Con rùa mù
Phật bảo các thầy Tỳ kheo rằng: “Chốn đại địa này biến thành biển cả. Bấy giờ, có một con rùa mù sống lâu vô lượng, qua trăm ngàn năm mới ngóc đầu lên một lần. Tại biển cả có một cây gỗ nổi lênh đênh, khi Đông, khi Tây vì bị sóng dập gió dồi liên tiếp. Trong thân cây chỉ có một cái lỗ. Thế mà con rùa mù ngóc đầu tìm cây và chui đầu vào cây trông có dễ không?”.
A Nan trả lời rằng: “Bạch Thế Tôn! Khó mà gặp được bởi lẽ rùa thì mù, biển Đông Hải lại quá mênh mông, cây ấy lại nổi, trôi theo chiều sóng gió đẩy đưa, Đông Tây bốn hướng nào có định đậu nơi nào, cho nên chắc chắn khó mà gặp được”.
Phật dạy: “Rùa mù, cây trôi tuy khó gặp nhưng còn có hy vọng, chớ đến như kẻ phàm tục ngu si, trôi nổi trong năm thú mà tái sinh được thân người mới thật là khó hơn rùa gặp thân cây gấp mấy lần. Vậy nên, các ngươi chính ngày nay phải tinh tiến, tìm mọi phương tiện phát khởi tâm muốn học đạo còn tăng cao mới được .
Lời bàn:
Ngẫm cho cùng, để làm được thân người thật là khó. Điều đó cũng đã được đức Phật ví dụ như con rùa mù chui vào bọng cây trong đoạn kinh trên. Lục đạo như một vòng xoay vô tận mà từ lâu chúng ta đã lặn hụp trong biển khổ của sinh tử luân hồi. Bởi chúng ta chấp trước vào những cái mình có mà không chịu phát tâm cầu giải thoát, từ kiếp này qua kiếp khác chỉ mãi đuổi theo những ảo ảnh của lợi danh, phải chịu biết bao nhiêu khổ não. Trong vòng xoáy đó, ta đã tạo ra biết bao nhiêu nghiệp chướng. Chuỗi móc xích ấy do chính chúng ta gút thắt thì cũng phải tự chính chúng ta mở ra. Muốn tháo gỡ được chúng, bằng cách là ta phải phát tâm Bồ đề, xả bỏ mọi chấp mắc. Tu khó hay dễ là tùy theo sự tinh tấn của chúng ta. Tu có thể là xuất gia hay tại gia tùy theo quan điểm riêng của mỗi người. Làm được thân người đã khó mà chúng ta còn gặp được Phật pháp ngay trong kiếp này là điều hữu duyên lớn, nên ta hãy đem hết nghị lực và tâm trí mà vượt qua bờ sinh tử luân hồi ngay từ bây giờ.
Ta hãy nương theo giáo pháp của đức Như lai mà tu hành để cầu giải thoát, đừng đợi đến khi già nua mới phát tâm tu thì có lẽ cũng đã hơi muộn màng rồi.