Chương III

TÂM QUẢ SẮC GIỚI VÀ VÔ SẮC GIỚI

 [289] Giờ đây để chứng minh những quả thuộc cõi sắc giới và vô sắc giới, một lần nữa ta nên đề cập đến câu hỏi thường được đề cập đến ngay từ lúc đầu về ‘những hiện trạng vô ký là chi vậy[42]?

Trong tài liệu này, lý do là kết quả thuộc cõi dục giới vừa tương tự cũng vừa khác biệt với tâm thiện, chính vì thế kết quả này không được sắp xếp đơn giản tương tự như tâm thiện nơi kết quả này. Nhưng trong trường hợp ở hai cõi này – (cõi sắc giới và cõi vô sắc giới) thì kết quả nghiệp chướng lại tương tự như tâm thiện thuộc hai cõi này, tương tự như bóng của con voi, con ngựa, ngọn núi... giống như các vật này vậy. Chính vì thế kết quả được sắp xếp theo nguyên lý này. Lại nữa nghiệp chướng thuộc cõi Dục giới cũng chỉ tạo ra kết quả tuỳ lúc mà thôi; nhưng nghiệp thuộc cõi sắc giới và cõi vô sắc giới không bị cản trở bởi bất kỳ cản trở nào thì lại tạo ra kết quả cho từng cá nhân một. Chính vì thế kết quả này được xếp loại theo một tình tự tiếp diễn với tâm thiện (đã tạo ra kết quả này). Ðiều còn lại nên được hiểu theo những phương pháp đã được nêu lên trong mục ‘Tâm thiện’. Nhưng lại có một điều đặc biệt như sau:- trong việc sắp xếp theo tiến hành v.v...và vì hiện trạng kết quả đó bậc hạ, bậc trung, bậc thượng ta nên hiểu nó phải xuất hiện thông qua các tầng thiền (jhana). Hơn thế nữa, do ảnh hưởng trưởng chiếm ưu thế,[43] những tâm quả này không gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào trong trường hợp này.

Ðến đây kết thúc pháp bàn về tâm quả nơi cõi sắc giới và cõi vô sắc giới.