19. Bạn muốn các con sẽ như thế nào?

Một trong những cuốn sách dành cho các bậc cha mẹ mà tôi thích nhất là cuốn «What Do You Really Want for Your Children» (Bạn thật sự mong muốn gì cho các con cái mình) của bác sĩ Wane Dyer. Trong cuốn sách này, ông ta khuyến khích các bậc cha mẹ hãy tự hỏi xem mình thật sự muốn dạy dỗ cho con cái những gì, và xem xét lại những thông điệp kín đáo mà mỗi ngày chúng ta vẫn thường xuyên gởi đến cho con cái. Ông ta gợi ý rằng một số những phẩm chất quan trọng nhất của con người – tính tự lập, mạo hiểm, lòng kiên nhẫn, tính độc lập – có thể bị ngăn trở bởi những phương thức vô hình mà qua đó chúng ta giao tiếp cùng con cái.

Lấy ví dụ, đôi khi chúng ta đòi hỏi trẻ phải thư thả, hay yên tĩnh, nhưng lại đưa ra yêu cầu này bằng cách to tiếng với đầy sự bực dọc. Hoặc là, chúng ta muốn con cái phải lớn lên trong tinh thần độc lập, nhưng chúng ta lại quét dọn phòng cho chúng chỉ vì thấy bực bội không chịu được, hoặc là không cho phép trẻ có được những cơ hội mạo hiểm thích hợp. Đôi khi chúng ta nói là muốn cho con cái sống điềm tĩnh, nhưng chúng ta lại tự mình có thái độ kích động thái quá, thậm chí đến như điên cuồng lên. Có lẽ chúng ta muốn trẻ con lớn lên trong tinh thần hòa hợp, nhưng bản thân chúng ta lại có khuynh hướng gây gổ, cãi vã quá thường xuyên. Có rất nhiều ví dụ chỉ ra rằng, trong khi chúng ta muốn khuyến khích trẻ cư xử theo một cung cách nào đó, thì chúng ta lại ngấm ngầm đưa ra một thông điệp nói lên điều ngược lại.

Có rất nhiều thông điệp mà chúng ta gởi đến cho con cái bắt nguồn từ những gì đang diễn ra bên trong chúng ta. Liệu chúng ta có bực dọc và quá khích, hay chúng ta bình thản và nhiệt tình? Liệu chúng ta có kiên nhẫn và sẵn lòng giúp đỡ, hay chúng ta thường đòi hỏi và dễ gây gổ? Liệu bạn có phải là người biết lắng nghe người khác? Liệu bạn có chịu lắng nghe vợ (hoặc chồng) mình, hoặc bạn bè, con cái... hay là bạn có khuynh hướng luôn nói xen vào hoặc ngắt lời người khác? Và nếu như thế, liệu có gì đáng ngạc nhiên là vì sao con cái lại thấy khó khăn trong việc phải chú ý đến, hoặc lắng nghe những chỉ dẫn của chúng ta?

Một trong những thông điệp tích cực tiềm ẩn mà Kris và tôi gởi đến cho các con là chúng tôi sẽ luôn luôn giữ cho mối quan hệ của chúng tôi được sinh động và tốt đẹp. Chúng tôi dành rất nhiều thời gian cho nhau và cùng đi chơi phố đều đặn. Ngoài việc vui hưởng một quan hệ tốt, chúng tôi còn muốn cho các con lớn lên biết rõ rằng cha mẹ chúng thật sự yêu thương và tôn trọng lẫn nhau – không chỉ vì chúng tôi dạy cho chúng như thế, mà vì chúng tôi đã minh họa bằng chính hành động và cách cư xử của mình cho chúng biết thế nào là một quan hệ tốt.

Một trong những vấn đề mà tôi nghĩ là chúng tôi còn phải tiếp tục cố gắng hơn nữa, là khuynh hướng vội vã trong mọi việc. Nhưng điều mỉa mai là chúng tôi lại bực mình khi thấy bọn trẻ thiếu kiên nhẫn. Xin nhắc lại một lần nữa, cung cách cư xử trong gia đình luôn chịu ảnh hưởng từ những thông điệp tiềm ẩn mà chúng ta gởi đến cho bọn trẻ.