MÈO VÀ GÀ

Thuở trước, trong một khu rừng rất lớn có một con mèo cái thường đi rình bắt mồi. Một hôm, mèo đi cả ngày mà chẳng được miếng ăn nào. Nó đói bụng lắm và thèm ăn đến chảy nước dãi. Rồi nó nhìn lên cây, thấy con gà rừng đang đậu trên đó, mập mạp và lông lá tươi tốt lắm. Gà vốn hiền lành, hay thương mến các loài vật khác. Nhưng mèo thấy gà thì đã muốn hại mạng rồi. Nó mới nhè nhẹ đến gần dưới cây, ngước đầu lên, dùng lời dịu ngọt mà ngâm một bài thơ tứ tuyệt để dụ dỗ rằng:

Duyên đâu ta khéo gặp nhau đây,

Phận thiếp thầm yêu những bấy chầy.

Chàng nếu chẳng chê là thấp thỏi.

Thì xin mời xuống để sum vầy.

Gà ở trên cây nghe xong họa lại rằng:

Tình cờ mà hội đó cùng đây,

Ta thật mừng cho biết chẳng chây.

Nhưng tớ hai chân, người bốn cẳng.

Làm sao có thể được sum vầy?

Mèo thấy có hơi trắc trở, nhưng cũng cố bồi tiếp một bài thơ nữa rằng:

Trong bấy lâu nay lịch duyệt nhiều,

Gót hèn rảo khắp dám đâu kiêu.

Phồn hoa lắm kẻ mình quen biết,

Thôn dã như ngươi, tớ mới chiều.

Quân tử oai nghiêm xem đã thích,

Thuyền quyên đầm thấm thấy mà yêu.

Hay là tơ nguyệt xui ta đó,

Có nghĩa trăm năm kết chỉ điều.

Gà nghe tức cười, vì thấy mèo tưởng mình là dại nên cứ theo vỗ về mãi. Tuy vậy, gà cũng đáp lại bằng một bài tám câu:

Ta dẫu chưa khôn cũng ít nhiều,

Ngón nghề như thế mới là kiêu.

Trớ trêu với mổ lừa đâu mắc,

Sâu sắc cùng ai gạt bởi chiều.

Hai chữ a dua mà bảo thích,

Một niềm gao gắt ấy rằng yêu.

Nợ duyên gì lạ mà ngươi đặt?.

Chẳng nghĩa trăm năm, miếng thịt điều!

Mèo nghe gà miệt thị mà không thối chí, cứ dùng luôn cái nghề “ngọt bùi đánh lận”. Cho nên nó mới tiếp một bài nữa rằng:

Tài tử giai nhân nợ sẵn sàng,

Thế mà nỡ phụ khách đa mang.

Vui chi cái kiếp bay thơ thẩn,

Sướng bấy cuộc đời nghỉ rảnh rang.

Ví đó muốn vầy tình nhẫm tịch,(1)

Thì đây nguyền vẹn nghĩa tào khang.(2)

Cùng nhau vì nết càng ưu mến,

Cùng bóng đôi bên thiếp với chàng.

Gà đã tức cười lắm rồi, nhưng vẫn có ý khôn, nếu lặng thinh thì thành ra bất tài, nên cũng đáp lại rằng:

Tráo trở là ngươi đứa sỗ sàng,

Bạc tình lại dám nói đa mang.

No nê bay khắp ca thong thả.

Đói khó dông cùng thốt tiếng ran.

Mắt đục, lông hồng đâu nhẫm tịch?

Hiền nhân, tục tử dễ tào khang?

Thôi đừng nói nữa mà vô ích,

Trên dưới riêng hai chẳng thiếp chàng.

Rồi gà muốn dứt chuyện mà bay đi, nên đọc một bài tứ tuyệt để đập tan cái ảo mộng lừa bịp của mèo. Thơ rằng:

Rày ta muốn dạy đứa si tâm,

Chớ tưởng là ta dễ mắc lầm.

Lẽ ác chẳng qua chân lý cả.

Hẳn mày chưa hiểu đạo cao thâm!