67. Quá chú ý đánh giá việc làm của mình

Rất nhiều lần tôi nhìn thấy người ta rơi vào cái bẫy tự hại mình này, vốn thường dẫn đến sự thất vọng và không thỏa mãn. Chú ý quá đáng đến việc đánh giá việc làm của mình có nghĩa là bạn luôn theo sát việc bạn đang thực hiện mọi chuyện như thế nào. Điều này có nghĩa là bạn dành thời gian và năng lượng để suy nghĩ về việc mình đang làm như thế nào và đang mắc phải bao nhiêu lỗi lầm. Bạn có thể nghĩ hoặc nói ra những điều như thế này: «Khốn nạn, ngày nay mình đã quá đáng với lũ trẻ đến 4 lần.» hoặc là «Đã 3 tuần rồi chẳng sắp xếp lại được nhà cửa.»

Vấn đề đáng nói đối với việc giữ điểm theo cung cách này là bạn sẽ rất hiếm khi, nếu có, cảm thấy hài lòng việc làm của mình. Bằng vào việc theo dõi sát việc làm của mình, bạn sẽ tập trung chủ yếu vào những gì bạn có thể làm được tốt hơn. Điều này tạo thêm áp lực cho cuộc sống vốn đã căng thẳng rồi. Cũng giống như là có một nhà phê bình yên lặng luôn đi theo bạn quanh quẩn trong nhà suốt cả ngày, và nhắc nhở bạn là bạn chưa tốt, chưa tốt... Ngay cả nếu bằng vào khả năng của mình bạn đã làm điều gì đó thật tốt, việc giữ điểm cũng đẩy bạn vào thế bất lợi. Nó nhắc nhở bạn rằng bạn chỉ xứng đáng được vui vẻ khi nào mà tất cả mọi chuyện đều tốt đẹp.

Một giải pháp tốt hơn để theo sát cách thức bạn đang làm việc như thế nào là tập trung sự chú ý của bạn vào giây phút hiện tại, và chỉ đơn giản là quyết định sẽ làm hết sức mình trong bất cứ tình huống nào. Nếu căn nhà bạn thật dơ nhớp và bạn muốn làm sạch nó (và bạn đang có thời gian, sức lực), hãy khởi sự thực hiện ngay. Nhưng hãy chú ý việc hiệu quả sẽ tăng lên như thế nào, sự bực bội sẽ giảm đi ra sao, nếu như trong lúc làm việc bạn tránh được khuynh hướng nhắc nhở mình về những yếu tố như: bao nhiêu thời gian phải mất đi cho công việc, hoặc việc lau dọn là vô ích biết bao vì ngày mai rồi mọi thứ cũng sẽ dơ bẩn như cũ. Hãy xem bạn có thể nào giảm bớt hoặc thậm chí xóa bỏ đi việc nghĩ đến những lần lau dọn khác. Thay vì vậy, tập trung hoàn toàn sự chú ý của bạn vào việc lau dọn lần này.

Tôi đoán là bạn sẽ được tưởng thưởng một cách hài lòng, bởi những nỗ lực cần có sẽ giảm đi rất nhiều, và bạn cũng sẽ giảm đi rất nhiều cảm giác quá tải vì công việc khi bạn từ bỏ được việc đánh giá theo cách này. Không bao lâu bạn sẽ khám phá ra rằng, bất cứ khuynh hướng nào nhằm đến đánh giá cách làm việc của bạn sẽ chẳng có giá trị gì khác hơn là nguyên nhân làm giảm sút hiệu quả làm việc cũng như những niềm vui trong công việc. Một tiến trình tương tự cũng áp dụng cho việc đối phó với lũ trẻ, hoặc với những công việc hàng ngày khác. Lấy ví dụ, thay vì chú ý xem hôm nay bạn đã chấm dứt được bao nhiêu lần tranh cãi, xem bạn có thể tập trung chú ý vào vụ tranh cãi lần này, không có gánh nặng thêm vào của những lần khác. Tôi chắc rằng sự thay đổi đơn giản trong việc tập trung chú ý như thế này sẽ giúp cho bạn đối phó với cuộc sống dễ dàng hơn rất nhiều.