53. Hành động có ý nghĩa nhiều hơn lời nói

Tôi tin rằng câu châm ngôn này là quan trọng cần phải luôn ghi nhớ, nhưng không ở đâu mà nó được xem là quan trọng hơn trong bối cảnh gia đình. Mặc dù vậy, cho dù chúng ta rất thường được nghe, có bao nhiêu người trong chúng ta đã thật sự chọn sống theo với ý nghĩa này?

Một trong những câu trích dẫn mà tôi thích nhất là câu nói của Ralph Waldo Emerson: «Những gì anh làm đã nói lên quá nhiều đến nỗi tôi không còn nghe được những gì anh nói.» Câu nói này được tôi vận dụng khi tôi và Kris nỗ lực để nuôi dạy con cái. Nó nhắc nhở rằng, những gì được nói ra cũng có thể là quan trọng, nhưng không thể quan trọng bằng những gì chúng ta làm.

Một trong những trường hợp rõ nét nhất để minh họa câu nói này là khi chúng ta quyết định việc sử dụng thời gian của mình như thế nào. Lấy ví dụ, thật dễ dàng khi bạn nói với vợ mình: «Em là người quan trọng nhất trong đời anh.» Tuy nhiên, hành động thật sự nói lên nhiều hơn là lời nói. Nếu bạn dành đến 12 tiếng mỗi ngày ở văn phòng làm việc, và chừng năm đến mười phút với «người quan trọng nhất đời» của mình, rõ ràng là có một khoảng cách mâu thuẫn quá lớn giữa lời nói của bạn với việc làm.

Cũng có những trường hợp tế nhị hơn nữa. Ví dụ, nếu bạn luôn ưu tiên trả lời điện thoại trong lúc đang chơi với con cái, đứa bé sẽ diễn giải sự việc này đơn giản là: «Ưu tiên một là điện thoại. Ưu tiên hai là mình.» Hoặc là, nếu bao giờ cũng có những việc để làm – nấu ăn, rửa chén bát, quét dọn, trả lời điện thoại... – trước khi dành thời gian cho gia đình, thì sự việc cũng sẽ được mọi người trong gia đình hiểu theo cách tương tự như trên.

Tôi hiểu rằng cuộc sống không phải là toàn hảo, và tôi biết bạn cũng hiểu như thế. Có những trao đổi chọn lựa nhất định mà chúng ta phải chấp nhận, và rất khó mà giữ được thế quân bình thích hợp. Điều rõ ràng là ai ai cũng phải làm việc để kiếm sống, và đôi khi công việc chiếm đi gần hết thời gian tỉnh thức trong ngày của chúng ta. Thường thì chúng ta chẳng thể làm được gì để thay đổi.

Tuy nhiên, bất chấp sự thật này, vẫn có nhiều điều chúng ta có thể làm. Có vô số những cách nhỏ nhặt mà chúng ta có thể bộc lộ cho những người thân trong gia đình biết rằng họ thật sự là «ưu tiên một» của ta. Chúng ta có thể từ chối những cơ hội làm ăn hay quan hệ cá nhân nào đó, để chọn dành thời gian cho những người mà chúng ta thật sự yêu thương. Tuy nhiên cần phải hiểu là, điều quan trọng nhất không phải bản thân việc chọn lựa, mà chính là thái độ chọn lựa của chúng ta. Chúng ta cần phải làm rõ rằng đã chọn lựa như vậy một cách hoàn toàn sung sướng và vui vẻ. Thay vì cảm thấy như thua thiệt vì có quá ít thời gian cho bản thân mình, chúng ta có thể bày tỏ rõ ràng rằng mình thật sự may mắn được gần gũi những người thân yêu. Hồi gần đây, tôi đã từ chối một buổi nói chuyện rất quan trọng bởi vì điều tôi thật sự muốn làm lúc đó là đến dự trận bóng đá của con gái tôi. Tôi đã cố làm cho nó hiểu rằng đây chẳng phải là một sự hy sinh, mà rằng tôi là một người may mắn. Và tôi được tưởng thưởng xứng đáng. Con gái tôi đã ghi bàn thắng đầu tiên của nó – chưa từng có!

Có nhiều cách khác nữa, tinh tế hơn, để chúng ta có thể đạt được cùng mục đích như trên. Tôi biết là có những ngoại lệ, nhưng bạn cũng phải thừa nhận là nhiều khi chúng ta ở lại văn phòng trễ do sự chọn lựa của mình chứ chưa hẳn là cần thiết. Hãy xem liệu bạn có đang làm việc gì đó thật sự cần thiết, hay một điều gì mà chúng ta có thể chọn lựa, có thể gác lại? Liệu việc đó có quan trọng hơn là thời gian chúng ta cần dành cho gia đình mình chăng?

Nếu bạn đang nói chuyện với vợ mình và chuông điện thoại reo, bạn có thể tránh đừng nhảy nhổm lên và chạy đi trả lời. Thay vì vậy, bạn có thể tiếp tục quan tâm đến câu chuyện đang dở dang. Thậm chí bạn có thể nói với cô ấy: «Không sao đâu, chẳng có người nào mà anh lại thích nói chuyện hơn là với em.» Nếu bạn nói một cách chân thành, bạn sẽ không thể tin nổi câu nói đơn giản này lại có ý nghĩa to lớn đến mức nào đối với người mà bạn yêu quý.

Thêm vào đó, bạn có thể trở nên kiên nhẫn hơn và biết lắng nghe hơn, thật sự chú tâm vào những gì mà người thân của mình đang nói, thay vì là đợi đến phiên mình để cắt ngang, hoặc chờ cơ hội để thoát đi làm một công việc quan trọng nào tiếp đó. Mọi việc đều tạo thêm hiệu quả. Mỗi một chọn lựa tích cực mà bạn đưa ra sẽ củng cố thêm tình yêu thương trong gia đình, và xóa dần đi bất cứ sự hờn giận, thất vọng hay buồn phiền nào đã tích lũy trước đây với thời gian.