu Phật công đức
Nay đúng là lúc Phật thọ ký
Ngưỡng mong dứt trừ các nghi hoặc
Phật đã từ lâu lìa oán dịch
Nguyện dứt ngoại đạo các tà luận".
Ðức Thế Tôn nói kệ đáp Huệ Mạng Mã thắng:
"Nay ông thỉnh hỏi nơi Như Lai
Nhơn duyên mỉm cười thật đúng lúc
Vì lợi thế gian nên thưa hỏi
Lòng vì lợi ích các chúng sanh
Biết các chúng trời lòng ưa thích
Nên Phật hiện tướng sáng mỉm cười
Chúng trời biết Phật pháp thắng diệu
Nên họ dâng cúng lên Như Lai
Họ đều như thiệt thấy thế gian
Tùy thuận thánh giáo được chứng pháp
Ðã đến ba thứ giải thoát môn
Chẳng phải thế gian mà biết được
Quá khứ đã cúng vô lượng Phật
Cũng đã hỏi Phật nghĩa sâu ấy
Nơi Phật quá khứ đã tu không
Nên ngày hôm nay hiển không nghĩa
Do thiện căn ấy nay tại đây
Họ được gặp gỡ Thích Ca Tôn
Dùng lý không khen đấng Vô Thượng
Làm lợi tất cả các thế gian
Thế gian như đây đều vô sanh
Chư Phật Bồ Ðề và thọ ký
Bao nhiêu người tu hành Bồ Ðề
Chúng ấy tất cả đều vô sanh
Chúng sanh đều đồng có pháp nầy
Biết như vậy rồi được Bồ Ðề
Quá khứ đã được tâm Bồ Ðề
Họ ở nghĩa nầy được biết rõ
Thế gian như vậy cũng chẳng diệt
Chúng trời Ðâu Suất khéo thông đạt
Trí sáng chiếu rõ đều không nghi
Nên chúng trời ấy đều làm Phật
Quyết định chắc được chỗ vô y
Nơi pháp chẳng lấy lìa phân biệt
Tất cả thế gian đều vô tác
Nghĩa nầy chúng trời hay biết rõ
Tất cả pháp thể lìa tự tánh
Chúng trời lòng sạch không nghi hoặc
Bồ Ðề và cùng tâm Bồ Ðề
Tất cả đều không tự tánh không
Chư Thiên Ðâu Suất huệ kiên cố
Thảy đều an trụ vô sở y
Nên được Bồ Ðề chẳng là khó
Chắc sẽ mau thành trí Vô Thượng
Ở kiếp tinh tú đời vị lai
Sẽ độ thoát được vô biên chúng
Tất cả trời ấy đều thành Phật
Ðồng cùng danh hiệu Trạch Pháp Vương
như Lai đối với chúng trời nầy
Biết họ thích ưa nên thọ ký
Tất cả đại chúng nghe Phật nói
Thảy đều hớn hở vừa lòng dạ".