Từ điển phật học
Từ điển Việt-Pali
Sa di Định Phúc

» Từ điển Việt-Pali
27/04/2010 23:12 (GMT+7)
Kích cỡ chữ:  Giảm Tăng

-L-

la hét: gajjati (gajj + a), gajjanā (nữ), ravana (trung)

la khóc: akkandati (ā + kand + a), akkandana (trung), anurodati (anu + rud + a), rāva (nam), virava (nam), ārāva (nam)

la lớn: viravati (vi + rav + a)

la mắng: paṭicodeti (paṭi + cud + e), cuditaka (3)

la ó: ravana (trung), ravati (ru + a), rudati (rud + a), ruta (trung), rodati (rud + a), virava (nam), nigghosa (nam), ghoseti (ghus + e) ghosanā (nữ)

la om sòm: nadati (nad + a)

lá cây: paṇṇa (trung)

lá cờ: patākā (nữ)

lá gan: yakana (trung)

lá lách: pihaka (trung)

lá non: pallava (nam)

lá thư: sandesa (nam)

lá trầu: tambūla (trung)

: hoti (hū + a)

lạ: paribāhara (tính từ)

lạ lùng: acchariya (trung) (tính từ)

lạc đà: oṭṭha (nam) karabha (nam)

lạc lẻo: niroja (tính từ)

lạc lối: pamuyhati (pa + muh + ya)

lai vãng: sañcarati (saṃ + car + a)

lái buôn: vānija (nam), vānijaka (nam)

lại gần: ajjhupeti (adhi + upa + i + a), upasaṅkamati (upa + saṃ + kram), upayāti (upa + yā + a)

làm: karoti (kar + o)

làm bể: bhañjati (bhañj + a), bhañjana (trung)

làm bóng: parimajjati (pari + maj + a)

làm cho cùn: kuṇṭheti (kuṇṭh + e)

làm chủ: pariyāpuṇāti (pari + ā + pu + nā)

làm dấu: abhitudati (abhi + tud + a), abhilakkheti (abhi + lakkh + e), lakkheti (lakkh + e), lañchati (lañch + a), paricchindati (pari + chid + ṃ + a)

làm dấu y casa: kappabindhu (trung)

làm đầy: pūreti (pur + e)

làm dịu: abhisammati (abhi + sam + a)

làm dơ bẩn: kilesati (kilis + e)

làm gấp: abhittharati (abhi + thar + a)

làm hại: vyābādheti (vi + ā + badh + e), vibādhaka (tính từ)

làm hề: hāseti (has + e)

làm hư: dūseti (dus + e), vipallattha (tính từ)

làm lành: puññakiriyā (nữ)

làm lễ: nakkhatta (trung)

làm lủng lỗ: chiddita (tính từ)

làm mất: vinodana (trung)

làm mất danh giá: nindati (nind + a)

làm mất danh tiếng: vivaṇṇeti (vi + vaṇṇ + e)

làm mờ ám: paṭicchādaka (tính từ)

làm ngược lại: paṭikara (tính từ)

làm oai: yugaggāha (nam)

làm phách: māna (nam)

làm phiền: ābādheti (ā + badh + e), viheṭheti (vi + heṭh + e)

làm ra: nimmināti (ni + mi + nā)

làm ranh: paricchindati (pari + chid + ṃ + a)

làm rõ ràng: vivarati (vi + var + a), vivaraṇa (trung)

làm rớt: lujjati (luj + ya)

làm sạch: puṇāti (pu + ṇā)

làm sai: padussati (pa + dus + ya)

làm sáng tỏ: uttānīkaroti (uttāna +i + kar +o)

làm sụp đổ: nāseti (nas + e)

làm thế nào?: kathaṃkara (tính từ)

làm tiêu tan: paṭivinodeti (paṭi + vi + nad + e)

làm vội vàng: abhittharati (abhi + thar + a)

làm xong: tīreti (tir + e), niṭṭhāpeti (ni + ṭhā + a), nipphajjana (trung), nissanda (nam), samāpeti (saṃ + ap + e)

lạm dụng: ukkoṭana (trung), paribhava (nam)

lạm quyền: adhibhavati (adhi + bhū + a), adhivattati (adhi + vat + a), ajjhottharati (adhi + ava + thar + a), ukkoṭana (trung)

lan can lầu: ālambanabāha (trung)

lan tràn: vitthambheti (vi + thambh + e), vitthambhana (trung)

làn sóng: ūmi (nữ), vīci (nữ)

lang thang: vilambati (vi + lamb + a)

láng: maṭṭa (tính từ), maṭṭha (tính từ)

làng: gāma (nam)

làng nhỏ: gāmaka (nam)

lãng phí: amattaññu (tính từ), āmanusa (tính từ)

lanh lợi: tikkha (tính từ)

lanh như quạ: kākasūra (tính từ)

lanh trí: avippavāsa (nam)

lánh xa: parihāra (nam)

lành thay: sādhu (tính từ)

lãnh: samādāti (saṃ + ā + dā + a)

lãnh đạm: ajjhupekkhati (adhi + upa + ikkhi + a), ajjhupekkhana (trung)

lãnh được: labhati (labh + a)

lãnh hội: abhisameti (abhi + saṃ + i + a), abhisamaya (nam)

lãnh tụ: netu (nam)

lạnh: sītala (tính từ)

lạnh lẽo: sītala (trung)

lao: pañcara (nam), satti (nữ)

lao phổi: saṅkhaya (nam)

lao xuống: pagāhati (pa + gah + a)

lảo đảo: pakkhalati (pa + khal + a)

lau chùi: parimajjati (pari + maj + a)

lay chuyển: vikampati (vi + kamp + a), vikampana (trung)

lay động: viloḷeti (vi + luḷ + e), viloḷana (trung), anavaṭṭhita (tính từ), āluḷeti (ā + luḷ + e)

lằn: aṃsu (nam)

lặn: nimujjā (nữ)

lặn vào: vigāhati (vi + gāh + a)

lặn vô: nimujjati (ni + mujj + a)

lặn xuống: pariyogāhati (pari + ava + gāh + a), ajjhogāhati (adhi + ava + gāh + a), nimujjati (ni + mujj + a), nimujjā (nữ), pagāhati (pa + gah + a), ottharati (ova + thar + a)

lắng nghe: nisāmaka (tính từ), nisāmeti (ni + sām + e)

lắng xuống: sīdati (sad + a)

lặp đi lặp lại: punavacana (nam)

lặp lại: samanussarati (saṃ + anu + sar + a)

lặt: pacināti (pa + ci + nā)

lặt cuống: nikkujjeti (ni + kuj + e)

lấm lem: limpati (lip + ṃ + a)

lầm bầm: japa (nam) japana (trung) jappana (trung)

lầm lạc: vippaṭipajjati (vi + paṭi + pad + ya)

lầm lẫn: maññanā (nữ)

lầm lỗi: vippaṭipajjati (vi + paṭi + pad + ya), sāvajja (tính từ)

lân cận: āsanna (trung), avadhi (nam), nikaṭa, nakaṭṭha (trung), nikāsa (nam), sakāsa (nam), sannikaṭṭha (trung)

lấn quyền: adhibhavati (adhi + bhū + a), adhivattati (adhi + vat + a), adhigaṇhāti (adhi + gah + nhā)

lần lượt: anupubbaṃ (trạng từ), anupubbena (trạng từ)

lẫn lộn: sammisseti (saṃ + mis + e), sambheda (nam), sammodanā (nữ), sammosa (nam), sammmoha (nam), vomissaka (tính từ)

lập luận: parikappa (nam)

lập nên: māpeti (mā)

lập tức: ekappahārena (trạng từ)

lâu dài: pāsāda (nam), ṭhāyī (tính từ), ṭhiti (nữ), ṭhitibhāriya (tính từ), ṭhitika (tính từ), dīgharattaṃ (trạng từ), cira (nam)

lâu đời: porāṇa (tính từ)

lâu lâu: ciraṃ (trạng từ)

lầu: bhūma (tính từ)

lật đổ: vikopeti (vi + kup + e), vikopana (trung), nikkujja (tính từ)

lật lên: ukkujjati (u + kujj +a) ukkujjana (trung)

lạt lẻo (đồ ăn): nirassāda (tính từ)

lật ngửa: ukkujja (tính từ)

lật qua: nikkujja (tính từ)

lật úp: nikkujjeti (ni + kuj + e), paṭi kujjana (trung)

lây: samala (tính từ)

lấy: ādadāti (ā + dā), gaṇhāti (gah + ṇhā), paṭigganhāt i(paṭi + gah + nhā)

lấy cắp: coreti (cur)

lấy chồng: āvāheti

lấy đi: apakaḍḍhati (apa + kaddh + a), nīharana (trung), niharati (ni + har + a), oharati (ova + har + a)

lấy được: gayhati (gah + ya)

lấy làm lạ: vimhāpeti (vi + mhi + āpe)

lấy lên: paggaṇhāti (pa + yah + ṇhā)

lấy ra: abhiniharati (abhi + ni + har + a), omuñcati (ova + muc + ṃ + a), nīharati (ni + har + a), nīharana (trung)

le le: sārasa (nam)

lẻ loi: paccekaṃ (trạng từ)

lem ố: parikilissati (pari + kilis + ya)

leo lên: samāruhati (saṃ + ā + ruh + a), samāruhana (trung), āruhati (ā + ruh + a)

leo qua: ajjhāruhati (adhi + ā + rah + a)

leo xuống: oruhati (ava + ruh)

lén lút: theyyasaṅkhātaṃ (trạng từ)

lễ: chaṇa (nam), ussava (nam)

lễ an táng: matakicca (trung)

lễ bái: namassati (namas + a), namassana (trung), vandati (vand + a), vandana (trung), vandanā (nữ), paṇamati (pa + nam + a), paṇāma (nam)

lễ cưới: āvāha (nam) āvāhana (trung)

lễ dâng y: kaṭhinatthāra (nam)

lễ hạ điền: vappamaṅgala (trung)

lễ hội: maṅgala (trung)

lễ lộc: ussava (nam)

lễ phát lồ: uposathakamma (trung)

lễ phép: porī (nữ)

lễ tân gia: gehappavesana (trung)

lễ tang: petakicca (trung)

lễ tôn giáo: maha (nam)

lên: abhirūhati (abhi + ruh + a), abhirūhana (trung)

lệnh vua: rājanā (nữ)

lều: kuṭi (nữ), kutikā (nữ)

lều vải: maṇḍapa (nam)

lìa bỏ: nikkhamati (nis + kram)

lịch sử: itithāsa (nam)

lịch sự: sundara (tính từ), surūpa (tính từ), rūpavantu (tính từ), kalyāṇatā (nữ)

liếm: apalikhati (apa + likh + a), apalikhana (trung), lihati (lih + a)

liên đoàn: pūga (nam)

liên hệ: yoga (nam)

liên hợp: sandahati (saṃ + dis + e)

liên kết: anubandhati (anu + badh + m + a), anubandhana (trung), payirupāsati (pa + upa + ās + a), saṃyojeti (saṃ + yuj + e), saṅkalana (trung), saṃyoga (nam), saṅkalana (trung), yoga (nam)

liên quan: saṃpiṇḍeti (saṃ + piṇḍ + e), saṃpiṇḍana (trung)

liên tiếp: santāna (trung), sapadāna (tính từ), pavattāpana (trung), anavarataṃ (trạng từ)

liên tục: anukkama (nam), sasataṃ (trạng từ), nicca (tính từ), niccata (nữ), nibaddha (tính từ), nirantara (tính từ), sandhi (nữ), sātacca (trung), satata (tính từ), santati (nữ)

liền nhau: samāyuta (tính từ)

liệng: khipati (khip + a), chaḍḍeti ( chadd + e), chaḍḍīya (tính từ), nikkhapati (ni + khip + a), pāteti (pat + e)

liệng xuống: avakkhipati (ava + khip + a), avakkhippana (trung), nipāteti (ni + pat + e)

liều lĩnh: parissaya (nam)

linh cẩu: taraccha (nam)

linh tinh: pakiṇṇaka (tính từ), vomissaka (tính từ)

lính: yodha (nam)

lính chiến đấu: yodhājīva (nam)

: āvāpa (nam)

lo âu: saṃvejeti (saṃ + vij + e), saṃvega (nam)

lo lắng: dara (nam), daratha (nam), aṭṭīyati (att + i + ya)

lo ngại: parisaṅkati (pari + sak + ṃ + a), bhāyati (bhi + a)

lò gạch: giñjakāvasatha (nam)

lò gốm: kumbhakārasālā (nữ), āvāpa (nam)

lò heo: sumaghara (trung)

lò rèn: kammārasālā (nữ), ukkā (nữ)

lò sát sinh: sumaghara (trung)

lò sưởi: uddhana (trung)

lọ: cāṭi (nữ), nāḷikā (nữ), bhājana (trung), ghaṭa (trung)

lọ lớn: arañjara (nam)

lọ nghẹ: kajjana (trung), masi (nam)

lõa lồ: nagga (tính từ)

lõa thể: nagga (tính từ), niccola (tính từ), acela (tính từ)

loại: ekavidha (tính từ)

loại bỏ: vikkhambheti (vi + khambh + e), vikkhambhana (trung), pajahati (pa + hā + a)

loại giống: liṅga (trung)

loại ra: vikkhambheti (vi + khambh + e), vikkhambhana (trung), pajahati (pa + hā + a)

loạn trí: ummatta (tính từ)

lộc: makula (trung)

lọc nước: parissāvana (trung), parissāveti (pari + sav + e)

lõi cây: sāra (nam)

long não: ghanasāra (nam), kappūra (nam) (trung), karūra (trung)

long vương: mahoraga (nam), nāgarāja (nam)

long xa: rājaratha (nam)

lóng cặn: ūhadati (u + had + a)

lóng tay: aṅgula (trung)

lòng bàn chân: pādatala (trung)

lòng bàn tay: hatthatala (trung)

lòng bi mẫn: karuṇā (nữ)

lòng dũng cảm: sūrabhāva (nam), sūratā (nữ)

lòng oán hận: byāpada (nam)

lòng tham muốn: ejā (nữ)

lòng thòng: āviñjanaka (tính từ)

lòng từ mẫn: kāruñña (trung)

lọng: chatta (trung)

lỗ: chidda (trung) , āvāṭa (nam)

lỗ chân lông: lomakūpa

lỗ chìa khóa: tāḷacchidda (trung), tāḷacchiggla (trung), kuñcikavivara (trung)

lỗ khóa: kuñcikāvivara (trung)

lỗ lã: avaḍḍhi (nữ)

lỗ mũi: natthu (nữ), nāsā, nāsikā (nữ), ghāṇa (trung)

lỗ mũi giả: paṭināsikā (nữ)

lỗ rốn: sarisanābhi (nữ)

lỗ tai: kaṇṇa (trung), kaṇṇacchidda (trung), savaṇa (trung), sota (trung), sota (trung)

lỗ hở: bheda (nam), bhedana (trung)

lỗ ghèn: akkhikūpa (nam)

lộ liễu: āvi (trạng từ)

lộ trình: vaṭuma (trung)

lôi cuốn: palobheti (pra + lubh)

lối đi: pantha (nam)

lôi kéo: ākaḍḍhati (kaddh + a), ākaḍḍhana (trung), parikaḍḍhana (trung), samākaḍḍhati (saṃ + ā + kaddh + a), samākaḍḍhana (trung), ākassati (ā + kass + a)

lối vào: pavesa (nam)

lỗi lầm: khalita (trung), raṇa (trung), randha (trung), kalaṅka (nam), chidda (trung), dosa (nam)

lội xuống: otarati (ava + tar + a)

lốm đốm: sabala (tính từ)

lộn xộn: ākula (tính từ), āloḷeti (ā + luḷ + e), vikkhipati (vi + khip + a) vikkhipana (trung), vikkhepa (nam), vyākula (tính từ), agaru (tính từ)

lông (người): roma (trung), loma (trung)

lông đuôi: piccha (trung)

lông đuôi thú: vāla (nam)

lông mày: bhamu (nữ), bhamukā (nữ)

lông mi: pakkhuma (trung), pamha (trung)

lông nheo: pakkhuma (trung), pamha (trung)

lồng: pañcara (nam)(nữ)

lột da: vitaccheti (vi + tacch + e)

lột đồ ra: omuñcati (ova + muc + ṃ + a)

lột hết y phục: nibbasana (trung)

lột vỏ: bhussati (bhus + ya), uppāṭeti (u + pat + e), vitaccheti (vi + tacch + e)

lột xác: nimmoka (nam)

lợi dụng: upagūhati (upa +gūh + a)

lời giải thích: yojanā (nữ)

lời hứa: upanidhā (nữ) (nam), upanidhi (nữ) (nam), saccakāra (nam)

lời huấn từ: ovāda (nam)

lợi ích: samijjhati (saṃ + idh + ya), sijjhati (sidh + ya), hita (trung), sappāya (tính từ), sappāyatā (nữ), vara (tính từ)

lời khuyên: ovāda (trung), yathāmisiṭṭhaṃ (trạng từ)

lợi lộc: paṭilabhati (paṭi + labh + a), lābha (nam), āya (nam)

lời nguyện: sapatha (nam)

lời nói: pada (trung), gada (nam), girā (nữ), lapana (trung), vaca (nam), vacana (trung), vacī (nữ), sadda (nam), kathā (nữ), vācā (nữ), vadana (trung)

lời rao: pavedana (trung)

lời thề: sapatha (nam)

lợi tức: aya (nam)

lớn: puthula (tính từ), uru (tính từ)

lớn tuổi: buḍḍha (tính từ), vayovuddha (tính từ)

lợp: chādeti (chad + e), sañchādeti (sam + chad + e)

lớp da ngoài: chavi (nữ)

lớp học: pariyāya (nam)

lớp lang: mithu (trạng từ)

lu: cāṭi (nữ)

lu lớn: kolamba (nam)

lu nước: udamanika (nam), ghaṭaka (nam) (trung), vāraka (nam)

lụ khụ: jara (tính từ)

lúa: vīhi (nam)

lúa mạch: lāja (nam), godhuma (nam)

lúa mì: godhuma (nam), dhañña (trung)

luận (tạng): abhidhamma (nam)

luận giải: kārikā (nữ)

luân phiên: āvaṭṭati (ā + vaṭṭ + a), vikappa (nam)

luận sư: abhidhammika (tính từ)

luật: vinaya (nam)

luật lệ: nīti (nữ), paññatti (nữ)

luật sư: nītivedī (nam)

lục căn: saḷāyatanā (trung)

lục giác: chaḷaṃsa (tính từ)

lúc lắc: viloḷeti (vi + luḷ + e), viloḷana (trung), ereti (ir + e)

lúc này: adhunā (trạng từ), idāni (trạng từ), etarahi (trạng từ)

lúc thuận tiện: vāra (nam)

lúc trước: pure (trạng từ)

lùi lại: anusakkati (anu + sakk + a), vivaṭṭati (vi + vaṭṭ + a), vivaṭṭa (trung)

lui về: paccosakkati (pati + ava + sakk + a)

lùn: lakuṇṭaka (tính từ), vāmana (tính từ)

lún: visīdati (vi + sad + a), visīdana (trung), sīdati (sad + a), nimujjati (ni + mujj + a), pagāhati (pa + gah + a), ogacchati (ova + gam + a), saṃsīdati (saṃ + sad + a), saṃsīdana (trung)

lung lay: īrati (ir + a)

lủng: bheda (nam), bhedana (trung)

luôn luôn: anavarataṃ (trạng từ), abhikkhanaṃ (trạng từ), abhiṇhaṃ (trạng từ), dhuva (tính từ), niccakālaṃ (trạng từ), niccaṃ (trạng từ), sabbadā (trạng từ)

lụt lội: visandati (vi + sand + a)

lữ hành: pathāviā (nam), pathika (nam), addhagū (nam)

lưa thưa: virala (tính từ)

lừa: assatara (nam), gadrabha (nam)

lừa dối: pamohana (trung)

lừa phỉnh: lesa (nam)

lửa: aggi (nam), acci (nam), gini (nam), jātiveda (nam), jālā (nữ), kaṇhavattanī (nam), pāvaka (nam), dhūma (nam), dahana (nam)

lửa rừng: davaḍāha (nam)

lửa sân: dosaggī (nam)

lửa tàn phá vũ trụ: kappavināsaka (tính từ)

lửa tình: rāgaggi (nam)

lựa chọn: sammannati (saṃ + man + a), sammuti (nữ), avadhāreti (ava + dhar + e), avathāraṇa (trung)

lưng: piṭṭha (trung), piṭṭhi (nữ)

lừng danh: kittighosa, kittisadda (nam)

lừng lẫy: mahāyasa (tính từ), pacālakakaṃ (trạng từ)

lưng núi: nitamba (nam)

lược chải tóc: phaṇaka (trung)

lưới: jāla (trung)

lưỡi: jivhā (nữ)

lười biếng: ālasiya (trung), kusīta (tính từ), kusītatā (nữ), kusītata (trung), alasa (tính từ), līnatā (nữ), līnatta (trung), tandita (tính từ), tandī (nữ), olīyati (ova + lī + ya)

lưỡi cày: naṅgalaphāla (nam), phāla (nam)

lưỡi dao: khuradhārā (nữ)

lưỡi gươm: dhārā (nữ), khaggatala (trung)

lưỡi hái: dātta (trung)

lưỡi liềm: dātta (trung)

lượm: ocināti (ova + ci + nā)

lươn: amarā (nữ)

lường gạt: kitava (nam) kuhanā (nữ) kuhaka (tính từ), kuha (tính từ), nekatika (nam), pamohana (trung), nikati (nữ), vañcaka (3), vañceti (vañc + e), visaṃvāda (nam), visaṃvādeti (vi + saṃ + vad + e), saṭha (tính từ)

lưu huỳnh: gandhaka (trung)

lưu lại: vilambati (vi + lamb + a)

lưu thông đường thủy: nāvāsancāra (nam)

lưu trú: viharati (vi + har + a)

ly: saraka (nam), āpānīyakaṃsa (nam)

ly thủy tinh: kācatumba (nam)

ly trí: ñāṇavippayutta (tính từ)

lý do: hetu (nam), paccaya (nam), pada (trung), kāraṇa (trung), saṅkappa (nam), sāpadesa (tính từ), ṭhāna (trung), ṭhānaso (trạng từ)

lý lẽ: sāpadesa (tính từ)

lý luận: takka(nam)

lý thuyết: laddhi (nữ)

lý thuyết về nghiệp lực: kammavāda (nam)

Bao Hiem BSH
» Video
» Ảnh đẹp
» Từ điển Online
Từ cần tra:
Tra theo từ điển:
» Âm lịch